Saturday 8 October 2022

ගිනි සෝමෙ සහ තවත් කෙටිකතා - උපාලි උබයසේකර

 මීට කලින් ලේඛකයාගේ "මිත්‍යාදෘඨිකයා" නම් වූ නවකතාව කියවා රස විඳ ඇති මුත්, ඔහු ගෙ අන් නවකතා කියවීම දිනෙන් දින පමා විය. ගිනි සෝමෙ... මෙවර සම්මාන මෙවර විද්‍යෝදය සම්මානයට නිර්දේශ වීමත් සමඟ එය කියවීමට ඉටා ගත්තෙමි.


මෙහි එන කෙටි කතා ලේඛකය 1965 සිට 2013 අතර කාලා අතර වරින් වර ලියවුණු ඒවාය. කතුවරයා ගේ කෙටිකතාවේ ප්‍රගමනය දකිනු පිණිස, පොතේ පළ වන පිළිවෙල ඉවත ලා ඒවා ලියූ පිළිවෙල ට කියවීට ඉටා ගත්තේමි.

කතුවරයා පාසැල් ශිෂ්‍යයෙකුව සිටි සමයේ ලියූ "බොර වතුර" කෙටි කතාව, වැසි දිනයක නව යොවුන්වියේ හැඟීම් සමඟ තනි වූ තරුණයෙකුගේ සිහින මැවීමකි. එහි විස්තර කියවන විට එය කුමන වර්ගයේ සිහින මැවීමක් දැයි පැහැදිලි වේ. අයෙකුට මෙහි එතරම් අරුමයක් නැතැයි කිව හැකි මුත් පාසැල් සිසුවකු කල එතරම් සුමට ව තරුණයෙකුගේ ස්වභාවික අවදිවීමක් හා හැඟීම් මාලාවක් ලිවීමේ හැකියාවෙහි ය අරුමය ඇත්තේ.

වීරවර්ධන අපට හමුවන්නේ වියෙනා නුවර සීතකාලයේ, හෝටල් කාමරයක තනි ව, අතීතය මෙනෙහි කරනාතාරය. තමන් ට පණ මෙන් ආදරය කල තරුණිය, විප්ලවයක සිහිනයක් නිසා අතැර දැමූ ඔහු ඒ ගැන කෙරෙන පශ්චාත්පායය මෙම කතාවේ පදනමයි. (විප්ලවවාදියා )

දෙබිඩි ජීවිතයක් ගත කිරීමට, අවාසනාවන්ත ලෙස තම ඉරණම මෙයැයි ජීවිත කාලයක් ඉවසන්නට, කෙල්ලක් කාන්තාවක් වූ පසුව තම ජීවිතය තමනට කැමති ලෙස විසඳා ගත නොහැකැයි, සිතන්නට පුරුදු කෙරුණු වටපිටාවක නොසිතූ ලෙස තමනට "ගැලවීමක" බලාපොරොත්තුවක් දල්වා, කෙටි කලකින් ම එම බලාපොරොත්තුව නැති වීම මානෙල් ට විඳ දරා ගත නොහැකි කම්පනයක් වීද ? 1991 තරම් කාලෙක ලියැවුණු, සාම්ප්‍රදායික සිතුවිලි අභියෝග කරනා කෙටි කතාවකි.

අප රට තිබූ භීෂණ කාලයකදී තමන් ලැබූ අසීමිත වදහිංසා නිසා, මරුවා සමඟ සටන් කොට පුත්‍ර ස්නේහය හා තම පියඹ ට ඇති බැඳීම හේතුවෙන්, නැවත මෙලොව රැඳීමට වරම් ලැබූ ලාල් ගේ කතාවයි, "අත්දැකිම්". කතුවරයා මරණාසන්න අවස්ථාව නිර්මාණාත්මකව පෙන්වා තිබෙන අයුරෙයෙහි මෙම කෙටිකතාවේ ආකර්ශනය තිබෙන්නෙ.

ඇත්තටම "හඳුනාගත්තොත් ඔබ මා", මා කෙරෙහි ඇති යම් බැඳීමක් ඒ අයුරෙන් ම ඔබට තබා ගත හැකි ද? එය ඔබ කෙරෙහි ද මා වෙතින් එසේම විය හැක. ඉතා සරල මතුපිට අඹු-සැමි කතාබහක් තුලින්, සියල්ල දැන නොගැනීමේ, තේරුම් නොගැනිමේ සැනසුම ගැන කියාපානා අපූරුම නිර්මාණයකි. අයෙක් තව කෙනෙක් ට ඇත්තම ඇත්ත කිසිදා කිව නොහැක්කේ මන්ද යැයි සිතන්න ට යොමු කරනා, දාර්ශනික සිතුවිලි පහළ කෙරෙනා කෙටිකතාවකි.

"අපේ කාලයේ කතාවක් නොවේ" ලියැවී ඇත්තේ 1992 දී ය. එකල අප රට පාලනය කල නායකයන් ගැන හොඳ කියවීමක් ලෙස එකල පෙනුන ද, එදායින් පසුව අප රට ට පත් වූ නායකයන් හා සසඳද්දි, ඊට අවුරුදු 23 ට පසුව පත් වූ නායකයන් නම් සැබෑ ම "බකමූණන් ය"

"මේ කාලෙ වෙස්සන්තර" කෙටිකතාව දෙදිශාවකින් විඳිය හැක. එකක් වෙස්සන්තර චරිතය වඩා යතාර්ථවාදී ලෙසටය. අනෙක කීවාක් මෙන් අප පසු කරන සමයේ "සුද්ධෝදනලා" බොහෝ හිටියට, වෙස්සන්තර කෙනෙකු ඇති විය හැක්කේ මෙවන් වටපිටාවක පමණක් නිසාය. මෙහි එන බොහෝ නිර්මාණ වල වාගේ උත්ප්‍රාසය මුල් කොට ගත් නිර්මාණයකි.

කතාකරුවා තම ජීවිතයේ යම් කාලයක් වෘත්තීය මට්ටමින් සිංගප්පූරුවේ සේවය කරන්නට ඇතැයි සැක කරමි. මෙහි සිංගප්පූරු කතා හතරක් ම ඇත - හතරම අප රටින් එහි යම් සංචාරයකට ගිය දේශපාලඥ්ඥයින් හා බැඳිය. එක් "රටක් වටින ඇමැත්තෙක්" ඇරෙන්න අනෙක් අය අප බලාපොරොත්තු වන ආකාරයේ අන් අයට ද කරදරයක් වන, රටේ නමට ද කැලැලක් වන, "අපේ මොඩල්" දේශපාලඥ්ඥයින් ය. මෙම කතා කියවීම රසවත් වූ මුත්, මෙතෙක් කියවාගෙන ආ නිර්මාණ වල තිබූ යම් උත්ප්‍රාසය රැඳි රසයක් වෙනුවට, පල් ගඳක් වහනය වන නිසා දෝ ( මෙහි එන දේශපාලන චරිත නිසා), පොතේ මෙතෙක් තිබූ වටිනාකමට අඩුවක් වූවා දැ යි සිතේ. මේ කතා හතර උබයසේකර ඔහුගේ චරිතාපදානයකට එක්කාසු කලා නම් වඩා ඔබින බවකි මගේ පෞද්ගලික අදහස.

"පත්වීම" කෙටිකතාව යථාර්තවාදයේ සීමා පසු කරමින් ලියැවුණු රසවත් රචනයකි. එක් අර්ථයකින් මෙරට කලා අංශයේ උගතුන්ගෙන් හරි හැටි වැඩක් නොගැනීම පිළිබඳ උත්ප්‍රාසාත්මක කියවීමක් ආරම්භයේ වූව ද, "එලොව" යෑම පිලිබඳව ද රසවත් ගෙතීමක් මෙහි අපට හමු වේ.

වෘත්තීයවේදය උත්ප්‍රාසාත්මක ලෙස අර්ථගැන්වෙන කෙටිකතාවකි, "ගිනි සෝමේ". දක්ෂ මංකොල්ලකරුවෙකුට, මිණීමරුවෙකුට, සොරෙකුට, පාතාල ක්‍රියාකාරික්‍යෙකු ට ඔහුගේ "වෘත්තීයවේදය" ගැන සැඟවුණු හෝ ආඩම්බරකමක් නැද්ද ?

මෙහි එන කෙටිකතා සියල්ලම පාහේ රසවිඳි මුත්, සිංගප්පුරු කතා හතර, අයිස් පමණක් දමා යමක් පානය කරමින් සිත් සේ විඳිමින් සිටින අතර, කෝක් ශැන්ඩි කර බීමට බල කෙරුණු අවස්තාවකට සම කර හැකියැයි සිතේ - එනම් රසයේ වෙනසකට බල කෙරේ - එය මට ගෝචර නොවන මුත්, ඔබට එසේ නොවිය හැක.  එනුමුදු, මිත්‍යාදෘඨිකයා නවකතාවත්, මෙහි එන හොඳම නිර්මාණ වලත් තත්ත්වය අනුව, ලේඛකයාගේ "ලෝක සිතියමේ අප ගම තියෙනවද"" "දෙදහස් විසිහයේ මහල්ලා", යම් දවසක කියවිය යුතු යැයි ඉටා ගත්තෙමි ( හැකිනම් 2026 ට පෙර ). අප සහෝදර පාඨකයින්ට කියවිමට අනුමත කිරීමට හැකි මට්ටමේ කෙටිකතා එක්කාසුවකි. මෙම සංග්‍රහය හොඳම කෙටිකතා සංග්‍රහයට හිමි විද්‍යෝදය සම්මානය ට ද නිර්දේශ විය.

ශ්‍රේණිය: ***1/2
කෙටිකතා (2021) ; සූරිය ප්‍රකාශකයෝ


No comments:

Post a Comment