Life, Memento Mori, and Reflections

 

"Tired of lying in the sunshine, staying home to watch the rain
You are young and life is long, and there is time to kill today
And then one day you find ten years have got behind you
No one told you when to run, you missed the starting gun"
                                                                           ( Time - Pink Floyd)

If someone asked me what is the most cruel thing about life, I'd say that it is how it paced - not too short to make dash for things you want in life, and not long enough to savour the hard gotten things, as much as you like.

Its a few days after my 48th birthday, and am listening to the new Depeche Mode album, "Memento Mori" - an album which they started with Andy Fletcher, but finished with a title clearly that has much to do with his passing, and a reminder of their days left. However, it is hoped that Gahan and Gore will release more music before they call it a day. Being around sixty years of age, that is naturally to be expected ( and Fletcher's passing was somewhat untimely). However I think it is obvious that some of the bands, parallel to their hey days, we spent our youth in, are on their last phase. Hopefully Depeche Mode can dish out one, if not two before they retire. Peter Gabriel is finally releasing  I/O, an album which was over 20 years in the making. Last year Tears for Fears released "The Tipping Point", an excellent album, which could very well be their last. Robert Smith of The Cure has promised us a new album this year, and the new Metallica album is just to be released - and it safe to expect one or two albums from them too. Tool released "Fear Innoculum" a few years back, and hopefully we'll hear more music from despite them taking forever between albums, and the excellent Danny Carey's advancing years.

Looking back, I can recall the first music that I heard of each of these artistes. Songs of Faith and  Devotion was big when it came out in 1993. "I feel you" hit the air waves via TNL, and MTV. Although I had no occasion to listen to the album as a whole, "walking in my shoes", and the hit single "its no good" from  from Ultra convinced me to listen to "Exciter" (2001), when I had the facilities to listen to the full album. I've listened to all subsequent albums, and have gone back on their discography and collected most of their albums on CD, but Exciter to date is more special to me than their other albums.

The story is similar for other artistes too. Peter Gabriel's  "Steam" as the starting song on one of the music award shows, and the better "digging in the dirt" made a deep impression - which I caught in a friend's 'best of' Rock album that was available back then. Now am a huge fan of his early albums, especially "Peter Gabriel" - ( ok, 1, "car" album to be precise) as well as "Up". "Friday, I'm in love" was huge, and I've caught up with The Cure's full discography, since. Tears for Fears became a  big name, a little before my teen years, and hence their hits were familiar songs by the time I reached them. I have their early big albums on CD now. "Lateralus" blew me away, when it came out in 2001. But Stink Fist has made an impression on me a few years prior via Z-Rock 40, so that I didn't hesitate to procure a copy in an unlikely place, when I stumbled upon it.

Other than Gabriel ( and some members of Tool), most of others that I mentioned here are no more that 12-15 years my senior, and are in the last leap of their long careers. Each of the artistes I have mentioned here are very special to me, as I moved from my youth to middle age, in absolutely no time, wondering "hey, what the fuck happened ? I was, like 29, yesterday".

There are others whose whole careers coincide with my passage from youth to middle age - namely Radiohead - every bloody album of theirs , Pearl Jam, Alice in Chains ( including the painful passing of Layne), and Nirvana - Kurt, and Sound Garden's Cornell. Seeing old videos of some of these who are no longer with us, make me realise what huge impressions they made, and the gap they've left behind. I felt this most when watching old footage of  Scott Weiland - some of dance moves live, and his remarkable stage antics. Men (and women) who lived their lives as they believed they ought to, however much troubled, they may have been in their somewhat brief lives ( Kurt -27, Winehouse -27,  Layne - 34, Weiland - 48, and Cornell - 52 ).

After living the life to the music of these bands, these days I find that the music that impresses me is few and far between, as the music scene has changed so much. Recently Rick Beato did a YouTube clip called "Why do we stop listening to our favourite albums" ( https://www.youtube.com/watch?v=mwzrct0X4LM ) - well, I for one haven't, but I do get the drift that Rick attributes to. For these are bands that produced music in parallel to various stages of my life. I had a copy of Pearl Jam's vs. made via a CD-to-tape recording, along with a tape copy of 'ten', for me to keep me company during my Advanced Levels. The first CDs I bought were Alice in Chains' "three legged dog", and "August and Everything After", by Counting Crows (during my years of higher studies), since the tape I had till the second half of the 90s had run its course to its "tape suicide" in a deck, with all its tape intestines poured out. I got an original CD copy of OK computer within weeks of its release, and purchased CDs via CD Now, and later Amazon, at a time when the exchange rate made it feasible, and I was making a little money. I was still with my parents, and I could spend what I made, on music. Come the new millennium, the fortunes changed, as my father fell ill, and Tool's Lateralus was my favourite album on the year of his passing. By this time pirated copies of CDs were very common, and I must confess that was a good thing, along with Napster and other peer file sharing mechanisms, as the new conditions didn't leave much extra cash. I think the years 2005 to 2010 were the years that I was mostly distant from music, as I had to relocate after marriage leaving my hi-fi and the CD collection. While I did listen to most that was coming out from my favourite bands, I had little time to explore new music. After 2010 I caught up with most of the albums that preceded my youth, as I caught up with the back catalogs of most bands - The Cure, Depeche Mode, R.EM., Black Crows, Rolling Stones, Genesis,  Fleetwood Mac - I could go on and on, - as well as what I had missed out on in that 2005-2009 period. - as unlimited internet in an overseas posting made the vistas open. Come the mid 2010s, Music groups in facebook etc. made me knowledgeable about bands that I was not aware of before, and some of the favourite albums from recent years have been from bands that I learned of, through them ( Wide Awake - Parquet Courts - 2019; CRAWLER- IDLES - 2021 ). Over the last couple of years,  streaming music has made me go less and less to my hi-fi. It is only when I want to yank up the volume once in a while, as I power the old monster - my 25 year old NAD  amp, as against settling for  Spotify on my Bluetooth Bose.

Such has been the passage of life from, 14 or 15, to 48, always with music by my side. The journey has been too brief for my liking, although there is no doubt it has been wonderful. I am in my middle age and and some special people have contributed to this ever expanding list of artsites - as they introduced them to me - Abul Hasan, Eshanth, Mirshad, and facebook group like Music buffs cannot be forgotten.  By today, my teenage sons love their music, but I reckon they are in the process of discovering more and more. One likes Coldplay's first two albums most, and was surprised to learn that the chorus from an Eminem song ( the title of which I do not know) has been copied from Aerosmith's Dream on- a song so old, that their own father was not born at the time of its release.  My youngest - at 10, identifies Solsbury Hill and Diggin' in the dirt as among his favourites - making his dad very proud.

By the time I finish typing this in, the third round of Memento Mori has just started playing, and Gahan sings,
"Don't play with my world
Don't mess with my mind
Don't question my spacetime
My cosmos is mine"

The Lincoln Highway - Amor Towles

I read "A Gentleman in Moscow" simply because my book worms were going all crazy over it. I found an audio book  which fitted the purpose, and I must admit it was an excellent read. When "The Lincoln Highway" was announced, its title suggesting a novel bound to an American road trip, I was definitely going to read it.

So read it I did, a year or so delayed from my initial plan.

How does it read ?

Well, it clearly is  a page turner - and an adventure, with the Zeno's paradox serving as a possible underlying fundamental essence. This is the main thing about the book - the underlying essence, and what the author had in mind as his broader knowledge base, using which he authored a book, which if one is not careful could be found as a set back from his glory of "A Gentleman in Moscow". ( For those who've read the book, please read this - https://www.amortowles.com/the-lincoln-highway-q-and-a/ - but those who haven't and are planning to - stay away from the Q&A with the author ) But having read the Q&A, there are more things beneath the surface - Why 1954 ? Popular music being Tony Bennet, Perry Como, and Nat King Cole, with Rock n' Roll probably still be conceived. The first issue of the Play boy magazine was not yet published, and the birth control pill was still seven years away from approval - So in essence, Rock n' Roll, and Sex, was still not heard of, and treated from a conservative point of view, especially among teenagers. This book focuses mainly on teenagers - and how their mixed backgrounds carry them with different ethos, which they have inherited from their families - largely dysfunctional. Hence the back ground, with the way of thinking of these youngsters may suggest to readers of a rather conservative and God fearing, praying back ground. Once the reader realizes that these societal background, albeit unfamiliar by today's standards, was important to be reflected as it was in the novel, a renewed respect for the novelist cannot be helped. 

The fact that each of these kids had a major portion of their ethics integrated into them by their parents is an important aspect. (Maybe it is relatively less today, with children being open to media and information from an early stage - which in effect keeps the parents too in check.) Emmett Watson has a deep rooted habit of not asking for advice or direction, which is the fault which saw his father becoming a failure, before his death. His treating of the very earnest Sally, is probably an indication of how his father treated the mother too, as gender discrimination is clearly suggested. Duchess had a dangerous portion of his father's ethics (or the lack of it), and his "ledger" of debt vs. credit on actions was soon to land him in trouble anyway. Although duchess wasn't from Nebraska, ( and the Watsons were) the serial killings by Chalres Starkweather, with him taking law on to his hands for being bullied in school was just five years in to the future ( See Nebraska by Bruce Springsteen, and the related incidents), is such an indication.

Am not sure, that the cultural background and its contemporary ethos,Towles had in mind when writing this novel will be transferred to all readers, unless they do a little home work, upon completion of the book. The more the reader spends time to understand that, the more meaningful the book will become besides being a coming of age adventure, with  a few cliche incidents testing the reader at times. But hey, possibly the writing style too is heavily influenced from the adventure fiction of a by gone era !

Rating: ****
( photo credits to the webpage https://www.amortowles.com/the-lincoln-highway-q-and-a/ )

කොළඹ දැනුම - එරික් ඉලයප්ආරච්චි

 කොළඹ දැනුම වනා හි කතුවරයා ගේ දසවෙනි කෙටිකතා සංග්‍රහයයි. මෙම සංග්‍රහය වන තෙක් ඔහු ලියූ සියළු කෙටිකතා සංග්‍රහයන් කියවූවෙකු ලෙස, මට හැඟෙන්නේ  වසර තිහකට ආසන්න කාලය තුල කතුවරයා සමාජ ප්‍රගමණය ගැන සංවේදී වීමත් සමඟ, ඔහු ගේ පෙර අත්දැකීම් දෙස ( නිදසුනක් ලෙස පුත්තලම් ප්‍රදේශයේ වගකීම් සහගත රාජ්‍ය නිලධාරියෙකු ලෙස ), ඔහු ඒ අලුත් වන දැනුමෙන් නැවත පිරීක්සා බලා, සංවේදී තැන් මතුකරනා නිර්මාණකරණයේ යෙදෙනා බවකි. මෙය ඔහු ගේ ප්‍රේත කෙටිකතාවේ මා හොඳින්ම නිරීක්ෂණය කලේය.  අනෙක් පසින් නූතනත්වය ගෙනෙන අලුත් තත්වයන් ( ලිංගිකත්වය වේවා, කාන්තාවන් සාම්ප්‍රදායික ජීවිත වලින් වෙනස් මගක් ගැනීම - බලන්න මෙහි එන "කොස්වාලිහිණි" කෙටිකතාව) කෙරෙහි සංවේදි වන ඔහු එම තත්වයන් තම නිර්මාණ වලට ගෙන එන්නේ ස්වභාවික ලෙසය; ඉවසිලිවන්ත බවකිනි. මේ ස්වභාවයන් ඔහුගේ සමස්ත නිර්මාණ හරහා දැකිය හැක. එහි දිගුවක් ලෙස ය, මා කොළඹ දැනුම කෙටිකතා සංග්‍රහය දකිනුයේ. එහි එන නිර්මාණ සාරාංශ කරතොත්:

මෙහි එන ප්‍රථම කෙටිකතාව වන්නේ "ඊසප්පුගේ වික්‍රමයයි". එය ඇත්තෙන්ම මා කියවා ඇති අපූරුම කෙටිකතාවකි. නැවත නැවත ඊට ඒමට සුදුසු තරමේ කෙටි කතාවකි. එහි ඇත්තේ වැඩිහිටි පරම්පරාවේ නරුම ගතියත්, පොඩිවුන් තම සමාගමයට වෙනස් තරාතිරමේ ළමුන් වද්දා ගැනීමට වඩා රුකුල් දීමේ කාරණාවත් ය. එහිදී ද තමන් වෙනුවෙන් යම් කැපකිරීමක් කල ඊසප්පු ඔවුනට වීරයෙක් විය. වචන වලට හරවා නොගත්තත් ළමුන් තුල තමන් වෙනුවෙන් කල දෙයක් වෙනුවෙන් ඇති කෘතඥ්ඥතාව ඇත්තෙන්ම ආකර්ශනීයය. මා පාසැල් වියේ දි, අප පංති වල සිටි ගහ ගැනිම් වලට දක්ෂයා හා බැඳි සිද්ධියක් මට මතකය. අපට එකල තව එක් පංතියක් හා ගැටළුවක් විය. පෙර කී මිත්‍රයා එම පංතියේ ළමුන්ට සිටි ලොකුම තර්ජනයයි. දිනෙක ගැටුමකට අර අදිද්දි පෙර කී පංතියේ ළමුන්, ඔවුන් හා මිතුරු වසරක් වැඩුමල් ළමයෙකු ගෙන්වාගෙන අප මිතුරාට බිම වැටෙන තුරු ගැසුවේය. අප ද, අන් පංතියේ අන් ළමුන් ද ඒ ද්වන්ද ගැටුම අවසන් වන තුරු බලා සිට, අප මිතුරා ට නැගිටීමට උදවු කොට, ඇදුම් පිස දමා, ඔහු වෙනුවෙන් බෑගයද ගෙන පිට ව ගියෝය. අප ට ඔහු අත් වූ පරාජය වැදගත් නොවීය. ඔහු අපි වෙනුවෙන් ගුටි කෑවේය. අප එම සටන ගැන හෝ වදනක් නොකියා, සිත් තුල අප මිතුරා කෙරෙහි ගෞරවයක් ඇති ව, වෙනදා තරම් දොඩමළු නොවී පිට ව ගියෝය. මට ඊසප්පු ගේ වික්‍රමය මෙම සිද්දිය මතකයට නැගීය.

එරික් තම නිර්මාණ තුලින් කෙරෙනෙ දේශපාලන භාවිතාව සියුම් එකකි. සංචාරක ව්‍යාපාරයට ඇති විරෝධය කසිප්පු විකුණු ගෙයකින් මතු වීමත්, සංචාරක කර්මාන්තය හා බැඳි ධනවාදයට ගමේ දිරාපත් වන මාක්ස්වාදීන් ගේ විරෝධයත් පෙන්නුම් කරන්නේ, සංස්කෘතිය ආරාක්ෂා කරලීමේ මුවාවෙන් වේවා, ජාතිකත්ව පදනමෙන් වේවා, ඊට සැඟවුණු හේතුවක් ඇති බවකි. මේ තත්ත්ව මධ්‍යයේ මෙම අදහස් දෙකම පැවතීමේ ක්‍රමයත් අප ඉවසන බවත්, "මුහුදු වෙරළේ ඩමිය" මගින් යම් ප්‍රගතිශීලි අදහස් ඇත්තෙක් වුව, අප රට එම සාම්ප්‍රදායික ඩමි සමඟ විසීමේ ක්‍රමය උගත යුතු බවත් අපට අඟවයි.

දිය මසින් හා ගොඩ මසින් සුපෝෂිත පරිපූර්ණ සූප ශාස්ත්‍රයක් අපට ඉතිහාසයේ තිබූ බවත්, පසුගිය වසර සියයේ පමණ ඇති වූ යම් ආගමික සදාචාරාත්මක පිබිදිමකට යොමු කිරීම මගින්, එම උරුමය යට ගැසී ගිය බවත් අඟවන කෙටිකතාවකි, "රජ බොජුන්". අතුරුදන් වූ සූපකලා පොත, නැවත අරන්තලාව නම් වූ මහා භික්ෂු ඝාතනයක් වූ පෙදෙසකින් හමු වූ බව පැවසීමෙන්, යටපත් ව තිබූ රස විඳීමේ ක්‍රමවේදයක් මතු වීමේ නිදහසක් ගැන ඉඟියක් දෙයි.

"කොළඹ දැනුම" තරමක් වෙනස් නිර්මාණයකි. නීති විරෝධි සංක්‍රමණිකයා ගේ කොළඹ දැනුම වනාහි අනෙකා කියනා දේ නොව ඔහු එසේ කිමට පෙළඹෙන පසුබිම කියවීමේ මගය. එය මහත් අත්දැකීම් මගින් 'තෙම්පරාදු' වීමේ ඵලයකි. එවන්නෙකුට, දියුණු ශිෂ්ඨ සමාජයේ වචන වලට නොරැවටේ. විටෙක ඇටිලියෝ කීවේ ඔහුගේ පැත්තෙන් සත්‍යයක් ද වීමට ඉඩ ඇත. එහෙත් ඒ පෞද්ගලික අනුකම්පාව නීතිය 'නැමිමට' තරමට ශක්තිමත් නැත. කොළඹ දැනුම් සුපෝෂිත සංක්‍රමණිකයා මේ තත්වය වටහා ගෙන ය, ඉතාලියට පැමිණ ඇත්තේ.

ජීවත්වීම යනු, අයෙක් තමා කෙතෙරම් ජීවිතය විඳින්නේද, සහ තමන් වසන පරිසරයේ ජීවතවීමේන් කෙතෙරම් තමන් කැමති ඒ ජීවිතයට පෝෂණයක් ලබන්නේද යන කාරණා මත තීරණය වන්නක් ලෙස අයෙකුට පැවසිය හැක. "උපතක විපත" නම් කෙටි කතාවේ එන තිලකසිරි ද, ඔහු ගේ පුතු ද අයත්වන්නේ තමන් වසන නගරයටය. තමන් ගේ ජනප්‍රියත්වයත්, තමන් ගේ දක්ෂකමුත් එම නගර මධ්‍යයේ ම පාන ඒවාය. ඒවා ලැබෙන්නේද ටවුමේ අපිළිවෙල ජීවිතය, කුණු කසල මත්තෙන්මය. කතාවකට වඩා තවත් ජීවන ක්‍රමයක් වෙත නෙත යොමු කිරීමක් වන් මෙම කෙටිකතාවට, ඊට අදාල රිද්මයක් ද, රසයක් ද ඇත.

"සාම්ප්‍රදායික ගැහැනු ජීවිතයකට වඩා කිසිවක් එහි ඇති නිසා නොවේ ද තමා විපුල්ගේ සහකාරිය වැනි උගත් එකියකගේ අවධානයට පාත්‍ර වන්නට නියමිතව ඇත්තේ ? තමා වැන්නියන්ගේ ජීවිතය මුල් කර ගනිමින් චිත්‍රපට, නාට්‍ය ආදිය සෑදෙන්නේ ඒ අගය නිසා බව ඇයට සිතිණි.... ඇයට හැඟුණේ තමාගේ අතීතයට හා වර්තමානයට සමාව දෙන සමාජයක් බිහි වී තිබෙන බවකි. එය බොරු සදාචාරවාදීන්ගේ වංචනික දෙබිඩ්ඩන්ගේ මානාධික පුහු ආකල්ප සුනු විසුනු කර දමන තරුණ බුද්ධිමතුන්ගේ සමාජයකි." (129 පිටුව)
ඉහත උපුඨනය රැගත් "කොස්වාලිහිණි" මා මෙහි වඩාත් රසවිඳි නිර්මාණයකි. අප රට තවමත් "දියුණු වෙමින් පවතින රටක්" වුවත්,  අප විඳින්න කැමති ආර්ථික සමාජීය ජීවිතයට ඔබින නිෂ්පාදන ආර්ථිකයක් ගැන එතරම් උවමනාවක් රටක් වශයෙන් ම නොපෙන්වුවද, පෞද්ගලික ජීවිතය විඳීමේ දී, අනෙකා ගේ විනිශ්චය ගැන වදවීම දිනෙන් දින අඩුවීම හොඳ ප්‍රවණතාවකි. තරුණ දරුවන් වඩාත් තමනට උවමනා විදිහට ජීවත් වීමත්, ආච්චි-සීයා ගේ අදහස් ප්‍රතික්ෂේපයට කිසිදු පැකිලීමක් නොපෙන්වීමත්, මෙතෙක් කලක් පැවිදි පැලැන්තියට තිබුණු සැලකීම දිනෙන් දින අඩුවීමත් මේ පූර්ණ සමීකරණයේ ම කොටසකි ( පැවිද්දන්ද තමන්ට හැකි අයුරින් තම ආගමික සංස්ථාවේ තහංචි බිදීම දිනෙන් දින වැඩි වීම මෙහි ම කොටසක් ද ?). අප කතුවරයා මෙම කෙටිකතාව තුලින්, සාම්‍ප්‍රදායික ස්ත්‍රී ජීවිතයකින් වෙනස් ව, තමන් විවෘත මං ඔස්සේ තම ජීවිතය හැඩගස්වා ගන්නා තරුණ කතක් අනුසාරයෙන් සමාජයේ මේ සිදුවන සීග්‍ර වෙනස්වීමට මෘදු, ඉවසිලිවන්ත නෙතක් යොමු කරයි. 

කොටි ත්‍රස්තවාදීන්ගේ තර්ජනයත් ඔවුන් විසින් පළවා හැරීමත් හේතුකොට ගෙන මන්නාරමේ සිට කල්පිටියට පැමිණි මුස්ලිම් ජනතාවගේ අවතැන් ජීවිත ත්, එවන් වටපිටාවක බහු ජාතික සමාජයකින් සපිරි කල්පිටියේ ඇති වන සමාජ අසහනයත් අලලා ලියැවුණු කෙටි කතාවකි, "අවතැන් ප්‍රේමය". කල්පිටියේ වොලිබෝල් සංගමයක් මුල් කොට ගත් යම් සංහිඳියාවක් ගොඩනැගීමේ අභිලාෂයත්, ඊට ඉඩ නොදෙන කොටසුත්, එකිනෙකාගේ සැකය හේතුවෙන් මෙතෙක් සමාජයේ පිළිගැන්මක් ඇතිවන ආකාරයේ හැසිරුණු කොට්ඨාශයන් ද වෛරීසහගත හැසිරීමක් කරා යොමු වීමත්, කතුවරයා පෙන්වා දෙන්නේ, සමාජය රෝගී වීමට එතරම් ප්‍රයත්නයක් අනවශ්‍ය බව පෙන්වමිනි.

ජන්ම දක්ෂතාව, සහ තමන් සතු සීමිත දක්ෂතාවන් තුලින් ආර්ථික ප්‍රගතියක් ලබාගැනීමත් යනු දෙකක් බව, විශ්වවිද්‍යාල කාලයේ සිට දන්නා සිසුන් දෙදෙනුකගේ දියුණුවේ වෙනස්කම් තුලින් විදහාදක්වන්නකි "සුළු කවියා සහ මහ කවියා" කෙටිකතාව. චිත්‍රශිල්පියෙක් ලෙස සමාජයේ හිනි පෙත්තට, පිළිගැන්මට ලක්වූ කෙනා, කොළඹ හතේ සමාජයේ පිළිගත් පුරුකක් බවට පරිනාමය වී එහි සියළු සැප සම්පත් විඳමින්, යම් බොහිමියානු චරිත ලක්ෂණ ද ආරෝපනයෙන් ජීවිත වෙද්දී,  ජන්ම දක්ෂතා සතු කෙනා සරල සාමාන්‍ය ජීවිතයකින් ඔබ්බට නොපතන චාම් දිවිපෙවෙතක් ගෙවන පහල මධ්‍යම පාංතිකයෙකු ලෙස මැදි වියට ලං වී ඇත්තෙකි.

සමහර ජන කොට්ඨාශ වලට ලොව සමස්ත වෙනස්කම් සමඟ වෙනස් වීමේ අභියෝග පවති. ඒ ඔවුන් අනෙක් සමාජ වලින් කොන් වී සිටීමත්, ඔවුන්ගේ ම සුවිශේෂි ජනජීවිතයත් හේතුවෙනි. මෙහි එන "අහිංගුණ්ඨිකයාට බූරුවෙක්" කෙටිකතාව වෙනස් වන ලෝකයේ ඔවුන් මුහුණ දෙන අභියෝගත්, තරුණ පරම්පරාව ඒ අලුත් ලොවට එකතු වීමට සිහින දකිද්දී, පැරණි පරම්පරාව තම නැති වූ ඔවුනට ආවේණික ජනජීවිතය ගැන දුක්වීමත් යන කාරණා ගැන අවධානය යොමු කරන, මෙහි එන මා වඩාත් සිත් ගත් කෙටිකතාවකි.

එරික් ගේ කෙටිකතා සමහරක්වා, ආරම්භක ස්ථානයත් අවසනත් අතර සලකිය යුතු දිශානති වෙනසක් පෙන්වන ඒවාය. මෙහි එන දීර්ඝතම කෙටිකතාව වන "දිවයින් තුනක්" ද එවැන්නකි. සුගතදාස ආචාර්‍ය උපාධිය සඳහා ජපානයට යාමේදී, යම් නිදහසක් ඒ වාසයේදී පැතු බවට සිතිය හැක. එහි ගිය පසු ශාස්ත්‍රයට අමතරව ආර්ථික වාසියක් ලබාගැනීමේ මං ද ඔහු තේරුම් කරගනී. එහෙත් කෙටිකතාවේ තෙවෙනි කෙටි කොටස වන විට ඇන්ටන් චෙකොෆ් ගේ සාකලීන් ගමනේ ගමන් විස්තර රැගත් පොතේ කොටස් වලට යොමු වන්නේ, සුගතදාස ගේ ගමන් සගයින් දෙපළගේ වියළි අලිංගික ස්වරූපයත්, දූපතේ ශීතාධික දේශගුණයත් එකම තලයකට ගෙන එමිනි. 

සාහිත්‍යයට ලැදි ලිපිකරුවෙක් කථිකයා ලෙස ක්‍රියාකරන "ඈන් ෆ්‍රෑන්ක් කතාවක්" තුලින් හෙළි වන්නේ අප රට එක්තරා ජන කොට්ඨාශයකගේ වෘත්තීයට ඇති වගවීමේ ස්වභාවයයි. මීට පෙර කලක ආනන්ද ගුරුගේ මහතාගේ දේශනයකට සවන් දීමේ අවස්ථාවක් ලත් කල, එහි දී මතු කල යම් ප්‍රශ්ණයකට පිලිතුරු වශයෙන් හෙතෙම ද අප රට ප්‍රධාන ජන කොට්ඨාශයට සාපේක්ෂව මෙම ජන කොටසේ වෘත්තියට ඇති ළැදි බව උපුටා දැක්වුයේය. එරික් ද එවන් කාරණායක් මෙහි මතු කරන්නේ, තමනට ජීවිත තර්ජන පවතින අවස්ථාවක වුව සමහර අයෙක් රාජකාරිය ම දේවකාරිය ලෙසට සලකන අයුරුය.

කෙටිකතා එකොළසකින් සපිරි මෙම කෙටිකතා සංග්‍රහය 2020 වසරේ හොඳම කෙටි කතා සංග්‍රහයට හිමි රාජ්‍ය සාහිත්‍ය සම්මානය දිනා ගත්තේ, අන් සම්මාන කිහිපයක ද අවසන් වටයට තේරෙන අතරය. එරික් ගේ කෙටිකතාවක් කියවීමෙන්, ඔහුගේ කෙටිකතාව ට පුරුදු අයෙක් ලබා ගන්නා සුපුරුදු රසාස්වාදය මෙහිදී ද ලබන බව පැහැදිලිය. ඔහු බොහෝ කලා කෂේත්‍රයන් හි රසකාමියෙකු බවත්, තම මනසින් ඔහු ඇසුරු කරන කලා කෘති තුල ගමන් ගන්නෙකු බවත් පැහැදිලිය. එනිසාම ය ඔහුගේ නිර්මාණ තුල ලෝකප්‍රකට චිත්‍රයක්, නැතහොත් ඓතිහාසික කෘතියක ආභාෂයක් අපට හමු වන්නේ. තැනෙක අපට ලෝප්‍රකට නම් ඇඳබාන්නක් (name dropping) දුටුවහොත්, එය එම ආභාෂයේ ම කොටසක් ලෙස ඉවසීමට සුපුරුදු එරික් පාඨකයා ට හැකිය. එහෙත්,  මට හැඟෙන්නේ මෙතෙක් එරික් පාඨකයකු නොවන්නෙකුට දැන් දැන් ඔහු ලියනා දෑ සමඟ පළමු වරට කියවීම, යම් අභියෝගයක් ගෙන දෙන තත්වයක් ලෙසටය.  එරික් තම විශ්‍රාම වියෙදී ද දැනුමින් තව තවත් ඉදිරියට යමින් තම නිර්මාණ තව තව විචිත්‍රවත් කරගනිමින් සිටියි.  අලුතින් එරික් ගේ කෙටිකතා වෙත යොමු වන කියවන්නියක්, ඔහුගේ මුල් කාලීන කෙටි කතා කියවා මෑත කාලයේ කෘති වෙත යොමු වීමෙන් ඔහුගේ සාහිත්‍යමය ව්‍යායාමව කෙරෙහි නිසි ඇගයීමකට හේතු වන බවකි, මගේ වැටහීම.

ශ්‍රේණිය: ****
ගොඩගේ (2020) - කෙටිකතා

Best of 2022 ( music albums)

 Ok, I've finally managed to compile a list of my favourite albums for 2022 (yeah, nobody gives a fuck - but hey, its my profile). The total number of albums listened to, was around 78, which is a steep rise from my usual 45-50 per year - thank to spotify.

The list looks somewhat like an alternative albums chart, except for the stalwarts like Red Hot Chili Peppers and Tears for Fears ( shocked that the rest of the world virtually paid little attention to that album) - and a couple more old timers ( Kula shaker - from where did they reappear? - and Bush ? I never really liked them, back then ) Two jazz albums feature in the top 30 too, and the Snarky Puppy album is a gem despite its 90 minute run time.

Speaking of running time - I think 35 minutes to 40 minutes is ideal, and most of the best ones here clock under 45 minutes.

Some of my usual favourites don't feature in the top 30 - which includes Eddie Vedder, both albums by Jack White ( and I was waiting for them ), and Bruce Springsteen ( whose covers album was only so-so, other than the obvious hit single - night shift). The two heaviest albums that I listened to too, miss the top 30 ( Meshuggah, and Ghost), as does Megadeth. At least one album proved to be beyond me - Bjork's Fossora. She becomes less accessible with each album, but I am almost 90% sure, the limitations are mine. Muse's album I thought was quite terrible, and it hangs on to the tail end. Bonnie Raitt and Def Leppard had decent albums, but I guess I've moved on - although I really must listen to Bonnie's grammy winning song once again, one of these days.

So now we look upon 2023 - the much anticipated stawarts, of course, and my favourites, Peter Gabriel, Depeche Mode, The Cure for example. But then let the bands that are out there, that I still know nothing of, surprise me - like Wet Leg, White Lung, Dawes, and Cola did this year.

Open Secrets - Alice Munro

 

My annual literature date with the old laughing lady - and the book that I had to read back in December last year was Open Secrets. At the time of my completing the reading I gave this 4 stars. Now writing my little notes, revisiting these stories again, albeit at a glance, I am convinced that this clearly a five star read - and my usual reluctance with giving away starts ( which my book worm friends always speak of - and I never own up to), has had the better of me.

So here are blurbs about the short stories found here. While these aren't quite spoilers, I must grant they come close to them, in my attempt to analyse the deeper meaning within each of the story, and for the curious, these should serve as an interest creator to find out more on what exactly is going on here.

Carried Away: Its a brilliant story focusing on the life of the protagonist, Louisa, and the three men we meet during the course of the story. Communication, or the lack of it is a main factor in the story, as the pivotal incidents take place unplanned - her experience with Jim Frarey as she laments the death of Agnew, whose epistle based long distanced love gave meaning to her life for sometime, as well as her marriage with Doud. It was interesting to note, that when Louisa in her old age imagines meet one of her old loves, it is the long dead Agnew that she imagines, and not one of the two men who had an actual physical presence in her life.

A Real Life: What's the real life that Millicent has in mind ? Is it the same as what Alice subtly seem to suggest in her unique way ? Millicent likes to convince herself that her present sexless life, in which she likes to think her husband too has given up certain things, is near a real life as it were. But Dorrie in her near wild life and her frankness about it, wins the favour of Wilkie - possibly the first man, and an outsider she'd seen in sometime. If we're to believe the communication between Dorrie and Millicent, upon the former's migration, Dorrie has had a near 'real life' in her new home too. Or, Dorrie too has started to believe that she too now has a 'real life', and she wants to convince her old friend that the marriage that she pushed Dollie into was the best thing ever. Maybe Dollie believes it - or wants to believe it.

The Albanian Virgin: We meet the Albanian virgin, in a story as it were from Charlotte, who frequents the book shop of our protagonist, Claire. This virgin is not a virgin in the sense that we have to believe, or understand. Claire herself is trying to find a life of her own after a separation from her husband. Beneath the story of the Albanian virgin, and that of Claire, we see two sides of wants from two women. While Charlotte fantasizes running away from her Albanian husband, as how "the Albanian virgin" finally escapes the clan that she was kept it, Claire at times longs for Donald, her estranged husband, or her lover Nelson. Claire imagines life with Nelson, where she would stick with her, amidst tensions and challenges in a long term relationship. The story overall suggests the insatiable nature of man, and woman, and how urges in sensuality makes both sexes to live a life which in the final analysis is aim towards long term stability, but across disruptions that desire bring in like pit falls.

Open Secrets: Based loosely on a disappearance of a girl, during an the annual hike, led by a woman who had overcome physical challenges in her youth, the story hints on multiple occasions on the sexual tendencies of the  residents of the town. The lawyer who's had a late rejuvenation, gives his wife, our main protagonist, gives her something she's being denied. In contrast we see Heather, running away towards what she wants. We are left on the lurch of what happened to her. But the open secrets are the sexual tendencies of women, and men, which the town keeps mum about, but which affects their lives. Johnson, who leads the hike, is portrayed as asexual, and somewhat of a respected figure, but the inference is that she has to be content with the collective respect, genuine or otherwise, of the town's folks.

The Jack Randa Hotel: is a rather entertaining story, of how a woman crosses thousands of miles to win back the man she's lost to a much younger artiste woman, and takes a form of  fiction through many epistles. Just as Will is about to come back to Gail, she exposes the female nature of him of playing hard to get, suggesting that now he comes back after her. 

A Wilderness Station: Another story based on epistles, it takes us back to the 1850s, and how there is always more to matters than what is mentioned in the open. Simon Herron, had controlled the life of others with him, his wife ( who he gets from an orphanage), and his brother, in a time when the wilds of Canada were still being opened up by those who pioneered to setup life there. The epistles which open these conditions and situations to us are brought to us in 1959, when life, and freedom of choice has greatly improved. In a sense, we are shown how conditions of life, as well as freedom of choice has changed, for the better in just over a hundred years.

Spaceships Have Landed: The spaceships, here, are just incidental, but the main conflict is the choices of a woman, what is she forced into, and how she manages. We have Rhea, who is shown as from a somewhat common background, finds that she'd rather have the more adventurous Wayne than the asexual scion of a large business in the town. Eunice who's the other main character disappears for a night, but then portrayed as saintly, and ends up with the now dumped, but saintly Doud. Rhea and her husband have a rather promiscuous marriage, but is suggested as having lived a rather full life. Billy Doud and Wayne doesn't fall out, and are shown as best friends even when they meet at a later stage in life. Open secrets, then is more of a theme for the complete collection, besides being a short story here.

Vandals: Here we find a brother, sister pair having their revenge of sorts, against a man who had molested them in their childhood. While the now recently deceased molester, was living with a member of the Doud family ( the Doud family we find in many a story in this collection ), she is the ridicule of her husband, a situation which she tolerates patiently. Ladner, is portrayed as the hermit, who will not tolerate to have his way with anyone who walks into his "hermitage" - maybe a self realization of the damage he knows is capable of. Bea Doud, who we find is writing a letter to now grown up brother-sister pair, never sends it - a suggestion that she's aware of what happened back then, and what happened to Ladner's house recently -another open secret as it were.

Genre: Short Stories
Year Published: 1994
Rating: *****

අන්ධයා සහ සුරුට්ටු න්‍යාය - විරාජිනී තෙන්නකෝන්

කතුවරියගේ දෙවෙනි කෙටිකතා එකතුවයි. සාර්ථක කෙටිකතා එකතුවක්, සහ අතිසාර්ථක ස්ම්මානනීය නවකතාවකින් පසුව, කතුවරිය පාඨක ප්‍රජාවගේ බලාපොරොත්තු පිළිබඳව ද, තමන් විසින් ම තම නිර්මාණ කර්තව්‍ය තවත් තලයකට ගෙන යාමේ නොනිත් උවමනාව ද, යන කාරණා දෙකම ඇය සිත් හි වූ බවට සැකයක් නැත. එවන් වටපිටාවක, මෙවර කතුවරිය එක් දේශයකට, පරිසරයකට සීමා නොවූ කතා ද,  යම් දාර්ශනික අදහස් ද තම නිර්මාණ තුලට ග්‍රහණය කර ගැනීමට තැත් කොට ඇත. එහි යම් සාර්ථක අවස්ථා ද වෙත්. 

කෘතීම කවුළු කෙටිකතාවේ කතිකයා බෝනික්කෙකි. ඇගේ අයිතිකාර තරුණිය ට තම පැවැත්මට අත්‍යවශ්‍ය කාරණා ලැබුනද තමන්ට අහිමි වන නිදහස ගැන ශෝක වන්නීය.  අන් සියල්ලට වඩා වැදගත් බව ඒත්තු ගන්වනාකාර නිර්මාණයකි - කෙටිකතාවක් ලෙස වරදක් නැත.

මෙහි එන වඩා සම්පූර්ණ සහ මවිතය ම මුල් කොට ගත් නිර්මාණයකි, අන්ධයා සහ සුරුට්ටු න්‍යායය. ජාති අන්ධ බව, සහ රැවටිලිසහගත ලෙස ඇස් හොඳින් පෙනෙන අයව අන්ධකරවනාකාරය  හැරවුම් රැසක් භාවිත කොට පෙන්වන රසවත් කෙටිකතාවකි. 

සාර්වත්‍ර පරිසරයක, රජයේ රැකියා කරන්නන් හමු වී කෙරෙන කතාබහක් මුල් කොට ගත් නිර්මාණයකි, "කර්තෘ අඥාතයි". එහි එන දෙබස් ආකාරය කෙටිකතාවකට වඩා කියවන්නියගේ සිතේ මවන්නේ වේදිකා නාට්‍යයකි. එක්තරා මට්ටමකින්, මෙහි එන සියළු කෙටිකතාවනට පොදු වූ ලක්ෂණයක් ද කිව හැකි, මෙම නාටකීය බව - කිමද ඒ සියළු කෙටිකතා පාහේ, එහි එන සාර්වත්‍ර පරිසරය - එය ගෙනෙන වියුක්ත බව, එක්තරා ආකාරයක නාටකීය දෙබස් මෙම ලක්ෂණය මෙම නිර්මාණ වලට  ඒමට හේතු වේ.

මා මෙම නිර්මාණ ගොන්නේ වඩාත් රසවිඳි නිර්මාණය "මී කූඩු නම් කොතෙකුත් ඇත" වියුතුය. එය ද අර පෙර කී වියුක්ත, නාටකිය ලක්ෂණ සහිත නිර්මාණයක් වුව, එහි එන නීතියට දේශපාලඥ්ඥයින් "ඇඟිල්ල පෙන්වන" ආකාරය ඉතා සාර්ථක ලෙස කතුවරිය ගලපා ඇතැයි සිතේ.  මෙහි එන අන් බොහෝ නිර්මාණ වලදී කතුවරිය මෙතරම් සාර්ථක ලෙස තම නිර්මාණ අරමුණු ක්ෂාත් ක්ෂාත් කරගත්තාදැයි නැවත සිතා බැලිය යුතුය.

"දැවීම සහ දැල්වීම" නම් වූ කෙටි කතාවේ එන කාන්තාවන් දෙදෙනාට මෙම කෘතියේ පිදුම යොමු කොට ඇත. මෙම නිර්මාණයේ ඇත්තෙන්ම වැදගත් පණිවුඩයක් ඇත්තාක් මෙන්ම, මා මනසේ ඇදී ගියේ කැළණී පාලම රඟ දැක්වූවා සේ, මේ කතුන් දෙදෙනා ද වේදිකා නට්‍යයක "පාලමක්" උඩ මෙහි එන දෙබස් හුවමාරුව අභිනයන් හුවා දක්වමින් සිදුවූවා නම් වඩාත් කෙතෙරම් අපූරු ද යන අදහසයි.

යම් ආකාරයක සරදමක් ද, යල් පැනගිය පරම්පරා මානය ගැන පුරාජේරුවද හුවා දැක්වෙන නිර්මාණයකි, "නොනවතින ඔරලෝසු". නොනවතින ඔරලෝසු හමුවේ, අයෙකුගේ මනසේ පවතින මහන්තත්තකම් ද, අනෙකා පාගාගෙන ජීවත්වීමේ අසාධාරණ ආකාරයද වෙනස්වෙමින් පවතින බව පෙන්වන නිර්මාණයකි. රසවත් කෙටිකතාවකි. 

කතුවරිය මෙම නිර්මාණ තුලින් දාර්ශනික අදහස් ද මතු කරන්නේ ඉතා සීරුවටය. එය වඩාත් හොඳින් පෙන්වන කෙටිකතාවකි, "අර කාලකන්නි කැස්ස". එම කාලකන්නි කැස්ස සිරකරුවනට උරුමවූවකි. එනම්, එළියේ සිටිනා අපි ද අපේ ලෝක වල හිරකරුවන්ද ?

මෙම නිර්මාණ හරහා අප දකින්නේ කතුවරිය තමන් ට අභියෝග කරගනිමින්, අලුත් කෙටිකතා ආරක් සොයා පාදාගැනීමට කෙරෙනා ප්‍රයත්නයකි. ඒ අනුවය මෙම සියලු නිර්මාණ ඔස්සේ අපට යම් සාර්වත්‍ර පරිසරයක්, සහ නාටකීය බවක් පසක් වෙන්නේ. පෞද්ගලිකව, අදටත් ඇගේ අච්චාරු සහ තවත් කතා කෙටිකතා සංග්‍රහයට, මා කියවූ අනෙක් නිර්මාණ දෙකට වඩා කැමති වූවත්, කතුවරිය ගේ මෙම අභියෝගාත්මක නිර්මාණකරණ නැඹුරුවට ගරු කරමි. කතුවරිය, මෙම පොත එළිදක්වන මොහොත වන විට, අප සාහිත්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ යම් පිළිගැනීමක් ඉතා කෙටිකලකින් ලබා ගැනීමට සමත් වී තිබිණි. අප රට සමහර සාහිත්‍ය කරුවන් කරන්නාක් මෙන්, "පාඨක ඉල්ලන්නේ තවත් අර පරිසරයේ පොතක් - මේ ආකාරයේ පොතක්" යන පහසු නිදහසට කරුණ ට සීමා නොවී, තම සාහිත්‍ය ගමන ට තමන් ම අභියෝග කරගැනීමට ඇති නිර්භීතබව පැසසිය යුත්තකි. එම ගමනේදී තාවකාලික ලෙස පාඨක පිරිස එහේ මෙහේ වීම ගැන කතුවරිය එතරම් හදිසි විය යුතු නැති බවකි, මගේ හැඟීම. 

ශ්‍රේණිය: ***1/2
ප්‍රකාශණය: සරසවි (2022)
කෙටිකතා

Giving Up the Ghost - Hilary Mantel

 
I set upon reading the author's memoirs, and the short story collection, learning to talk, which too is somewhat biographical, upon hearing of her passing away. I still have the third installment of the Cromwell trilogy to read - and hopefully I'll be able to do so this year.

Giving Up the Ghost is a memoir she wrote somewhat early in her life, back in 2003, when she was just 51. Her major successes, that of Wolf Hall, and Bring Up the Bodies, were still a good 6 and 9 years away, respectively. So this memoir is, not touched by her being recognized as a world famous author (to the degree that the Booker awards brought her - although she's had literary success prior), but rather as an effort towards coming into terms with her own life - giving up her own ghosts - and approaching the remaining twenty years of her life, and as we now see her most successful years as an author. 

In these pages she explains, on her relationship with her step father, a rather difficult man, albeit a good man,  who had done his best towards her step daughter in his rather complaining way. I guess even complaining fathers were not that uncommon in the days that Hilary was a teen ( leave alone step fathers), and it is clear that in hindsight Hilary has sentiments of affection for Jack.
 

"He was all we had now for a husband and a father, even though he was neither of these, and my mother didn’t cease to remind me that not many men would have done what he did, take a family on. But why did she say this? It didn’t make sense to me. I was determined not to be grateful for what was simply inevitable; it was like thanking somebody for the fact that it’s Friday, or complimenting them on having a nose on their face. How could Jack have got her, without us? It wasn’t possible. It wouldn’t have worked."

The lines in which she describes how her life changed for one with prospects, made me think of the much maligned fifth year scholarship (from where I come from,) which some sectors call for removal, while it is undeniable that it has served its purpose many fold, for children who wouldn't have had that chance in life otherwise.

"When the day of the Eleven Plus results came, I was at home as usual, sick. I had no expectation that I would earn a grammar school place, and no particular hope of it. It seemed out of my hands— as it had been for grandad, whose parents couldn’t afford the uniform: as it had been for my mother, whose teachers had simply forgotten to enter her for the exam. Just after four o’clock Bernadette came to the door. I went to open it. She stood squarely on the front step and looked me up and down. ‘Ye’ve passed,’ she said, unsmiling.

.....

Passed. Who would have thought it? Passed. So I can have a life, I thought. Within a few weeks we were moving house: myself, not my father, my mother, Jack, the two little brothers and the one dog that was left. By the end of the summer we would be gone. We would be gone to another town."

The ghosts she wants to settle accounts with and give up for good, are primarily the very bad diagnosis she's repeatedly had for endometriosis, which she herself had to lookup and suggest to a doctor, and the treatment of which took away her chances of ever becoming a mother. She holds nothing back when explaining the terrible medical attention she received, as well as how her being a law student opinionated the doctors against her, in their thinking that she was biting more than she could chew in terms of her studies, simply because she was a woman. The convenient condition for them, that she had to suffer unto ? A psychiatric condition !
 

"Dr G, the psychiatrist, was remote and bald. He had as much chance of understanding a girl like me as he had of rising from his desk and skimming from the window on silver pinions. He soon diagnosed my problem: stress, caused by over ambition. This was a female complaint, one which people believed in, in those years, just as the Greeks believed that women were made ill by their wombs cutting loose and wandering about their bodies. I had told Dr G, in response to his questions about my family, that my mother was a fashion buyer in a large department store; it was true, for at the end of the sixties she had reinvented herself as a blonde, bought herself some new clothes and taken up a career. Oh really, said Dr G: how interesting. Thereafter, he referred to her place of work as ‘the dress shop’. If I were honest with myself, he asked, wouldn’t I rather have a job in my mother’s dress shop than study law? Wouldn’t the dress shop, when all’s said and done, be more in my line?"

  The other ghosts that she had tried to rid of, was the children she never had, but who lived in her mind as possibilities, for whom her larders at home were full, the cupboards were stacked by the dozens of everything she bought! 

In summary this is a heart rendering account of how she fought with the lot thrown her way by life, how she won some, and lost some due circumstances beyond her control. The silver lining of course was that we the reader, now know that she had international acclaim as an author - a two time Booker award winner, among other literary recognition. I am favoured to the belief that her fighting her demons in this memoir, gave her rejuvenated chance in life for her success.

This book, as well as "Learning to Talk" is highly recommended to fans of the author.  

Rating: ****
Genre: Memoir