මෑතක පළ වූ 2020 වසර සඳහා වූ ස්වර්ණ පුස්තක සම්මාන නිර්දේශ දිගු ලයිස්තුවට, සෝමරත්න බාලසූරියගේ "මුක්ති" ඇතුලත් ව තිබේ. බොහෝ සිතා මතා, තෝරා බේරා, සිංහල නවකතා කියෙව්වද, බාලසූරියගේ නවකතාව කියවීමට මට සිත් විය. ඔහු කැමුගේ සුප්‍රසිද්ධ නවකතාව "පිටස්තරයා" නමින් සිහළට පෙරළු කෙනාය. වීමංසා සාහිත්‍ය සඟරාවට මුල් වූ එක් අයෙකි. ඔහු ගේ විශාල ප්‍රකාශන ගණනකුත් නැති වීම, ඔහු සෑහෙන කල් ගෙන බොහෝ පිරීක්සීමෙන් ලියන්නෙකු ට බව ඉඟි කරන්නක් ද ? ඔහුගේ ලිවීමේ ශෛලිය ගැන යමක් දැනගැනීමේ කුකුස නිසා මා සතුව තිබූ ඔහු ගේ සම්මානනීය කෙටි කතා සංග්‍රහය වන 'කරත්තය' කියවීමි. මේ, ඒ පිළිබඳ මගේ අදහස් ය. ( නුදුරු දිනෙක 'මුක්ති' ගෙන කියවීමට ඉටා ගත්තෙමි).
1991 ප්‍රකාශ වූ මෙම කෙටි කතාවට සාරගර්භ ප්‍රස්ථාවනාවක් ලියමින් පවසන්නේ මෙම කෙටි කතා ඊට වසර තුනකට පමණ පෙර ලියූවා බවකි. එවකට අප රට තිබූ උතුරේත් දකුණේත් ත්‍රස්තවාදයත්, ඊට නොදෙවෙනි අයුරෙන් ක්‍රියා කල ආණ්ඩුවත් නිසා රට පුරා තිබූ අසහනකාරි බව සාමාන්‍ය ජන ජීවිතයට බලපා ඇති ආකාරය මෙම සෑම කෙටි කතාවෙන්ම සුළු වශයෙන් හෝ දැනේ. විටෙක එම පසු බිමට සීමා වූ එක් සිද්ධියක් පමණි ( නිදසුනක් ලෙස "මහාචාර්‍යවරයා" කෙටිකතාවේ විශ්වවිද්‍යාලයට ඇතුලත් වන ස්ථානයේ ඇති පොලිස් රථය සහ ඇතුල්වන්නන් සෝදිසි කිරීම). එහෙත් බොහෝ නවකතා වල මෙම අලුත් ආරාක්ෂාකාරී පිළිවෙල සාමාන්‍ය ජනතාවට බලපෑ ඇති අයුරු කෙටිකතාවේ ප්‍රධාන ධාරාව හා තදින් බද්ධ වේ. ඒ කෙසේද යත්;
* "බුද්ධිගලනය" කෙටිකතාවේ, තවත් එවන් බුද්ධිගලනයට අවස්ථාවක් උදාවන්නේ හිර අඩස්සියට ගත් මහාචාර්‍යවරයා නිදහස් වූ දිනෙක විය යුතුය. වෙසෙසින් එවකට අප බොහෝ ආරක්ෂක අංශ නිලධාරීන් ට ඔවුන් ට ප්‍රති උත්තර බැඳීම ඉවසිය නොහැකි නිසාය ( අද වන විට මේ තත්ත්වය එදාට වඩා සාපේක්ෂව යහපත් යැයි සිතමි). ආරක්ෂක අංශ වෙත පිලිතුරු දුන් අයුරු නිසා, ඔවුන් "අමතර දුරක්" යාමට හේතු වූ බවට පැහැදිලිය. මහාචාර්‍යවරයාගේ ගෘහිමියා ගේ පිලිතුරෙන්, එවක සාමාන්‍ය ජනයා කෙසේ ජීවත් විය යුතු දැයි වටහා ගෙන තිබූ බව පැහැදිලි වෙයි.
"පොලීසිය හා සිසුන් පිටවී යනවාත් සමඟ ම ගෘහිමියා ජනේලය ළඟට විත් ඔහුට කතා කළේය. ' මිස්ටර් කතා කරනව මට ඇහුණ. මිස්ටර් පොට වරද්දා ගත්තා. යාප්පුවෙන් කතා කරල ඕක ගොඩින් බේරා ගන්නයි තිබුණෙ." (32-33 පිටු )
අද පවා අප සාමාන්‍ය ජනයා 'යාප්පුවෙන්' යමක් 'ගොඩ දා ගැනීමට', හෝ 'ශේප් කරගැනීමට' පෙළඹෙන්නේ, එය අප රට සාමාන්‍යකරණය වූ "සිස්ටම්" එක නිසා ය. එවිට තමන් කරන සාධාරණ වැඩකොටසට, සරිලන ලෙස තමන්ගේ උවමනාවන් ඉටු නොවෙනා කල බුද්ධිගලනය සිදු නොවී පවතී ද? තම අයියන්ඩි දැරූ අමාත්‍යාංශය, 'අපූරූ' ආකාරයකට ලබා ගත් "මොල කිහිපයක් ඇති" මලයන්ඩි, භාණ්ඩාගාරයේ සල්ලි නැතැයි කියා, ආර්ථික ප්‍රශ්ණයෙන් ගොඩ ඒමට තමනට සහය වෙන්නයි මහජනතාවගෙන් ආපසු ඉල්ලද්දි, එදා සහ අද අතර බුද්ධිගලනය අඩු වීමට හේතුවක් නැති බව පැහැදිලිය.
* "කරත්තය" කෙටි කතාවේ රණසිංහ අපට මතක් කරනුයේ "මහ්'සෝ" ය ( බලන්න පිටස්තරයා /The Outsider - Albert Camus). 'ජේෂ්ඨේ' සමත් ඔහු කරත්ත රස්සාව කරන්නේ එය ද රස්සවක් නිසා ය.
"'තමා ඒ කාලේ ඔච්චර ඉගෙන ගෙන ඇයි රස්සාවකට නොගියෙ?'
'ඇයි මම රස්සාවක් කරනව'
'මම අහන්නේ උගත්කමට ගැලපෙන රස්සාවක්?'
'එහෙම එකක් තියෙනව ද?'
එවන් පිළිතුරක් අපේක්ෂාවෙන් සිටි රාළහාමි දෑඟිලි අතර රඳවාගෙන තිබූ පෑන එසේ තිබියදී ම ඔහුගේ කම්මුල හරහා පහරවල් දෙකක් ගැසුවේය" (36 පිටුව)
රණසිංහ බොහෝ සේ ඉවසාගෙන සිටිය ද, බොහෝ සෙයින් සාධාරණ ලෙස හැසුරණ ද ඔහුගේ ඉවසීමේ සීමාව ද පොලිසීය විසින් ඉක්මවීමට සමත් වෙයි.
* වෙනස් වුණු කොළඹකට, ආරක්ෂක හේතුන් නිසා බොහෝ තහංචි වලට මැදි වූ කොළඹකට, උත්තර පත්තර ඇගයීමට පැමිණි ගුරුවරු පිරිසක් මුහුණදෙන අත්දැකීම් අලලා ලියැවී ඇති "උත්තර පත්‍ර ඇගයීම" ද, මෙ රට එවකට තිබූ තත්වය ගැන කියැවෙන කෙටිකතාවකි. උපාධිධාරී මෙම ගුරුවරු, තම ග්‍රාමීය පාසල් හා බැඳී ජීවිතය ප්‍රශ්ණ කරලීමකින් තොරව තම දෛවය ලෙස භාරගෙන, උත්තර පත්‍ර ඇගයීමේ බොහෝ පළපුරුදු මුත්, අවම පහසුකම් මත එම කර්තව්‍ය කරන්නෝය; අලුතින් පත්ව එන අධ්‍යාපන නිලධාරීන්, ආරක්ෂක අංශ ආදී සැමගේ බොරු ගෞරවයට යටහත් වීම ඔවුන්ගෙන් බලාපොරොත්තු වන අයුරු කතුවරයා තම විෂය කරගනී.
ඉහත කී එවක පැවති රටේ ආරක්ෂක තත්වය ට අමතරව, මෙහි මුඛ්‍ය වන අනෙක් මාතෘකාව වන්නේ අප රට දේශපාලනයයි. අමාත්‍යවරයා "බැහැදැකීම" ට පැමිණි අය, එන්නේ පයින්ද, වාහනෙන්ද යන්න මත ඔහු ව හමු විය හැකි ද, නොහැකි ද යන්න තීරණය වේ. "යාප්පුව", "ශේප් කර ගැනීම" සාමාන්‍ය වූ සිස්ටම් එකක මේ තත්ත්වය අදට ද, අද ඔබින ආකාරයෙන් වෙනස් වී තිබුන ද, තවමත් යාප්පුව අත්‍යවශ්‍ය කාරණාවක් වීම ඛෙදනීය තත්ත්වයකි. මේ "හීන් නූලෙන් ගැසීමේ" ක්‍රමය දේශපාලනයේ භාවිත කරන අයුරු, "මංගල රැස්වීම" කෙටි කතාවේ, එම රැස්වීමට වඩින සංඝයා වහන්සේ ගේ සිතුවිල්ල මගින් හොඳින් නිරූපනය වේ.
"උන්වහන්සේ මඳ විරාමයක් ගෙන 'කතාවක් කිරීම නොමැනවි. කතාවක් කර පක්ෂය පැරදුණහොත් අනෙක් අපේක්ෂකයාගෙන් කිසිම වැඩක් කරගත නොහැකි වෙයි. කැඳත් රැවලත් දෙකම බේරා ගත යුතුය. එසේ හෙයින් බුදුන් වදාළ මැදුම් පිළිවෙත රකිමි." (10 පිටුව)
සාරාංශ වශයෙන් ගත් කල 1980 දශකය අග, අප රට ජරා ජීර්ණ වූ දේශපාලනය, අවිනීතිය රජ වූ ආරක්ෂක පිළිවෙත් පමණක් නොව, සමාජ සාධාරණත්වයේ අපේක්ෂාව ( 'බුද්ධිගලනය'), සාන්දෘෂ්ඨිකවාදී පිළිවෙත ( 'කරත්තය') ආදි අදහස් මගින් පෝෂණය ලැබ ලියැවුන්නකි, මෙම කෙටි කතා සංග්‍රහය. මෙම කෙටි කතා සංග්‍රහයට වසර තිහක් පිරී තිබුන ද, මගේ මිම්ම හැටියට නම්, එදා සහ අද අතර අප රට දේශපාලනයත්, විනයත් ලෝකයේ අන් ප්‍රදේශ හා සැසඳීමෙදී උචිත මට්ටමකට වර්ධනය වී නැත. එම නිසා දෝ, මෙහි එන මාතා බොහෝ සෙයින් අද ට ද අදාළය.
කෙටිකතාවට කැමති අයට නිදර්ශන කරලීමට නොපැකිලෙමි.
ශ්‍රේණිය: ****
කෙටිකතා - මුල් මුද්‍රණය 1991; සිව්වෙනි මුද්‍රණය 2014 ( ගොඩගේ )
රාජ්‍ය සාහිත්‍ය සම්මානය / ජනතා සාහිත්‍ය සම්මානය
No comments:
Post a Comment