ඉතා කෙටි කලබල සිහින - යශෝධා සම්මානි ප්‍රේමරත්න

 අවුරුදු 3ට පමණ පෙර මිල දී ගෙන, කියවීම මගැරෙච්චි කාව්‍ය කෘතියකි. පොත් කියවන මිතුරියක්, මෙහි එන වෙඩිවර්ධනගේ "විප්‍රලාපි කවි" මුල් කර ගත් "බසු කවිය" ගැන රචනාවක් පිළිබඳ හටගත් සාකච්ඡාවක් හේතුවෙන්, උඩින් පල්ලෙන් බලලා, මෙහි එන කව් නිර්මාණ කිහිපයක රසය විඳ, "ඔහේ කියවලා දානවා", කියා සිතී, කියවූවකි.

පෙර කීවාක් මෙන් කවි පොත ඇරඹෙන්නේ "විප්‍රලාපි කවියෙහි හැඩතල සහ 'බසු' කවියෙහි බස", මැ ඇති හරවත් ලිපියකිනි ( එය, මේ වන විට  වෙඩිවර්ධන සමඟ "විප්‍රලාපි කවිය" පිළිබඳ පිලිසඳරකට හේතු වී ඇත.). යශෝධා ගේ සමහර කවි වල ඇති විප්‍රලාපි කාව්‍ය ලක්ෂණ වෙඩිවර්ධන මතුකර ඇත. ඒ විප්‍රලාපි ඉංග්‍රීසි කවියේත්, සිංහල කවියේත් නිදසුන් සමඟය. වෙඩිවර්ධන ගෙනහැර දක්වන නගා මැරූ අල කාව්‍ය සංග්‍රහය මා සතු වුව ද, එය කවරයෙන් කවරයට කියවා නැත. ඒ අතරේ කුමාර හෙට්ටිආරච්චි විප්‍රලාපි කවියේ කොතැන රැඳෙන්නේ ද යන්න ද සිතිය යුතුය. කිම ද වෙඩිවර්ධන විප්‍රලාපි කවිය ගැන කියූ පමණින් ( සහ එම වදනේ අරුත් වටහා ගත් සැනින් ) මා මතකයට නැගුනේ හෙට්ටිආරච්චිගේ කවිය යි. එය තවම දිගැරෙන කතාවකි. දැන්, "බස්සි" වෙතට යොමු වෙමි.

මෙම කවි පොත කියවන්නියකට, සංග්‍රහයේ එන විප්‍රලාපි කාව්‍ය නිර්මාණ  කිහිපය ගැන වෙඩිවර්ධන අපූරු රචනාවක් කොට ඇති නිසා, මා මෙහි යොමු වන්නේ එම ලක්ෂණ වලින් තොර, මා රස විඳි කවි පංති කිහිපයක්  නිදසුන් කර ගන්නට ය.

පිරිමින් ට ගැහැනු හිසරද "පුරුදු" ය. කෝකටත් තෛලයක් වීමේ අවස්ථා එමට ය. කිවිඳිය ගැහැණු හිසරද ගැන කියන්නේ මෙසේය:

"පමණ දැන හිසේ තැවරිය යුතු

බිඳු දෙකක් හිතේ ඉහිරිය යුතු

පිරිමි ඇස්වලින් සැඟවිය යුතු

මිහිරි රහසක්ව පැවතිය යුතු"

                 කවි පංතියෙන් වෑහෙන "කොලොප්පම්කාරීකම", ගැහැණියගේ "ඇතුවත් බැරි -නැතිවත් බැරි"  කමටත්, ස්නේහවන්ත හුරතල්කමටත් සාක්ෂි දෙන්නාක් මෙනි. අපූරුතම කවි පංතියකි.

රාජකාරියේ නියැලෙන කාන්තාවන් තම දරුවන් වෙනුවෙන්, ඔවුන්ගේ පාසැල් වැඩ වෙනුවෙන් වෙහෙසෙන්නේ ඇත්තෙන්ම, ඊටම ආවෙණීක "ස්මාට්" කෙටි ක්‍රම භාවිතයෙනි. එම වැඩ ටික පියෙකුට කියූ විට, ඉතා පහසුවෙන්, "මට වෙලා නෑ" කියා ඇඟ බේරා ගන්නා අවස්ථා ඇත.  පැරණි කවි පංතියක රීතිය පවත්වමින්, නූතන කවක් නිමවන්නි, එම ස්මාට් අම්මා ගැන මෙසේ පවසන්නීය.       

"ඔන්ලයින් කඩවීදි  ගානේ

පැකට් කල ඔළිඳ, මදටිය හොයා ඇහිදිම්මා

දොළොස්වෙනි තට්ටුවෙන්

ගෙවත්තේ සුවඳ මල් පුබුදුවා ගන්න හැටි

දහ අතේ කල්පනා කරන්නී ගෙල නම්මා"               

කලබලකාරි මොහොතවල් තත්පර අතර සිතුවිලි දිවෙනා දිශාවන් අනේකය. ඒවා තුල කවි නිමිති ද බොහෝය. ඒත් ඒවා පෝෂණයට ඉවරයක් වෙද ?

"ශීත ඍතුව එළඹි කාලෙක,

මටත් මවතැකි දිග සිහින,

ගෙලෙහි මෆ්ලරයක් බැඳ,

කිමිදෙමින් උණු උණු සිහින,

 

අතැඟිලි වාරු තිබුණොත්,

අකුරු කර අමුණා තියන්නම්,

දුම් දාන උණු උණු සිහින."

    ( ඉතා කෙටි කලබල සිහින )

වාර්ෂිකව සැප්තැම්බරයේ පැවැත්වෙන  පොත් සල්පිල කවදා පටන් ගත්තේ දැයි මට් අමතක නැත. 2011-2015 අතර කාලය ඇර, වසරක් පාසා ම එහි ගිය බව නම් දන්නේ ය. අයෙකුගේ ජීවිත කාලයෙන් එය සැලකිය යුතු කාලයකි. සමහර කියවන්නියකගේ වෙනස්වීම් එම සල්පිලේ ගන්නා පොත් වලින් වුව මිණිය හැකිය.

"'සයිබ සාහිත්‍යෙ වයිබර් ලකුණ'

අතට ගෙන බලමි, ආපහු තබමි

රජ කතා, යුද කතා, බොළඳ ආදර කතා

නොදැක්කා වගේ ඔහෙ සැරිසරමි

'හිනාවෙන සාදුගේ' දේශනා පොත් දෙකක්

'ත්‍රිපිටකේ සිංහලෙන්' වෙළුම් හතරත් අටත්

තුරුළු කරගෙන දාහෙ පටි ගනිමි

'නිවන් මඟ' මගහැරීමෙන් තැවෙමි."

                                 ( චාරිත්තරෙට වගෙයි )

මේ ලිපිය කියවන්නියකට, කවි පොත කියවීමට උත්තේජනය උදෙසා  සඳහන් කල නිදර්ශන සෑහේ යයි සිතමි. නූතන සිංහල කවියක අපූරත්වය විඳ ගන්න මෙම කවි පොත නොපැකිල කියවන්න. 2016 වසරේ නිර්මාණශීලී නවක දායකත්වය වෙනුවෙන් ගොඩගේ සම්මානය දිනා ගත් නම් මෙය ඇත්තෙන් ම අපූරු ම කාව්‍ය සංග්‍රහයකි. ඇගේ බුහුටි වදන්, තත්කාලීන සිදුවීම්, උපහාස රසය, සමාජ විවේචන වලින් සපිරි මෙම කවි අතර ඉවත දැමිය හැකි යැයි සිතිය හැකි අවමය. කවි පංතියෙන් කවි පංතියට අලුත් මැයකි. 2019 ප්‍රකාශ වූ කවි පංති කියවිම් දුක් විඳිමින් සිටි මා හට සෝමවීර ගේ "අප දෙදෙන මැද මහ මුහුද" සහ යශෝධාගේ "ඉතා කෙටි කලබල සිහින" හේතුවෙන්, රස විඳීමට කවි කියවීමක් අවස්තාවක් උදා විය. කවි පංති 41කින් සපිරි මෙම කාව්‍ය සංග්‍රහයත්, චොකලට් පෙට්ටියක් වැනිය.   අර, ෆොරස්ට් ගම්ප් ගේ අම්මා කිවූ පරිදි, "You never know what you're gonna get" ම ය - කවි පංතියෙන් පංතිය එතරම් විචිත්‍රවත් ය. 

****1/2

කාව්‍ය - 2015 දෙසැම්බරයේ 

කර්තෘ ප්‍රකාශනයකි.