The Promise - Damon Galgut

Damon Galgut is the third South African, and 'The Promise' is the fourth book written by a South Africanto win the Booker award. Of the four books, I am yet to read 'The Conservationist' by Nadine Gordimer.

I couldn't help, but see some similarities between Coetzee's Disgrace, and this book, based on their themes, broadly.  In 'Disgrace' the said disgrace could be traced to two sets of incidents - the protagonist's manipulations and seductions which bring him disgrace, as well as his inability to look after his own daughter, in a climate of changing political power in the country. It is a time of disgraces for those who held an unfair hand at power. Galgut too uses the term 'promise' to mean two things. A personal promise made by the husband to a dying woman's plea, which their youngest daughter overhear. A promise that is not kept for over thirty years, and then when met, its value irrelevant. A promise not kept, in other words. It also suggests the dampened promise in a post apartheid South Africa. For the potential for good things is slow to materialize.  The lives of those who have been at an advantage hitherto are threatened, and after a long period of being discriminated against the discriminated races too are yet to find a firmer footing. They are bitter at the people around them, and those who held power before them. It is clear that Anton lived in portal fear in his own farm, and his ownership and power, was dated and threatened.

The book as a whole discusses the fall  of the Swart family. But Galgut uses this average family to signify something much larger - of a promise coming undone. It signifies the fall of the power of the white South African family, and the country that the Black South African take over is ridden with corruption, challenges with infrastructure etc. The promise of a new day is bleak, although however bleak, nothing is permanent - not even the bad times.

Overall it is an excellent read, and Galgut's rather improvised narrator's tone, that of an omnivisible - the narrator for a small time can even see those who have passed - is clearly worthy of the global recognition that the book has achieved.

Rating: ****
Man Booker Award 2021
(photo credits: https://www.takeawayscripts.com)

ගිරිජා - මනෝහරී ජයලත්

 මනෝහරී ජයලත් ගේ ගිරිජා නම් වූ නවකතාව කියවුවෙමි. මෙය මා කතුවරියගේ කිය වූ පළමු ප්‍රබන්ධයයි.

මේ නවකතාව මා වඩාත් සිත් ගත්තේ, උක්ත කාලයට උචිත යැයි අපගේ සිමීත දැනුම අනුව අප ට සිතෙන, පිළිගත හැකි දෙබස් හා ජීවන පිළිවෙඅතකින් ය පෝෂණය වී තිබීම හේතුවෙනි. 1848 ආසන්නයේ යයි සිතිය හැකි කාල පරාසයක, සමස්ත ලෙස බාහිර ආක්‍රමණියෙකුගේ ක්‍රියාවන් ට එදිරිව වඩා ප්‍රඥ්ඥා ගෝචර ව සාමාන්‍ය රට වැසියන් ලෙස ක්‍රියා කල යුතුව තිබුනේ එසේ ද යන්න ට පාඩමක් ලෙස ගිරිජා ගේ ක්‍රියා කලාපය පෙන්වා දිය හැකිය. එහි ම මෙම නවකතාවේ තරමක අවිශ්වාසනියත්වයක් ද අයෙකුට පෙනීමට ඉඩ ඇත. නිදසුන් ලෙස පටු චින්තනයක වෙලී සිටි සුන්දරා ගිරිජා ට මෙහි කියැවෙන ලෙස එහෙ මෙහේ ගමනට නිදහසක් දෙයි ද, යන්න විවාදිතය. එලෙසම ගිරිජා ට එතරම් දූර දෘෂ්ඨියක් කෙසේ ලැබෙන්නේ ද යන්න අයෙකුට ප්‍රශ්ණ කල හැකි මුත්, එවන් බුද්ධිමත් භාවයක් තිබීම ප්‍රශ්ණ කල හැක්කක් නොවෙන හෙයින්, එම චරිතය සමස්ත ලෙස සාර්ථකය. ඒ අනුව ගිරිජා යන චරිතය වඩාත් ඉදිරිය පෙනෙන ප්‍රගතශීලි කාන්තා චරිතයක් පමණක් නොව, තරමක වීරත්වයකින් ද හෙබිව ලේඛිකාව ගොඩ නංවා ඇත. ඇය ක්‍රියා කරන පරිසරය, භාෂාව ආදිය භාවිතයෙන්, සමස්ත රචනයට ආකර්ශනයක් ගෙන ඒමට ලේඛිකාව සමත්ව ඇත. එම ආකර්ශනය හමුවේ අයෙකුට පෙර කී අවිශ්වාසනීය අවස්ථාවන් එතරම් තැකීමක් නොකිරීමේ රිසියක් ජනිත වන්නා සේය. එය ලේඛිකාව ගේ ශුරත්වයක් සහ නිර්මාණයේ සාර්ථකත්වයක් හේතුවෙන් යැයි කිව හැක.

සිංහල නවකතා කියවීමට රිසි පාඨකයාට, සහ ඓතිහාසික නවකතාවට ලොල් පාඨකයන් හට නිර්දේශ කරලීමට නොපැකිලෙමි.

ශ්‍රේණිය: ****
ප්‍රකාශනය: විදර්ශන (2022)
2022 ප්‍රකාශිත නවකතා කියවීම - 3

Reflections upon the character of Daniel Plainview (in 'There will be Blood')

 

Someone said:
"You Live Most of Your Life Inside of Your Head. Make Sure it is a Nice Place to be."

But what if 'a nice place' isn't your favourite mind frame ? What if winning in each occasion, however trivial, is how you feel good about it - irrespective of how you get there? I got to thinking on these lines upon watching Daniel Day-Lewis' stellar performance as Daniel Plainview, in 'There will be Blood'. Some of the dialogues in the movie, and how certain incidents are deep etched in Daniel's mind, only to score victories against his purported perpetrators when the occasion arises, goes on to prove that his whole life until he finally says 'I'm done' is about winning each little battle against all those who crossed his path. None are spared - The man who posed as his half-brother Henry, Eli Sunday, and even his 'son' P.W.


At a time when he believes that Henry was his half brother, and he confesses thus:

Daniel Plainview: Are you an angry man, Henry?
Henry: About what?
Daniel Plainview: Are you envious? D'you get envious?
Henry: I don't think so. No.
Daniel Plainview: I have a competition in me. I want no one else to succeed. I hate most people.

Eli puts on his convincing act of driving evil out, but in the process taking revenge for the beating he got from Daniel through ridicule:

 Daniel Plainview: [mumbles] Abandoned my child.
 Eli Sunday: Say it louder... say it louder!
 Daniel Plainview: I've abandoned my child! I've abandoned my child! I've abandoned my boy!
 Eli Sunday: Now beg for the blood!
 Daniel Plainview: [sotto voce] Please, give me the blood, Eli. Let me get out of here.
 Daniel Plainview: [aloud] Give me the blood, Lord, and let me get away!

 

 

 

Many years later when Eli returns to his now, relation, upon falling upon hard times, Daniel breaks Eli, thus:

Daniel Plainview: But there is one condition for this work.
Eli Sunday: All right.
Daniel Plainview: I'd like you to tell me that you are a false prophet.Daniel Plainview: I'd like you to tell me that you are, and have been a false prophet.Daniel Plainview: And that God is a superstition.Eli Sunday: But that's a lie.
Eli Sunday: It's a lie. I cannot say it.[grinning]
Eli Sunday: -When can we begin to drill?
Daniel Plainview: -Very soon.
Eli Sunday: How long will it take to bring in the well?
Daniel Plainview: It shouldn't take long.
Eli Sunday: I would like a $100,000 signing bonus, plus the five that is owed to me with interest.
Daniel Plainview: That's only fair.
Eli Sunday: I am a false prophet, and God is a superstition.
Eli Sunday: If that's what you believe, then I will say it.
Daniel Plainview: -Say it like you mean it.
Eli Sunday: -Daniel.
Daniel Plainview: Say it like it's your sermon.
Daniel Plainview: Don't smile.
Eli Sunday: I am a false prophet. -God is a superstition.
Daniel Plainview: -Why don't you stand up? Put your glass down.
Eli Sunday: I am a false prophet. God is a superstition.
Daniel Plainview: -Eli, stop. Just imagine this is your church here and you have a full congregation, so...
Eli Sunday: I am a false prophet. God is a superstition

 In essence it was not money which drove Daniel Plainview throughout his life, but little victories and personal battles, which in essence must've made his head a very bitter place. But just maybe, bitter is a taste that some people enjoy as their normal mind frame.

 

Time Shelter - Georgi Gospodinov

 ( Booker International Award 2023)

A healthy - or is it really unhealthy ?- mix of living in the past, being made to live in the past, and having no option but  to live in the past, comes out collectively as an interesting novel. This narration starts off as a measure of compassion and caring, as those with Alzheimer's are offered a place to belong as their lights dim down, as they creep further and further into the caves of their yester  years.

"...for us the past is the past, and even when we step into it, we know that the exit to the present is open, we can come back with ease. For those who have lost their memories, this door has slammed shut once and for all. For them, the present is a foreign country, while the past is their homeland. The only thing we can do is create a space that is in sync with their internal time."

"I don't know how therapeutic that is, who knows whether it will help regenerate neural synapses. But it gives happiness, to a memory of happiness, to be more precise. We assume that the memory of happiness is a happy memory, but who knows?"

Ambitious as its plot may sound, reading little anecdotes from this reminiscence therapy, or insights that startle you -giving you those "wow, there's a thought" moments, that  spread across the first part, was  quite a treat. To me this was the best part of the novel. Some parts, like the one on Euthanasia is quite amazing - for it suggests the careful treading of the language across an interpretation, but still manages to - almost - trip itself.

“Euthanasia is a death caused for the benefit of the person whose death is being caused.” Now, there’s the awkwardness of language, which must justify the act and so it spasms, twists, biting its own tail in the end. I’m killing you for your own good, you’ll see (how could you not?) that it’ll be better for you and the pain will be gone."

But come the second part of the novel, it takes a twist, which I as a reader found a little irksome to read. It was when the nostalgia for a nation's purported best periods of their recent past. Clearly it was influenced by Brexit, where the majority of Britain's aging population wanted their Britishness back. It was also the time of one Mr. Donald Trump, as the populism of 2016 saw him becoming the president of the USA. The part about the referendums held by each nation to select which period they should go back to was interesting, and a student of recent European history is sure to find more to enjoy here.

The book winds up, with the lights becoming dimmer and dimmer for our narrator, and his main character.. or was it himself ?

In summary it is a different book. It attempts to be multiple things. About our pasts, why we can't leave them, why countries find it difficult to leave them, and why harping on their past is more damaging to countries than for individuals. The structure of the novel, the experimental narration that it attempts is quite awe inspiring. It may not be at its most readable across the book, for any given reader, for it treads across a vast area, plus the jumps are big - but I for one believe that a reader who wants to discover new terrain through her reading, should persevere through the delightful, and the not so delightful, and the challenging ( e.g. why I keep telling myself that I must reattempt Moby disk and Ulysses one if there days).

The persevering, and the patient reader will reap rewards for sticking with this book to its completion.

Rating: ****
Translated from the Bulgarian by Angela Rodel

කවිකඳුර - සුනේත්‍රා රාජකරුණානායක

2011 වසරේ ප්‍රකාශ වූ කියවීමට තෝරාගත් නවකතා අතර වූ සුනේත්‍රා රාජකරුණානායක ගේ කවිකඳුර නවකතාව කියවීමි. 

නවකතාවේ ප්‍රමුඛතම කොටස අකලංකා ෂන්මුගම්ගේ කොළඹ-නුවර නවකතාවයි. එය මා මීට කලින් කියවා ඇති ලේඛිකාවගේ පොත් තුනටම වඩා වෙනස් ය. ආසන්න වශයෙන් 1752 සිට, ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ සිර අඩස්සියේ දී මිය යාම දක්වා වූ කාලය, එනම් 1832 දක්වා වූ කාලය කතාවේ ප්‍රධාන කොටස ලෙස අයෙකුට කිව හැක. ඉතිරි කොටස ඉදිරිපත් කරන්නේ හීන් එකා හෙවත් පීටර් වැන්ක්‍යූලන්බර්ග් ය. එම කොටස තුල කතාව එතරම් සිත්ගන්නා සුළු ලෙස ගෙතී ඇතැයි නොසිතේ. සිදුවීම් පෙළ වුව සීමිතය. පාඨකයෙකු ලෙස මා නම් ප්‍රිය කලේ 1752-1832 දක්වා දිවූ කොළඹ-නුවර අතර කාල පරාසටය. එම කොටස ඉදිරිපත් වී ඇත්තේ බාලගණේ හෙවත් කවිකඳුරේ දීපංකර සාමණේරයන්, මල්කඳුරේ පන්සලේ පිංචිඅම්මා,  සුවඳිගේ අම්මා හෙවත් මල්කඳුරේ පන්සලේ උපාසායාගේ දියනිය වූ මරියම්මා,  කවිකඳුරේ මයුරවතී මැණිකේ, රංහොදියා, කවිකඳුරේ නිලමේ, සුවඳි, ධර්මවතී ටිකිරි මැණිකේ, උක්කුවා, හා අංකුට්ටා හරහා මෙම වසර අසූවක කාලය දිගැරේ.

මෙම වසර 80ක පමණ කාලය පිටු 183ක් පමණ පිටු ප්‍රමාණයකින්, හෙවත් කතාවෙන් අඩකට වඩා කොටසක් ප්‍රයෝජනයට ගනිමින් ලේඛිකාව ඉදිරිපත් කොට ඇත. මහැදුරු ආරිය රාජකරුණා මෙම ස්වර්ණ පුස්තකය විචාරමින් කියා සිටින්නේ;
- එහි පුනරුක්ති දෝෂ ඇති බවත්,
- ඥාති සම්බන්ධතා පාඨකයා වෙහෙසන සුළු බවත්,
- විවිධ තරාතිරමේ වල චරිතයන්ගේ දෘෂ්ඨිකෝණයෙන් ලියවුනද භාවිත බස සමාන බවත්,
- එම බස වුව ලේඛිකාව එකල නුවර යගයේ යැයි සිතූ කෘතීම එකක් බවත් ය.
          බොහෝ ඇසූ පිරු තැන් ඇති වලින් හෙබි එතුමා පවසන සියළු කාරණා සත්‍ය විය හැකි වුවත්, පාඨකයකු සහ එතරම්ම මෙම ලේඛිකාවට පක්ෂපාති නොවූ අයෙකු ලෙස මට කීමට ඇත්තේ , ඔහු කියනා සියළු දුර්වලතා තිබුනේ යැයි සිතුව ද, මෙම කොටස ඉතා රසවත් බව ය. තව දුරටත් පවසන්නෙ නම්, එම කොටසේ එන ගැමියන්ගේ කතා මාලාව මධ්‍යයේ කියැවෙන්නා වූ සියුම් කාරණා කිහිපයක් ද එහි ඇත. මෙරටට සියමෙන් උපසම්පදාව නැවත ගෙන ආ කල් හි මෙහි තිබූ කුල තහංචි සමහර පහත් යැයි ගැණුනු කුලවල සාමනේරවරුන්ට බාධාකාරි වූ අයුරු, එකගෙයි කෑමෙහි චාරිත්‍රය, එකල් හි ජීවන රටාව,  පිරිමින්ගේ තාඩන පීඩන මගහරවා ගැනීමට ගැහැණුන් භාවිත කල සියුම් උපක්‍රමයන්, නිලමෙවරුන්ගේ පක්ෂපාතීත්වය, එම පක්ෂපාතීත්වය නිසා හෝ සැබෑවටම කාරණා සිද්ධ වූ අයුරෙන් හෝ ඇහැලේපොලගේ ආර්‍යවට හා ඩහනට ගෙවන්නට සිදු වූ වන්දිය, සහ එහි දී රජු ක්‍රියා කල හැකි සීමාවන් ආදී කරුණු මෙම කොටස හරහා ගෙනහැර දැක්වේ.

නවකතාවේ රිද්මය ට හානිකර ලෙස දැනුනේ මල්කඳුර, මාස්ටර්පීස්, සහ මර්වින් හරහා කතාව වර්තමානයට බද්ධ වෙද්දීය. මෙහිදී, අප ට හැඟෙන ආරෙන් ලේඛිකාවගේ 'පොදු පුරුෂයෙකු' වන දූෂිත, බොරුකාර, රැවටලිකාර පිරිමි චරිත කරලියට එයි. ඇත්තෙන් ම මේ වන විට යම් තරමකට ලේඛිකාවගේ නව නිර්මාණ කියවීමට පසුබට වීමක් වැන්නක් සිතේ සොල්මන් කරන්නේ මෙම පොදු පුරුෂයන් නිසාය. මෙතෙක් මා ලේඛිකාවගේ කියවා ඇති සුබෝධාලංකාරය, පොදු පුරුෂයා, නන්දිතය, සහ දැන් කවිකඳුර යන කෘති හතරේම මේ ප්‍රෝඩාකාරි චරිත අපට හමු විය. කියවීමට ඇති 'බුද්ධදාසි' හි මෙවන් චරිත නැති බැව් සැල ය.

බොහෝ විචාරකයින්ගේ ප්‍රසාදයට ලක්ව ඇති ලලිත සමය කියවීමට ඉතිරි වී ඇති වටපිටාවක මෙම කෘතිය ස්වර්ණ පුස්තකය ජයග්‍රහණය ගැන යම්ක් කීමට වේලාසන වැඩිය. කවිකඳුර මීට වඩා සාර්ථක නවකතාවක් විමට විභවයක් තිබූ නවකතාවක් බවකි අප ගේ අදහස.

ශ්‍රේණිය: ***1/2

 ( 2012 බක් මස හත් වන් දා ලියූවක්, යම් සුළු සංශෝධන සහිතව නැවත මෙහි පළ කරමි. එකල මාගේ මේ කෘතිය පිළිබඳ ස්ථාවරය අද නැවත කියවුවහොත් වෙනස් විය හැකි මුත්, තවම නැවත කියවා නැති හෙයින්, එහි සමස්ත ස්ථාවරය නොවෙනස් වන අයුරින් මුත්, පෞද්ගලික සටහන පොතෙන් අන්තර්ජාල අවකාශයට මෙම සටහන ප්‍රවේශ වන නිසා තරමක් රළු යැයි සිතෙන තැන් වඩා සියුම් කොට නැවත ලියා ඇත. අප පොත් කියවන මිතුරියක ගේ නිල්මාණි ප්‍රනාන්දු ගේ පෙරැත්තය -ඈ මේ පොත පසු ගිය දවසක කියවා අපගේ දුප්පත් විචාරය සොයා දෙතුන් වතාවක් විමසු නිසා - සහ, සටහන් පොතේ ලියවිල්ලෙහි ඡායාරූපයක් කියවීම ඇයට නොහැකි බැව් තරයේම විශ්වාස කරන නිසා සහ, මූලික වශයෙන් සටහන් පොතෙන් අන්තර්ජාලයට මුදාලීමට මෙය අවස්තාවක් කරගත හැකි නිසා, මෙසේ නැවත සංශෝධිත ඇතිව පළ කරන්නෙමි. 2011 වසරේ දෙසැම්බරයේ උපේක්ෂාවන් දරු දෙදෙන සමඟ - ඔවු, එකල දෙදෙන - සමඟ දෙසැම්බරයේ ලංකාවට සති දෙකක පමණ කෙටි නිවාඩුවකට පැමිණි කල, මා ඈ අත එවු පොත් ලයිස්තුවේ තිබූ නිසා ඈ විසින් ගෙන එන ලදුව කියවීමි.)

හිතක මතක (සුප්‍රකටයන් අතර විසූ අප්‍රකටයෝ ) - කරුණාරත්න අමරසිංහ

කරුණාරත්න අමරසිංහයන් ලියූ මෙම අපූරු මතක සටහන්  මාස නමයක පමණ කාලයක් ටිකෙන් ටික කියවා හමාර කලේ පසු ගිය සතියේය. මෙය රස ගුලාවකි. මහගමසේකර, මාර්ටින් වික්‍රමසිංහ, ගුණදාස අමරසේකර, එදිරිවීර සරච්චන්ද්‍ර, චන්ද්‍රරත්න මානවසිංහ, ඩෝල්ටන් අල්විස්, එන්. එම්. පෙරේරා, අජන්තා රණසිංහ, සුගතපාල ද සිල්වා, කේ. ජයතිලක ආදි තම තමන්ගේ ක්ෂේත්‍ර වල ප්‍රවීණයන් ඇසුරෙන්,  කලා ලොවේ දීර්ඝ කාලයක් නිරතවැති කරුණාරත්න අමරසිංහයන්  ලත් මතකයන් ආවර්ජනය කෙරෙන ලිපි පෙළක් ලෙස මෙම කෘතිය සම්පාදිතය. ප්‍රකාශනයට තිබූ හදිසියක් නිසාදෝ අවස්ථා කිහිපයක ම සාමාන්‍යයෙන් මෙම ප්‍රකාශකගෙන්  නොදකිනා මුද්‍රණ දෝෂ ඇතත්, එය කෘතියේ සමස්ත රසයට බාධාවක් නොවෙන තරමින් බැවින්, රස විඳිය හැකි ලිපි වලින් පෝෂිත කෘතියකි.

මෙවන් පොතක් දීර්ඝ ලෙස විචාර කිරීම අපහසු හෙයින්, මා සිත් ගත් අවස්ථා කිහිපයක් පමණක් පහත ලියා දක්වන්නේ, කියවීමට  සිතනා අයගේ එම සිතුවිල්ල වර්ධනය කිරීමේ අටියෙනි.

- මාර්ටින් වික්‍රමසිංහයන් ගේ පෞද්ගලික ඇසුර මගින්, ඒ ආශ්‍රයෙන් දීර්ඝ ලිපියක් මෙහි අපට හමු වේ. 'උපන් දා සිට' හි එන වික්‍රමසිංහ ට අමතර ව, තුන්වෙනියෙකුගේ ඇසින් වික්‍රමසිංහයන් ගේ හැසිරීම්, ඔහු අන් අය විෂයෙහි ක්‍රියා කල අයුරු, ඔහු උදහසට පත් වූ විට බිණූ වදන් පවා ඇතුලත් මෙහි, අමරසිංහ වික්‍රමසිංහ ඇසුරු කල යුගයෙහි ඔහුගේ ප්‍රියතම මධුව දෙවරක් පෙරන ලද අරක්කු හෙවත් Double Distilled (DD) බවත් එකල විස්කී තරම් ඉස්තරම් බවත් පවසයි. ලංකාවෙ එක්තරා පරම්පරාවකට DD ට දෙවෙනි තවත් මධුවක් නොමැති තරම ය. මගේ පියාගේ ද ප්‍රියතම මධුව වූ එය මා එක් වතාවකට වඩා පානයට උත්සාහ කලේ ද නැත. වයස් සීමාව හැට පැනපු මගේ සිටපු මිතුරෙකු කිවේ DD විඳීමට විශේෂ රුචිකත්වක් තිබිය යුතු බවකි ( ඔහු ද ඊට ඉතා කැමැත්තේය).

- මානවසිංහයන් හමු වූ අවස්තාවක, ඔහු ගේ මුවින් පහළ වූ අදහසක් අමරසිංහ මෙසේ පළ කරයි. එහි, අර්ථරසය, ශබ්ද රසයට දෙවෙනි යන්න ගම්‍යවන බවත්, මෙය සංස්කෘත කාව්‍ය දරණා යම් ස්ථාවරයක් දෝ යන්න ද මට හැඟෙයි.

"කවියක් රස විඳින මිනිහ ඒ කවියෙ රසාස්වාදය ගැන හිතන්නෙ නැතුව කවියෙ වචන යොදල තියෙන හැටි ගැන, හොයන්න යනවනං උගෙයි අර රමණෙට ගිහිල්ල රෙද්ද ලිහන කොට  රෙද්දෙ වටිනාකම ගැන හිත හිතා ඉන්න එකාගෙයි කිසිම වෙනසක් නෑ. රසිකත්වයක් නැති පණ්ඩිතයොත් ඒ වගේ තමයි. "( 152 පිටුව)

- බෝතලේ වලව්වේ ඩී. ඇස්. තම පුතා ව කේම්බ්‍රිජ් යවා එහිදී ඩඩ්ලි පොලෝ ක්‍රිඩාවෙන් සමත්කම් දැක්වුව ද, සාමාන්‍ය පවුල් පසුබිමකින් පැමිණි එම්. එම්. පෙරේරා ලන්ඩන් විශ්වවිද්‍යාලය ට ගොසින් PhD විභාගයෙන් සමත් වූ බවත්, ඇන්. එම්. කල ප්‍රකාශයක් මෙහි එන්නේ, 1965 දී එ.ජා.ප. නිල පුවත්පල ඔහු ගේ සුල මුල ඇද කල කතාවට පාර්ලිමේන්තුවෙ දි ප්‍රති උත්තර කතාවක් උකහා ගනිමිනි.

- ගුණදාස අමරසේකර ගේ ‍යටලමත්තේ තිඹිරි ගේ වූ ගුරු නිවාසේ, තවමත් සිමෙන්ති පොළොවේ ඔහුගේ බිළිඳු පා සටහන් ඇති බැව් ද, එය ජීවන සුවඳ කෙටිකතා පොතේ එන 'ආපසු ගමන' හි සඳහන් වන අයුරු ද පෙන්වා දෙන්නේ අමරසේකර 80 වැනි වියට පා තැබූ අවස්ථාවේ පැවැත් වූ නිජබිම ආවර්ජනා උළෙල ගැන පවසද්දීය.

- එක්තරා හවසක අමරසිංහ මහගමසේකර ගේ නිවසට ගොස් ආපසු ඒමට සැරසෙද්දි එද්දි එදින ගම්පහ යක්කල අවසන් බසය නොතිබීම හේතුවෙන්, මහගමසේකර ඔහුගේ බිරිඳ සමග අමරසිංහ ව යක්කල කොළඹ දිසාවට යන බස්නැවතුම්පොළෙ බස්සා ආපසු කරයෙන් ගිය බවත්, එය අමරසිංහයන් නොසිතූ ලෙස මහගමසේකරයන් දුටු අවසන් දවස බවත්, එදින ඔහු ඔහුගේ පුඤ්ඤා නම් වූ කෙටිකතාවේ වස්තු බීජය අමරසිංහ ට හෙළි දරව් කල හැටිත් මෙහි කියවේ. එම සිද්ධිදාමය, එනම් හැත්තෑව දශකයේ මැද ගම්පහ-යක්කල දිසාවෙට ඇති බස් නැවතුම් පොල, යක්කල හංදියේ මොරිස් මයිනර් කාරය නවතා තිබීම, අදින් වසර පනහකට පමණ පෙර, අද මෙන් යාන වාහන නොතිබූ යුගයක රාත්‍රී කොළඹ-නුවර පාර, සහ සැඟවුන නපුර, යන්න ගුප්ත සිතුවිලි මැවීමට සමත්‍ ය.

"අපාර වූ ආකාසේ
වලා සිඳුණු බොල් එළියේ
ඔබේ දෑස නිවී දිලී
නිසොල්මනේ බලා හිඳී" (275 පිටුව)

කතුවරයා සකුව ට බොහෝ  ප්‍රිය බව ඔහුගේ කියුම් වලිනුත්, ලේඛන ශෛලියෙනුත් පැහැදිලි අතර, යම් අයෙකුට එම සකු භාවිතය තරමක් කියවීම ට බාධාවක් යැයි දැනිය හැක. සංස්කෘත මිශ්‍ර සිංහල කියවීමේ කිසිදු විසෙස් අභ්‍යාසයක් නොලත් මා හට නම් එය ඒ තරමින් නොදැනුන  ද, සමස්ත කියවන්නන් ට එසේ ද යන්න ගැන මට කිව නොහැක. අනෙක් කාරණය, වර්තමාන අදහස්, අමරසිංහයන් ගේ අදහස් හා නොගැලපෙන අවස්ථා ද නැත්තේ නැති මුත්, අන් මත ඉවසන වර්තමානිකයෙකුට එය ඉවසිය නොහැකි මට්ටමේ ද නොවේ යැයි සිතේ.

තිස්ස අබේසේකරගේ "අයාලේ ගිය සිතක සටහන්" , මාර්ටින් වික්‍රමසිංහගේ "උපන් දා සිට" , සරච්චන්ද්‍රගේ "පින් ඇති සරසවි වරමක් දෙන්නේ" කියවා රස විඳි අයෙකු, මෙම පොත කියවීමෙන් මහත් තෘප්තියක් ලබනවා නිසැකය.

ශ්‍රේණිය: ****1/2
ප්‍රකාශනය: විදර්ශන (2023)

2021 වසරේ ප්‍රකාශ වූ කෙටිකතා කියවීම

 2021 වසරේ ප්‍රකාශ වූ කෙටිකතා කියවීම සහ මගේ තක්සේරුව අනුව ඒවාහි සාර්තකත්වන් පෙළ ගැසීම