එරික් ඉලයප්-ආරච්චි, 2016 දී ලියා පළ කොට, මෑත රජත පුස්තකයක ට නිර්දේශ වූ බැග්ඩෑඩ් කියවූවෙමි. එහි මා වඩාත් සිත් ගත් දෙයක් වේ නම්, එහි බොහෝ චරිත තුලින්, ඔබ ද, මම ද, ගත කරන ව්‍යාකූල, හැල්මේ දුවන චරිත තුල ට යම් එබී බැලීමක් කොට තිබීම ය. ඒ තුලින් කතුවරයා අඟවා ඇති දෑ බොහෝ ය. කතාන්දර සොයන්නෙකු ට ඒවා ද කිහිපයක් ම හමු වේ.සතරදෙනෙකු, දහඩිය ගුහාව නම් තැනෙක හමු වේ. ඔවුන් හට පොදු අතීතයක් ඇත. සතර දෙනාගේ ජීවන මට්ටම් අසමාන ය - අයෙක් මැරයෙකි, අයෙකු ට දියණියන් සතරෙකි, අයෙක් සොයිසා මහල් නිවෙස් හි පදිංචි ව තම දරුවා රාජකීය විදුහල ට යවයි. ඔවුන් එතැනට රැස්වූයේ විමල් ගෙනාපු ඇඟිලි තරමේ විස්කී බෝතල් තුනක් බීමට විය නොහැකි ය. ඔවුන් සියළු දෙනා එක් වී තහනම් පත් ද්‍රව්‍යයක් පාවිච්චි කරන්නේ ද? සාමන්‍ය ජීවත ගත කරන අතරේ වරින් වර "අපත" තත්ත්වයට පත්වන්නෝ අද දවස සාමාන්‍ය දෙයකි ( අපතයෝ )
"ලෝකාන්තයෙන් පැන සිය දිවි නසා ගැනීමට පෙරදා රාත්‍රිය ගත කිරීමට ශ්‍රීමාල් හංසි දෙදෙනා හෝටන් තැන්නේ මහෑළිය බංගලාව තෝරා ගථ". කෙටි කථාව එම වැක්කියෙන් ඇරඹුන ද, ඒ දෙපළ දිවි නසා ගත්ත ද, ඔවුන් දිවි නසා ගැනීම තිර අදිටනින් එහි නොපැමිණි බව පැහැදිලිය. කථාවේ ගලා යාමෙන් ඔවුන් නගරයේ සැලකිය යුතු ආර්ථික මට්ටම් සහිත රැකියාවෙහි නිරත, අන් බැඳීම් නිසා මේ විකල්පය තෝරා ගත් බව අඟවයි. මෙවන් චරිත අප අතර බහුල ය ( සිහිවටන )
මෑතක, නැසී ගිය අනුර බණ්ඩාරනායකයන්ගේ පොත් එකතුව ආමර් ඉස්ට්‍රීට් හී බිම දා ගෙන විකුණු බැව් පොත් කියවන අප සියළු දෙන දත් කථාවකි. යුද්ධය නිසා බැග්ඩෑඩ් හී මහත් වටිනා පුරා වස්තු මහදවල් කොල්ල කෑ අයුරින්, සංස්කෘතික මිනිසෙකුගේ අභාවෙන් ඒවා රැක ගැනීමට කවරෙකු හෝ නැති වීම පිළිබඳ ඖචිත ගැලපීමක් රැගත් කෙටි කථාවකි, "
බැග්ඩෑඩ්". මා වඩාත් සිත් ගත් කෙටි කථාවකි.
තානායම ක රැස්වෙන විශ්‍රාමිකයින් තිදෙනෙකු, එ අයෙකු ගේ රහස් ප්‍රේමයෙන් ලත් දරුවෙකුගේ මංගල උත්සවයකට සහභාගි වනු වස් කොටි බල පෙදෙස් හරහා යාමට තීරණය කිරීම, "යාල්දේවි" කෙටි කතාවේ සංක්ෂිප්තයයි. එහෙත් එහි සාරය වන්නේ හැටපස් විය පසු වූ ඔවුන්ගේ සිතුම් පැතුම් කෙටි කතාවට එකතු කොට ඇති අපූරු ආකාරය යි.
ඔටුවෙකු බූරුවන් අතර වාසය ට පුරුදු වන්නේ පිටමං කල මුසල්මානුවන් කල්පිටියේ තාවකාලික වෙසෙන්නන් සමඟ පැමිණි බැවිනි. සමාජය ට බද්ධ වීම පිලිබඳ ව ඉතා සියුම් ආකාර විචාරයක යෙදෙන කෙටි කථාවකි, "ඔටුවා".
සමහර ඉහළ සමාජයේ පවුල් වල දරුවන ට ඔවුන්ගේ දෙමව්පියෝ තරම ට හෝ ඊටත් වඩා, ඔවුන්ගේ ආයා වරුන් පෙම් කරති. තමන්ගේ දරුවන් වෙනුවෙන් නැති වෙලාවක්, මෙම ආයා වරු එම දරුවන් වෙනුවන් යොදවති. තම නෑ පරපුර නිසා තම රස්සාව අහිමි ව, නැවත කාලෙකට පසු යන්න තැනක් නැතුව තමන් රස්සාව කල එම නිවෙස වෙත එන ආයා කෙනෙකු පිළිබඳ කථාවකි, නාරායන් කථාවක්.
එරික් තම ලලිත සමය කෙටිකථාවේ මතු කල එක් කරුණක් වූයේ කන්‍යාවක් තම කන්‍යාබාවය ආරක්ෂා කිරීම ම අරුතින් වෛශ්‍යාවක ගේ කේවල් කිරීමක් කරන්නේ කෙසේ ද යන්න යි. මට ඒ බව මතක් වූයේ "මංගල යෝජනාව" කෙටි කථාව කියවීමේ දී ය. මංගල යෝජනාවක් ලත් වෛද්‍යවරයා ට තම පියයුරක් පෙන්වා එහි යම් අසාමාන්‍ය බවක් විමසන තරුණිය පිළිබඳ වෛද්‍යවරයා මනෝ ලෝකයේ රජ වේ. එහි අවදානමක් නැති බව දැන ගත් විගස තරුණිය ට තව දුරට ත් එම විශේෂත්වයක් නැති වෛද්‍යවරයා ඇවැසි නොවේ.
නූතන ලිබරල් චින්තනය අනුව දිවි ගත කල මහාචාර්‍යවරයෙකු අලලා ලියවුණු අපූරු කෙටි කථාවකි "සිසි වන වුවන".
"දිනක් ආචාර්ය බැසිල් අපට පැවසුවේ 'ට්‍රාන්ස්ජෙන්ඩර්' යනුවෙන් හඳුන්වන ගැහැනු පිරිමි අතරමැද කොටසට ද එක සමාන ව සැලකීම සමාජ සාධාරණය පිළිබඳ කාරණාවක් බව යි"( 56 පිටුව )
"ඔහු එවේලෙහි හැසිරුණේ ඉංග්‍රීසි මහාචාර්යවරයකු ලෙස නොව දාමරිකයකු ලෙසිනි. නුදුරු දිනක දී සරසවි කථිකාචාර්යවරයකු වීමට නියමිත බැවින් ජයතිස්ස කරබා ගෙන සිටියේය. ඔහු කෝනෙල් හෝ විස්කොන්සින් හෝ සරසවි වෙත රැගෙන යන නෞකාවේ කප්පිත්තා වූයේ ඩොක්ටර් බැසිල් බැවින් ඔහු ඉවසීමෙන් බලා සිටියේ ය.( 59 පිටුව )
කෙටි කථාව රසවත් බව ට තවත් ඉඟි ඇවැසි නැත.
"නයිපෝල් ඔෆ් ශ්‍රි ලංකා" යනුවෙන් තමාව ම හඳුන්වා ගන්නා, සංචාරක සාහිත්‍ය ට මහත් මෙහෙවරක් ඉටු කල අයෙකු ගේ, පෞද්ගලික සාර්ථකත්වයත් සමඟ සිතට වද දෙන කලකිරීම ට පිළියමක් වශයෙන් දේශීය සංචාරකයාට අත් පොතක් ලිවීම අත ට ගනී. සාර්ථකත්වය සෑම වෙලේම සුන්දර ද ? (සංචාරක සිතියම )
සංචාරක ක්ෂේත්‍රය පිළිබඳ කෙළ පැමිණි උපාලි පීරිස් සාර්ථකත්වය ගැන කලකිරෙද්දි, පංචිකාවත්ත, කොම්පඤ්ඤවීදියේ එදා වේල සොයා ගැනීමට දත කන සාන්තලාල් බෝවෙන බරවා රෝගය, රෝහලෙන් ලැබෙන බෙහෙත් රොත්ත විසි කර බාර ගන්නේ ධන උල්පතක් ලෙස ට ය. (ඇබෑර්තු ඇත )
දැන් දැන් කොළඹ ඉහළ පැළැන්තියේ නේවාසික පෙදෙස් වල, නිවෙස් වලට දවාල ට සොරුන් ඒමේ ආකාරය ගැන, හාස්‍ය මුසුව කියැවෙන රසවත් කථාවකි, "හොරා තාම නෑ"
ඉතින්, කෙටි කථා එකොළහ තුල දුර්වල කථා නැති තරම් ය. එරික් තම උපෙක්ෂක ඇසින්, න්‍යාය පත්‍ර වලින් තොර මනසින් වර්තමානයේ අප ද ජීවත් වන මෙම සමාජය පිළිබඳ දර්ශනයන් එකොළසක් අප ඉදිරියේ තබා ඇත. මෑතක මේ කෘතිය පිළිබඳ කථිකාවක දි, විදර්ශන කන්නන්ගර කීවේ කෙටිකථාවක් සම්පූර්ණ කරගැනීමට පාඨක අපේ ද එකතුවක් තිබිය යුතු බව කි. මේ කෙටි කථා එකතුව පීළිබඳ ව නම් එය අපූරු කියමනකි. අයෙකු ට කියවීම ට නිර්දේශය සඳහා නොපැකිළී නම් කල හැකි කෘතියකි.
Eric is a writer who is striving hard to find a modern idiom in a literary tradition which still remains (largely) within hidebound traditional parameters.
ReplyDelete