භේරුණ්ඩ කැදැල්ල - රූපා ශ්‍රියානි ඒකනායක

සැ. යු. ( පොත කියවීමට බලාපොරොත්තු වන අයට, එය කියවා අවසන් වන තුරු මේ අදහස් ගැන්වීම කියවීම අධෛර්‍යමත් කරමි).

මට මේ ලේඛිකාවගේ ලිවීම් සමඟ දීර්ඝකාලීනව පැහැදීමක් තිබී නැත. ඒ මා ඇගේ කියවූ පළමු ග්‍රන්ථය නිසා විය හැකිය ( 'දිට්මි නෙති කසුප් නිරින්ද්'). එහි ඇය කාශ්‍යප රජුගේ කාලයට යාමට භාවිත කල විධික්‍රමය පිළිබඳව ඇති වූ අපැහැදීම අදටත් පහව නැත. අවාසනාවකට මෙන් මෙම ග්‍රන්ථයේදී ද කතුවරිය තම කතාවට පදනම වන අත්පිටපත් හොරකම සංඝත ලෙස, පාඨක විශ්වාසය රැකෙනාකාරයෙන් සිදු කර නොමැති බවය මගේ විශ්වාසය. වරුණ, ඔහුගේ අතිජාත මිත්‍රයා විසින් බොහෝ සෙයින් වර්ණනා කල පිටපත, මිතුරාගේ ඇවෑමෙන් සම්පූර්ණයෙන් නොකියවා තම නමින් මුද්‍රණයට පත් කිරීම මට නම් පාඨක විශ්වාසය පළුදු කරන අවස්ථාවකි. කිම ද වරුණ පිටපත කියෙව්වේ නම්, කුමන විදිහකින් හෝ, ඒ අයුරින් ම එම පිටපත තම නමින් නම් මුද්‍රණය නොකරනු ඇත. සොරකම් කිරීම් එකකි - එහෙත්, සාහිත්‍යයකරණයේම රැඳී සිටියෙකු, අපරික්ෂාකාරීව එය මුද්‍රණයට යොමු කිරීම විය හැකි ලෙස මට පිළිගත නොහැක. කෙනෙකුට, එසේ නම් මෙම පොත  ද නැති බවට වාද කල හැක. කතුවරිය සාර්ථක විය යුත්තේ, එවන් අවස්ථා පාඨක විශ්වාසය පළුදු නොවෙනාකාරයෙන් නිර්මාණයේදී ය. නැතිනම් තමනට සාර්ථකව ලිවිය හැකි කොටස් එසේ ලියා, අභියෝගාත්මක තැන් වලට පැලැස්තර දැමීම, මුළු නවකතාවට ම ගෙන එන්නේ අවැඩකි. ඉතින් හිතවත් පාටකයෙනි, මේ පොත ගැන විශ්වාසය එම මුල් පදනේම ම බිඳ වැටුණි. කතුවරියට අවශ්‍ය මතුමහල සෑදිමට තරමක් විකෘති තර්කයෙන් යුත් අඩිතාලමක් භාවිත කොට ඇත. එහෙත් එම මතුමහල නම් ඈ බොහෝ සාර්ථකව "තනා" ඇත.

බිඳී විසුරුණු පවුල්, එහි දරුවන්, දෙමව්පියන්ගේ අලුත් සම්බන්ධකම්, දරුවන් දෙමාපියන් කෙරෙහි සිත් බිඳුණු පසු ක්‍රියාකරනාකාරය ආදිය කතුවරිය ලියා ඇත්තේ ඉතා ගැඹුරු ජීවන දෘෂ්ඨියක්, අවබෝධයක් ඇතිවය. මෙහි එන නන්දිතා ගේ චරිතය කතුවරියගේ සාර්ථකම චරිත ගොඩනැගීම් වලින් එකක් විය යුතුය.  නාමලි, රාහුල්, වරුණ ආදි චරිත ද සාර්ථකව ගොඩනගා ඇත. ඇත්තෙන්ම මට නම් හැඟෙන්නේ මෙම කතුවරියගේ ශූරතාව ඇත්තේ පුද්ගල සම්බන්ධතා, පවුල් සබඳතා, එහි ගැටුම්,  ආදිය ගැන ලියනාකාරයේ කියාය. කතුවරියගේ මා කියවූ අනෙක් කෘතිය වන සිටුවර පුවත හි වුව මෙම දක්ෂතාව දිටිමි. නන්දිතා, වරුණ හා මධුමතී විෂයෙහි ක්‍රියාකරනාකාරය පමණක් නොව, නාමලි, ජිනපේම "දෙවියකු" ලෙස දකිනාකාරයේ ද මා දුටුවේ සාර්ථක සාහිහ්‍ය නිර්මාණකරණයකි.

"..දෙවිවරු ඉන්නේ ඔය කඩවසම්, තරුණ, බඩ මහත, ගෑනියෙක් දැක්ක ම දපනෙ වැටෙන පිරිමි සරීරවල නෙමේ මහත්තය... මේ වගේ අජුත, මළ පෙරේතයො වගේ පෙනෙන මිනිස්සු අතරෙ..." ( 206 පිටුව)

එලෙසම, උපනුවන් නාමලී ට ලියූ ලියුමේ ඇති කොටසක් ද මා සිත් ගත්තේ, එය ද කතුවරිය මිනිස් හැඟීම් ගැන විවෘතව කතාකරනා අවස්තාවක් පමණක් නොව, අවබෝධය ට සාකිෂියක් නිසාය.

".. එහෙත් මා ද සුදනෙකු යැයි, උපාසකයෙකු යැයි, සාධුවරයෙකු යැයි සිතන්නට එපා.. නුග සිසිලක් ලෙස මා අත්දුටු විරාගය ක්‍රමයෙන් රාගයක් බවට පත් කළේ ඔබමයි... ඔබ සමග සිතින් රමණයේ යෙදුණා.. කයෙන් ආශ්වාදයල් ලැබීම වගෙ ම, සිතින් ආශ්වාදයේ වෙළිමත් එක ම සංසිද්ධියේ දෙපැත්තක් කියලයි මං හිතන්නේ..
....
 එහෙත් ඔබ ප්‍රේමවන්තයෙකු සොයාගත්තේ මා විසින් ම ඉතා අපහසුවෙන් සීමා මායීම්වලට හිර කරගත් රාගය ඔබේ සිතේ උත්සන්න වී, පිටාර ගලන්නට පටන්ගත් නිසා ද?.. ඔබේ සිතේ උතුරා යන සිතිවිලි හා හැඟීම්වලට කායික පිටිවහලක් මගෙන් නොලැබුණු නිසාද ? මානුෂික ධර්මතාවක් වන රාගය ඔබේ සිතේ ඇවිස්සීමට මා ද දායක වී ඇතැයි දැන් මට සිතේ." ( 230 පිටුව)

මෙම නවකතාව 2021 සඳහා වූ ස්වර්ණ පුස්තක සම්මානය දිනා ගන්නා ලදී. වසරේ හොදම නවකතාව ද යන්න විවාදපන්න වුවද, අප රට බොහෝ සම්මාන වල දිගු ලයිස්තු ( ඔවු, සමහර විට කෙටි ලයිස්තු වලට පවා ) තේරිමට තරම් විභවයක් මෙම නවකතාව තුල, පෙර කී දෝෂය අභිබවා යමින් මම දකිමි. මා සාමාන්‍යයෙන් මෙම කතුවරියගේ පොත් කියවීම මග අරිමි. එහෙත් ප්‍රධාන සම්මාන දිනූ, නිර්දේශ වූ නවකතාවක්, තත්කාලින නවකතා කියවන්නෙකු ලෙස මගේ කැමති/අකමැතිකම් මත අතැරීම නොකල යුත්තක් ලෙස සිතමි. ඒ නිසා ම ය කියවූයේ. කතුවරිය  ලේඛනයේ දී දක්ෂතා පෙන්වන අවස්ථා ඇති  බවට මෙම කෘතිය සාක්ෂියකි.
( තරු හතරක පොතකින් තරු බාගයක් කපා හරින්නේ පෙර කී අඩිතාලම් දුර්වලතා ප්‍රශ්ණය නිසා ය)

ශ්‍රේණිය: ***1/2
2020 වසරේ ප්‍රකාශ වූ නවාකතා කියවීම - 7
ස්වර්ණ පුස්තක සම්මානය - 2021
රාජය සාහිත්‍ය සම්මාන - අවසන් වටය - 2021
ගොඩගේ සාහිත්‍ය සම්මාන - අවසන් පූර්ව වටය - 2021
සූරිය ප්‍රකාශනයකි ( 2020)