හම්බාවා - එරික් ඉලයප්ආරච්චි

 එරික් ගේ කවිය කියවීමේ යතුර ඔහු ටී. ඇස්. එලියට් ගෙ  The Wasteland වෙනුවෙන් ලියූ දීර්ඝ විවරණය ඔස්සේ ලැබුවෙ යැයි සිතුවෙමි. ඇත්තෙන්ම "දස බිම්බරා" මහත් රස විඳීමට එය හේතු වූවා විය යුතුය. එහෙත් එරික් තම මිම්ම තවත් ඉහළ නංවා ඇති සේය. එරික් ගේ කවිය තව දුරටත් සාමාන්‍ය පාඨකයාගෙන් දුරස්ව ඇත.ෙහි මනෝමූල බව වැඩිව ඇත. වරෙක එය බහුශ්‍රැතය; තවත් වරෙක ඔහු හා කරනුයේ ඈත ඇති සංස්කෘතීන් දෙකකි ( ස්කොන්ක් - squonk  සහ ගජමන් නෝනා ; Alan Ginsberg ගේ howl කාව්‍ය සහ අනුරාධපුරයේ පරණ බඩු මිලදී ගන්නා ලොරි රථය ); සතුන් අලලා ම කවි  11 කි ( ඉන් සමහරක් අපිට දුරස්‍ය ; සමහරක්වා රසවත් ය) ; බොහෝ කවි වලට උත්තේජනය වී ඇත්තේ අන් සාහිත නිර්මාණයකි ( Shape of Water; Sixteen Dead men - W.B. Yeats ; Mayakovsky ගේ how I became a dog ). ඉතින් මේ බොහෝ කවි අපට දුරස් ය. ඒ අපේ සීමිත කියවුම් පරාසයෙන් ඔබ්බේ තිබෙන නිසාය. අතරින් පතර සමහර කවියක් යෝජනා කරනා අදහස් වල තරමක් විකාර රූපිබවක් නැත්තේ නොවේ - විටෙක ඔහු තමන්ව පාලනයක් නොකරන්නේද යන්න ද සිතට නැගේ. අමරකීර්ති, ඔහුගේ "නව කවි සලකුණ" මගින්, එරික් නම් ප්‍රතිභාපූර්ණ කවියා සාමාන්‍ය පාඨකයාගෙන් වේගයෙන් දුරස් වන බවක් පැවසීය. මේ කෘතියත් සමඟ එම කාරණාව වඩා පැහැදිලි වන බවකි, මට නම් හැඟෙනුයේ.

එහෙත්  මම මේ කවි පොත වැර වෑයමෙන් කියවුවෙමි ( හෝ එසේ කලා යැයි සිතමි ). එහි බොහෝ මූල කතා මතුපිටින් හෝ සොයා බැලුවේය. එහෙත්, අනිවාර්‍යයෙන් කවියෙන් ලැබිය හැකි පූර්ණ රසය ලැබුවෙදයි සැක සහිතය. එනුමුදු සමහර ආභාෂයන් ගැන කියවා, අදාළ කවි පංති කියවද්දී, ඇත්තෙන්ම එම ආභාෂයන් කියවීමට යොදන කාලය අපතේ යාමක්දෝ කියා නොසිතුනා නොවේ. නිදසුනක් ලෙස squonk සහ ගජමන් නෝනා -  මේ දෙක ඈඳීම එක්කෝ මතුපිට තලයකය ; නැතිනම් මට ගෝචර වී නැත ("හසු වී නැත" ). 

"සඳ එළියේ නුඹ සිටිතත් පෙනෙන ලෙස

අතලූ සැණින් උණු කඳුළකි මැලවී යන

ගජමන් නමින් සිටි කිවිඳිය නුඹට සම

නොපැවති පැවති මන සතෙකිය නුදුටු ඇස"

                               ( "කඳුළු බොන්නා", 71 පිටුව )

අප සංස්කෘතිය හා විදෙස් සංස්කෘතීක කාරණාවක් යා කෙරෙන්නට තැත් කල තවත් අවස්තාවකි, "ඉසින්බැස්සගල" කවි පංතිය. එහි, අරහත් මිහිඳු හිමියන් ලැඟුම් ගත් තැනක් ලෙස සැලකෙන මැදවච්චියේ ඉසින්බැස්සගල, සිසිෆස් ගේ සදාතනික දණ්ඩනය එලියට් කාව්‍යයට නැගීම හා එක්කොට නිර්මාණය කෙරී ඇත. එහෙත් මෙහි දී ද එම බැඳීම, සුළු යැයි මට හැඟේ ( පෙර කීවාක් මෙන්, එය මගේ කියවීමේ දොසක් විය හැක )

"පුළුල් පියගැට නඟින්නෙමි මම

හිසින් නොබසින හිසට උසුලා

ගැනුම් නොකළකි විසල් ගල ගෙන

අනූනව පෙර රහත් හැඟුමෙන්"

                                            ( 42 පිටුව )

එහෙත් තැනින් තැන  ඍජුව රසවිඳිය හැකි ආරේ කවි පංති ද වෙත්. නාගොල්ලේගොඩ බෙනඩික් කවියා ගැන ඔහු ලියා ඇහි කවි පංතිය එවැන්නකි; එය  මා රස වින්දෙමි. උත්ප්‍රාසය නම් ඔහු මෙම කවි පංතියේ නගන කාරණාවක්, ඔහුට විරුද්ධව ම අයෙකුට නැගිය හැකි වීමයි.

"හද බස කවිය නම්

මස්තිෂ්ක දෙවෙනි වේ,

පළමුවෙන් හද මඩල

කුණු මොළය ඉන් පසුව"

                        ( "ගුළි කළ කවිය", 27 පිටුව )

 

එරික් ගේ සුපුරුදු කොළොම්පුර වැනුම් සපිරි කවි ද ඇත. ඒව ද රසවත්ය.

"පාළමේ කඩ පෙළකි

වෙළඳාම පහළ ගිය,

බාල රෙදිපිළි රබර්

සීල් වෙසඟන උලන

සබන් පුයර ද සමඟ

එහි තිබේ අඩු මිලට

මහලු ටේලර් කෙනෙකි

එතැන ජාතික ඇඳුම්

සරොම් සල්වර් මසන"

               ("මරදාන ගුවන් පාලම", 41-42 පිටු )

 

ඉතින් මෙම කවි පොත සෑම කවි රසිකාවියකට ම ගෝචර සංග්‍රහයක් යැයි නොසිතමි. විටෙක, ඉහත පෙන්වා දුන් පරිදි, කවියා ගේ සංස්කෘතික කලා ගැලපුම් දුරස්ත බවත්, කවියාට බොහෝ මනෝමූල බවත් හැඟේ. එම මනෝමූල කාරණාව, පාඨකයකු, එය වටහා ගන්නට යොදන වෑයමට කෙතෙරම් වටිනා ප්‍රතිඵල ගනෙන්න්නේ ද යන්න ගැන මට එතරම් පැහැදිලි ඇගයීමක් නැත. ඔහු ගේ අනාගත කවි ගන්නා මාර්ගය පිළිබඳ විමසීමෙන් පසුවෙමි.

***
2019 ප්‍රකාශ වූ කාව්‍ය සංග්‍රහයන් කියවීම - 4
ගොඩගේ ප්‍රකාශනයකි.