Norwegian Wood - Haruki Murakami

 After "Kafka on the Beach" and "Men without Women", this is only the third work by Murakami that I 'read' - this time via an audiobook. The closest reason for me to select this to read at this point of time was an online discussion  by a reader-friend, for which I wanted to be present - hence the quickest way to read a book, when it is not one's plan. To be honest, I was not overly eager to read a Murakami novel at this point, although the short story collection was indeed a great read. But read this novel I did, and here's what I felt.

"Be what you wanna be
See what you came to see
Been what you wanna be
I don't like what I see

Like the coldest winter chill
Heaven beside you, hell within
Like the coldest winter will
Heaven beside you, hell within
And you think you have it still
Heaven inside you"
          ( Heaven Beside you - Alice in Chains )

     The main characters in this book - from Toru Watanabe, to Naoko, Midori, Reiki and even the absent Kizuki battle various degrees of their own version of hell. Some are determined to overcome it ( Midori), some wander and find that they overcome after a trying ordeal ( Watanabe ), and unfortunately some succumb into that hell. There is a confession by Midori, of the kind of girlish love that she expects, which is filled with vanity, which says a lot about her, and possibly suggests an essence necessary to survive, when one's life is full with ordeals.

"No, even I know better than that. I'm looking for selfishness. Like, say I tell you I want to eat strawberry shortcake. And you stop everything you're doing and run out and buy it for me. And you come back out of breath and get down on your knees and hold this strawberry shortcake out to me. And I say I don't want it anymore and throw it out the window. That's what I'm looking for.”

 Then we have the talented Nagasawa, who is never riddled with any guilt for the way he conducts himself, least of all the way he treats a most wonderful girl with whom he has been in a long term relationship. Nagasawa can be compared with Midori's first boy friend, in certain ways that they treat their girls. While Midori is in a position to know what she wants, the kind of love she wants, Naoko and Hatsumi fall in love with a person, and are unable to come to terms with the hell within. Midori manages to get the "heaven beside her", into her.

If one analyses the novel, from an existential perspective too, I saw a semblance of the couple Jof and Mia of "The Seventh Seal" in Midori ( the expression of the happiness of Jof and Mia is something I won't forget for sometime ), whereas Block and Jon could be compared in their outlook to those who question their place in life. It suggests that those who are not burdened with a constitution of questioning deeply the essence of everything, are more likely to  enjoy life. 

I had a problem in placing Watanabe among this array of characters, from the outgoing Nagasawa to the introvert, Naoko. Watanabe seems to be a man, who finds himself in the midst of these chaotic characters, with hardly any studied opinions himself. Although he has a sense of deep routed values, and an unwavering truthfulness about him, he is aimless and without ambition. In a sense it could be said that Midori and Watanabe save each other.

By 50% of this book, I was glad that I had only invested an expendable time slot that of  my daily commuting for this book. However the book grows in its depth as it nears its conclusion, and is enjoyable enough to leave an impression on the mind of the reader. This suggests that the book was a success overall.

My Rating: ****

The Seventh Seal - d/Ingmar Bergman (1957)

 “- Antonius Block: Life is a preposterous horror. No man can live faced with Death, knowing  everything's nothingness.
- Death: Most people think neither of death nor nothingness.
- Antonius Block: But one day you stand at the edge of life and face darkness.”

My previous experience with Bergman was with Wild Strawberries, his other film from 1957. This one  (Swedish: Det sjunde inseglet), I have been waiting for a suitable time to sit down to, having heard of its more direct philosophical approach. The three day long weekend, plus a few postponements of events due to the prevailing situation, gave me the chance to watch this movie twice, in two days.

"Is it so cruelly inconceivable to grasp God with the senses? Why should He hide himself in a mist of half-spoken promises and unseen miracles?...What is going to happen to those of us who want to believe but aren't able to?"

The Silence of the Gods is  the major theme in this movie, as Antonius Block, returning to his country , Sweden, after the crusades, ravaged by the plague, fights against the call of Death. Returning from the crusades, he seems to be convinced that it was a not "useful contribution", with which he could leave this life. He plays chess with death, as he awaits a suitable opportunity for his one good deed. He manages to do just that, distracting death just sufficiently, to make an actor husband and wife, Jof and Mia, escape with their one year old boy, after a series of "games" with Death. The stark difference of expressions between Jof and Mia, and Block and his squire, Jons, (played by Gunnar Björnstrand, who also cast as Prof. Borg's son, in Wild Strawberries), to me said so much about how Bergman looked at life during this stage of his life. Mia and Jof appreciate the simple things in life - a song, a dance, the love they have for each other and their son, Michel. Jof has visions, and it is subtly suggested that for those who are living on the moment, have a better chance of  faith, and peace of mind.

Jof and Mia, with their son Michel, enjoying life 'on the moment', undeterred 
by his bruises  in a run-in at the inn

 In contrast Block, searching for answers, is left in the dark till his death. Even 'Death' calls himself, the unknowable. Maybe when Block 'arranged' Jof and his family to escape, death made an allowance to do so - after all he proudly proclaims - "nothing escapes me."

Block's pursuit in search of answers leaves him in endless hopelessness - till his end.

“- Antonius Block: I want knowledge ! Not  faith , not assumptions, but knowledge. I want God to stretch out His hand, uncover His face and speak to me.
- Death: But He remains silent .
- Antonius Block: I call out to Him in the darkness. But it's as if no one was there.
- Death: Perhaps there isn't anyone.”

Block, with his Squire, Jöns, wondering about the 'fate' of a girl
being burned for 'consorting with the devil'

Like how the  the view points of Prof. Borg and his son in Wild Strawberries are countered ( By the way wild strawberries, are being shared and enjoyed between all Josef and his family, and Block and his squire in a rare scene of peace ), appreciation of the time one has in his hands, instead of worrying about unknowable, (as we see Block doing here), is upheld in both the movies. Here, the message is not subtle, and maybe the movie has dated in terms of the directness of  the message that it attempts to present. Yet, the fact that it is the kind of movie that will live in on in one's mind for days, making one toggle the scenes in one's mind, is proof to the fact that this movie is a timeless masterpiece.

Of the cast, Gunnar Björnstrand ( Jöns, squire ) and Nils Poppe (Jof) made the most impression on me. The way that Jöns meets Block's skepticism  with a sardonic response, not only with words, but to each facial expression is a treat to watch. His surmise of the crusades ("Our crusade was such madness that only a real idealist could have thought it up."), captured its wastes in few words as possible.

Rating: *****

බවදුක - කේ. (කාශ්‍යප) එස්. පෙරේරා

 ධර්මසිරි බණ්ඩාරනායකගේ බවදුක සහ බවකර්ම චිත්‍රපටි බැලීම ට පෙර, ඊට මුල් වූ නවකතාව කියවමියි සිතුවේ මීට වසර 4ට 5ට පමණ පෙර විය යුතුය. එම අදහස ඇති ව අවසානයේ, වසර ගණණාවක් තුල මගැරී,  බවදුක, සහ බව කර්ම ලෙස කොටස් දෙකකින් සපිරි, 1964 හොඳම නවකතාවට හිමි රාජ්‍ය සාහිත්‍ය සම්මානය දිනූ බවදුක නවකතාව කියවීමි. තරමක් අදට නුහුරු බසකට, ආසන්න ( තරමක් පැරණි; වරෙක බණකතා සාහිත්‍ය මතක් කරවන සුළු ) බසකින්  ලියැවී ඇති. එම බස නිසාම කියවීමේ වේගය අඩාල විය. එහෙත් එම බස නිසා ම රසවිඳිය හැකි අවස්ථා බොහෝ විය.

  "උපනුන් මරා දැමීම පාපයෙකැයි ඇදහූ හෙයින්, කිරි දරුවන් ගේ කුළල් ඔවුන්ගේ දෑතින් නොමිරිකුණාහ. යේසුස් වහන්සේගේ උපත පමා වනු කැමති සර්වබලධාරි යෙහෝවං වහන්සේ යෙරුසලමේ ගැබිනි මාතාවන්ගේ ගැප් සිර කළාක් මෙන්, තමනට දරුවන් නො වදා කුස තුළ ගල් කරගැනීමේ හැකියාවක් තුබුණේ නම්, බත්ගම එකියකුදු දරුවන් නො වදන්නට ඉඩ තුබුණේය." (192 පිටුව)

අදාළ යුගය 1900 සියවසේ දෙවෙනි දශකයයි. පේදුරු නම් ගුණවත්, නැටුමට දක්ෂ, පොලිස් සේවයේ බැඳී සිටි අප කතා නායකයා ය.  ඔහු විශ්වාස කල අයුරෙන් පූරුවේ කරුමයක් පළ දිමෙන්,  එම කාලය ගෙන ආ යම් සමාජ නොපනත්කමක් හේතුවෙන්, යම් අඩුවක් ඇති කාන්තාවක් සමග විවා පත් වැ, එම අඩුව පිළිබඳව සිත් සදා ගැනීමට අසමත් වන්නේ, ඇය අතැර යාමට නොහැකි තරම් ඈ වෙත කාමුකාශාවෙන් ද පෙළෙන්නේ, කෙමෙන් තම දිවි අසාර්ථක කොට ගෙන, තම අඹුවගෙන් යැපෙන්නත්, ඒ හේතුවෙන් ම ඇගෙන් මහත් අවඥ්ඥාවටත් ලක් වන්නේය. අප කතුවරයා මුලදී,  කර්මය යැයි සිතා, තමන් වෙත එන දුක් අනුභවයෙන්, අතීරණයෙන් පෙළීමේ මුග්ධබව අපූරුවට  කියාපාන්නක් මෙනි.

එහෙත් නවකතාව කෙමෙන් වඩා පුළුල් පරාසයකට පැතිරෙන්නෙ, පේදුරු ව පසුබිමට යොමු කරමිනි. අප ගම් වල පන්සල් වලින් ගැමියනට විය යුතු කාරිය නොවීමෙන්, අනේක ක්‍රිස්තියානි නිකායන් ගම් වල පැතිරීම, කුල පීඩනය හේතුවෙන් අඩු කුලයේ ඇත්තන්, අඩ-මිනිසුන් තරමින් තැකීම, 1915 දී මුස්ලිම් කෝලහාල, ගම්මුලාදෑනි-ආරච්චි පැලැන්තියේ අසාධාරණකම් ආදිය තුලින් නවකතාව ඉදිරියට ඇදෙයි.  පේදුරු ගේ දරු පරම්පරාව තුරුණු වියට පත් වත්ම ඔහු තම පුතුන්ගේ පවා ගැරහුමට ලක්වේ. අප කතුවරයා අයෙකු ගුණවත් වීම සහ තරමක හෝ නැණවත් වීම යනු අන්‍යෝන්‍ය වශයෙන් බහිෂ්කාර නොවන බවකි අඟවන්නේ. 

නවකතාව අවසානයට ලක්වත් ම, අපට වඩා ක්ෂාත්ක්ෂාත් වන්නේ, කතුවරයා ජාතක කතා ආර  ආභාෂයට ගෙන තම නවකතාව නිමවා ඇති බවකි. මේ කොටස, සලකන්න:

"ගෙදර සිටි තරුණ මෙහෙකරුවන් වහා ඔවුන්ගේ ගම්වලට පිටත් කළ හේ, ගෙදරින් පිට කිසිම ගෙදරකට නොයන ලෙස ඇයට උවදෙස් දුන්නේය. තමා හැර ලෝකයේ සිටින සෑම තරුණ මහලු මිනිසෙකුම උපදංස රෝගයෙන් පෙළෙන බව කියා, මිනිසුන් දුටුවිට ආසාවට වඩා භීතියක් උපදින අන්දමේ දුරාවබෝධයක් ඇය තුළ පැළකරවන්න ඔහු ගත් උත්සාහය බෙහෙව....'සූතිකා චිකිත්සා' නම් පොතක සමාජරෝග පිළිබඳ  කාණ්ඩය ඇයට ඇසෙන සේ ඔහු කියැවූයේ, භීතිය හා සැකය ඇයගේ හද තුළ වගා වඩා පතිභක්තියත්, ඇදහීමත් නඟාලීමේ බලවත් ආසාවෙකිනි." (277 පිටුව )

එහෙත් නවකතාවේ අවසන් පිටු 15 තුල සිදුවීම් පෙළගැසෙන්නේ, තරමක් අභව්‍ය ලෙස ය. වසර ගණණාවක් කොහේ සිටියේදෝයි නොදැන සිටි කිහිප දෙනෙකුගේ අහඹු හමුවීමත්, ලෝභ දෝෂ මෝහ යන තුන හේතුවෙන් විඳිනා මිනිස් භවයන් ගැන කියවෙනා ධර්ම පාඩමක් ලෙසිනි. මෙම දුර්වල, ප්‍රචාරාත්මක අවසානය පොතේ සමස්ත වටිනාකමින් සැලකිය යුතු අගයක් අඩු කලේය ( අවසන් විග්‍රහයේ වර්ග කිරීම තරමක් අඩු එම නිසාය). එහෙත් එම අවසානය කරා එන තෙක් උක්ත යුගය ගැන අපූරු විස්තරයන් රැගත් නිර්මාණයකි. එම යුගයේ බත්ගම කුල ඇත්තන් එතරම් ම සමස්ත සමාජයෙන් පිළිකෙව් කලේ ද යන්න මම නොදනිමි (එය විශ්වාස කරලීමට අපහසු තරම් ය - එහෙත් තතු නොදැන තිරණයකට නො එමි ).

මෙම නවකතාව 1964 හොඳම නවකතාව තේරුම් ගත හැක ( එහෙත් ඒ වනවිට ද කරුමක්කාරයෝ, විරාගය අප සාහිත කෙතේ බිහි වී ඇති බව අමතක කල නොහැක ).  එම කාලයට සාපේක්ෂව මෙය රසවත් නවාකතාවකි. එනුමුදු වර්තමානයේ ද ඉතා සාර්ථක නවකතාවකට ඇවැසි වස්තු බීජ ඕනැ තරම මෙහි ඇත. බණ්ඩාරනායකයන් එම සුදුසු බීජ පමණක් ගෙන වඩා සාර්ථක චිත්‍රපටියක් සාදන්නට ඇතැයි විශ්වාස කරමි ( නොබෝ දිනකින් එය නැරඹීමට සිතා සිටිමි. 'පනාපුත්‍රගේ මතක වස්තුවේ', ඇන්තනී බවදුක ගැන කරන ආවර්ජනයන්ද එම ආශාව එකල වැඩීය )

මීට වසර පනස් පහකටත් පෙර යුගයක අප නවකතාවේ විකාශනයේ එක් අවස්ථාවක් ලෙස මෙය කියවිය යුතු බව විශ්වාස කරමි. යම් දුර්වලතා ඇතත්, රස විඳිය හැකි අවස්තා ඊට වඩා බහුල බව නොකියාම බැරි ය.

ශානරය - නවකතා
මුල් මුද්‍රණය - 1964; මෙම පිටපත, තුන්වෙනි මුද්‍රණැයෙනි (2016 - සූරිය )
ශ්‍රේණිගත කිරිම - ***1/2

චන්ද්‍රරත්නගේ භවාන්තර චාරිකාව - දයා දිසානායක

 ස්වර්ණ පුස්තක සම්මානය අපට හඳුන්වාදුන්නේ 2007 වසරේදීය. එම වසරේ අවසන් වටයට නිර්දේශ වූ නවකතා පහෙන් එකක ට හෝ ජය ලබා නොදී, ත්‍යාග මුදල ලේඛකයින් පස් දෙනා ( ඇරැව්වල නන්දිමිත්‍ර, කරුණාධීර අල්විස්, කරුණාදාස සූරියාරච්චි, රූපා ශ්‍රියාණි ඒකනායක සහ දයා දිසානායක ), අතර සමසමව බෙදා හැරිණි. පසුව මේ පොත් පහ ම සම ජයග්‍රහාකයින් ලෙස කියූ අවස්තා ද තිබිණි. ඉන් මෙතෙක් මා කියවා තිබුනේ, "කිඳුරා ගොසින් වැටුනා පුර මඬුල්ලේ" සහ, "කන්ද පාමුළ" පමණකි. ඊට දැන් "චන්ද්‍රරත්නගේ භවාන්තර චාරිකාව" එකතු වන්නේය. දයා දිසානායක නම් වූ ලේඛකයා ගත හොත්, මීට පෙර මා කියවා ඇත්තේ, 2011 ස්වර්ණ පුස්තක දිගු ලයිස්තුවට පැමිණි ඔහු ගේ බාබ්ලි පමණකි (එය නම් ඉතා දුර්වල කෘතියකි). කතුවරයා පිළිබඳ එතරම් පැහැදීමක් නොතිබුන ද, 'හැකිනම්' ස්වර්ණ පුස්තක අවසන් වටයට පැමිණෙන සියළු නවකතා හෝ කියවීමේ  සුව නොවෙන 'උණක්' තවම තිබෙන නිසා දෝ, විශාල වට්ට්මක් සහිතව චන්ද්‍රරත්න භවාන්තර චාරිකාව පොත හමු වූ විටෙක මිල දී ගත්තෙමි. ඉතින් පසු ගිය මසක පමණ කාලයක් හෙමි-හෙමීට එම නවකතාව කියවීමි.

මූලික වශයෙන්, මේ නවකතාව මා බලාපොරොත්තු වූවාට වඩා සාර්ථකය - නවකතාවේ මුල් 2/3 පමණ බෙහෙවින් සාර්ථකය. එහි  විද්‍යා ප්‍රබන්ධයක ලක්ෂණ ද, 2007 ට සාපේක්ෂව තරමක් අනාගත වා දී ද යැයි සිතිය හැකි ලක්ෂණ ද  ( එනම් ඊට වසර 10-12ක් පමණ අනාගතයකට ; එනම් වර්තමානයට ගැලපෙන ) දිටිමි. එවන් ලිවීමකට, ඔහු 2007 දී  බොහෝ තොරතුරු තාක්ෂණික ප්‍රවණතා සහ, අනාගතයේ දී බලාපොරොත්තු විය හැකි වෙනස්කම් ගැන යම් අවබෝධයක් ඔහුට තිබිය යුතුය; එවන් කාරණා නවකතාවේ කතුවරයා මවන 'ලෝකයේ' විශ්වාසනීයත්වයට හේතු වේ.

එලෙසම නවකතාමය උපක්‍රමයේ දුර්වලතා ද ඇත. සඳරුවන් වන් සියළු පැති බලා සැලසුම් හදන්නෙකු, එම සැලසුමේ මූලිකාංගය වන ඔහුගේ පියා ගේ වර්තමාන තත්ත්වය සොයා නොබැලීම විශ්වාස කල නොහැකි තරමේ මූලධර්මීය දොසකි. කතුවරයා, ඒ මගින් සඳරුවන් ලබා ඇති සාර්ථකත්වය හේතුවෙන් ඔහුගේ අධිමානය පෙන්වීමට තැත්කලා විය හැකිය. එහෙත් මගේ කියවීම අනුව නම් එය අධිමානය ගැන කාරණාවකට වඩා මූලික "ගෙදර වැඩ" නොකර ව්‍යාතියකට සැලසුම් කිරීමකි.

අන් තැනෙක නක්ෂත්‍රය ප්‍රධාන විද්‍යාවේ කොටසක් ලෙස සඳරුවන් සලකා ඇත - ඒ ඔස්සේ එය කතුවරයා ගේ කියවීමක් දෝ යැයි හැඟුන ද, කතුවරයා මවනා ලෝකය තුල ඔහුට ඇති බලපත්‍රයක් ලෙස සැලකිය හැකි නිසා ඒ ගැන වැඩිමනක් දේ නොකියමි.

නවකතාවේ අවසන් පිටු 65 පමණ, නවකතාව වඩාත් දාර්ශනික නැඹුරුවක් ගැනීමට උත්සාහ දරා ඇත. එය සාර්ථක වන අවස්ථා මෙන්ම, පාඨකයා තරමක් වෙහෙසට පත් කරන අවස්තා ද සමෝසමව ඇතැයි සිතුණි. නිදසුන් ලෙස මේ කියමන මා සිත් ගත්තේය:

"අද සමාජය තුළ සත්‍යය අවබෝධ කර ගැනීමට උත්සාහ කිරීම මිරිඟුවක් පස්සේ දිවීමක් ලෙසය  චන්දරේට පෙනුණේ. බුදුන්ගේ කාලයේත් එතරම් දුෂ්කර වූ ක්‍රියාවක් මෙතරම් සංකීර්ණ වූත්,පරිහානියට ලක්වුවාවූත් සමාජයක ජීවත්වෙමින් අත් කර ගන්නට හැකිවේයැයි සිතීම මිත්‍යා මතයක් දැරීම තරමටම අවාසනාවන්ත නොවේද? ඊයේ සුඛෝපභෝගී ලෙස සැලකූ දේ අද එදිනෙදා ජීවිතයට නැතිවම බැරි ඒවා වන්නේය. හෙට ඒවා යල් පැනගිය දේ ලෙස ඉවත ලන්නට වන්නේය. තවත් අළුත් දෙයක් ලබා ගන්නට ආශාව ඇති වන්නේය." (216 පිටුව)

ඉහත සමාජ පරිහානිය ගැන කියමන ට මා එකඟ නොවුන ද, සංකීර්ණත්වය හා වේගවත් වෙනස්වීම ගැන සමස්ත අදහස ඔහු ව්‍යක්තව මෙහි ගෙනහැර දක්වා ඇත.

2006 ට සාපේක්ෂව, 2018-2019 පමණ වන විට සමාජ පරිහානිය වේගවත් ව සිදු වන්නේය යන අදහස, අතීතකාමි අදහසක් බවට ඇති පිළිගැනීම වැඩි යැයි සිතේ. හරාරි වැනි අය දීර්ඝ කාලීන නිරීක්ෂණ හා දත්ත සහිතව, "අපි ජීවත් වන්නේ හොඳම යුගයේය" යන්න ට පෙන්වා දී ඇත. ඒ අනුව කතුවරයා,

"සමාජයීය වශයෙනුත් ලෝකය පුරා වඩ වඩාත් අසංවරවූත්, අවිචාරවත් පරිසරයක් ගොඩ නැගෙන්නේය. ළමා කාලයේ සිටම දරුවන් මුහුණ දෙන්නේ අසභ්‍ය හා දාමරික හැසිරීම් රටාවලටය" ( 208 පිටුව )

                                            ආදි අදහස්, නවකතාවේ දාර්ශනික පාර්ශවය පෙන්නුම් කිරීමට භාවිත කලේද, එය අද වන විට තම බලය නැති වූ  පූජ්‍ය හා පූජක පක්ෂ විසින් කෙරෙන අඳෝනාවක් බවකි මට හැඟෙන්නේ. එහෙත් කතුවරයා 2006 දී මෙය ලියද්දි මෙම අදහස ට අද ට වඩා වැඩි පිළිගැනීමක් තිබුනා විය හැකිය.

සමස්ත වශයෙන් මට කිව හැක්කේ, මෙය සාර්ථක පැත්තට බරැති නවකතාවක් බවයි. බාබ්ලි කියවා, කතුවරයා ගැන එතරම් බලාපොරොත්තුවක් නොතිබුන ද, මෙම නවකතාව මා බලාපොරොත්තු වූවාට වඩා සාර්ථක බව කිව යුතුය. නවකතාවේ අවසන් පිටු 65 පමණ කියවීම අයෙකුට තරමක් ආයාසකාරි විය හැකි මුත්,  මුල් කොටස් වල ඇති අනාගතවාදී ප්‍රවණතාව, විද්‍යා ප්‍රබන්ධයීක ස්වරූපය මා සිත් ගත්තේය. ඇත්තෙන්ම අවසන් පිටු 65 අතර ද මා සිත් ගත් අදහස් බොහෝ විය. එහෙත්, එම කොටසේ බොහෝ දේ කීමට උත්සාහ දරා ඇත. එහි ඔහු මීට වඩා අවශ්‍යම දේ ගැන පමණක් කීවේ නම්, නවකතාව තවත් සාර්ථක වන්නට ඉඩ තිබුණි.

ශ්‍රේණි ගත කිරිම: ***1/2
2006 (සරසවි)
ස්වර්ණ පුස්තක නිර්දේශිත - අවසන් වටය - 2007