Saturday, 26 November 2022

Good Behaviour - Molly Keane

 Dame Hilary Mantel passed away this year - before I could read the third installment of her Thomas Cromwell trilogy - and that's a book I plan to read soon. But before that I caught an interview of her, in which she identified this novel as "an overlooked classic". Good Behaviour was short listed for the Man Booker award back in 1981, and lost out to Rushdie's Midnight's Children. Given that Rushdie's book has since been selected the Booker of Bookers in 1994, Molly had a tough one could say.

Good Behaviour, I found to be a very unique book. Dame Hilary stated that the narrator Aroon St. Charles "has no idea what's going on". Others have stated that the narrator was unreliable - and some others (London Review of Books) claim that she knew exactly what she was going on, but behaved like she doesn't. While I think, this latter view is more inclined towards accuracy, I too think that her narration - made at the time of her mother's death - was attempting to be faithful to her understanding at the time the incidents took place. That explains her quoting Mrs. Brock, but stop herself for stating why "she swam to death". That also explains her plain simplicity to believe that Richard will one day return to her, in the times that the narration refers to. While she falls to pieces upon hearing Richard's engagement ( albeit temporarily), she never suspects  - or never admits - or is willing to even excuse his questionable sexuality. Good behaviour requires that certain details are not gone into - never discussed - emotions never shown - the pain of death never openly shown.
 

"Our good behaviour went on and on, endless as the days. No one spoke of the pain we were sharing. Our discretion was almost complete. Although they feared to speak, Papa and Mummie spent more time together; but, far from comforting, they seemed to freeze each other deeper in misery"


The 1920s, post World War I, the aristocratic St. Charles can't bring themselves to change their ways even when disaster stares straight at their eyes. Appearances must be maintained, since Good Behaviour is of paramount importance. I think there is a clue to the level of understanding of Aroon, in the last paragraph of chapter one. She states:

"At fifty-seven my brain is fairly bright, brighter than ever I sometimes think, and I have a cast-iron memory. If I look back beyond any shadow into the uncertainties and glories of our youth, perhaps I shall understand more about what became of us"

Amidst the dark comedy, I couldn't but help feel sorry for the fate that the times dealt Aroon. Yet, such fates couldn't have been uncommon - after all she was gentry, and could manage with her make believe stories of "waiting for love", and "has had a lover in my bed". How Aroon recounts the instances of being unloved, considered "massive", her repeated snubbing by her mother welled a sea of sympathy for her, as I read on. But she did have the last laugh - twice - once when the will was read followed by acceptance of her power as  mum and Rose had to put up with years of being taken care of by Aroon  (note how quick she was to take on the tone of authority ) - possibly the sweetest revenge. And then the second and final revenge - the Rabbit... shooo... it was mousse. Good behaviour accounted for not dwelling into the details - even when Aroon was 57. Apparently the initial publisher turned down this book for the lack of any good characters. It is clear why even the solicitor Mr. Kiely, was willing to accept Aroon, for the St. Charles' had the one thing that Kiely didn't have. 

A most excellent novel, no doubt. A unsympathetic look at the 1920s, with a great mix of satire, dark humour, which makes it a modern novel, written about a bygone era.

Rating: *****
Man Booker short listed novel (1981)



Thursday, 24 November 2022

ගස් කට්ටිය - කීර්ති වැලිසරගේ

 අද වන විට බොහෝ ඇගයීමට පාත්‍රව ඇති, සිංහල නිර්මාණාත්මක සාහිත්‍යයේ නොමැකෙන නාමයක් පිහිටුවා ඇති කීර්ති වැලිසරගේ ගේ පළමු කෙටි කතා සංග්‍රහය වූ ගස් කට්ටිය කියවීමි. එහි එන කෙටිකතා නවය ගැන මගේ රසවිඳීම පහත පරිදිය.


ඒ අසූව දශකයේ දෙවෙනි බාගය විය යුතුය. මැලතයින් ගන්දයක් කොළඹ පුරා පැතිර ගොස් තිබිණි. එකල කුඩාවෙකු ව සිටි මට එතරම් විස්තර මතක නැතත්, එම ගන්ධය සැම තැන පැතිර තිබූ අයුරුත්, අංගොඩ පැත්තේ වූ යම් කාන්දු වීමකින් එය සිදු වූ බවටත් ආරංචි විය ( එහි නිරවද්‍යතාව ගැන එතරම් අදහසක් නැත  - අප ඒ වන විට දෙහිවල-ගල්කිස්ස ආශ්‍රිතව විසුව ද, එම ගන්ධය දැනුනු බව මතකය). අප කතුවරයාට එම සිදුවීම් යම් මට්ටමකින් "දෙවියන්ගේ මනාපය" නම් කෙටි කතාව ලිවීමට එය ආභාෂයක් වූයේ දැයි සිතමි.  මෙහි එන ඉස්පිරිතාල විස්තරය වුව, IDH රෝහල යැයි සැක කල හැක. කතුවරයා එම විස්තරය භාවිත කොට කොහොමත් දරිද්‍රතාවෙන් පෙළුනු මිනිස්සුන්ට, ගහෙන් වැටිච්චි මිනිහා ට ගොනා ඇනීමක් ම බවත්,  එම කාන්දුව ගෙන ආ විනාශය, ප්‍රබන්ධයක් ආකාරයෙන් කෙටිකතාවට ගෙන ආ සෙයකි. කතුවරයා පෙරවදනේ කියා ඇත්තේ 1986-1994 අතර කාලයේ ලියැවුණු කෙටිකතා මෙසේ ග්‍රන්ථාකාරයෙන් එළි දක්වා ඇති බවය. (සුගත් වටගෙදර සංස්කරණය කල "කීර්ති වැල්සරගේ ගේ තෝරාගත් කෙටිකතා" ග්‍රන්ථය ද ඇරඹෙන්නේ මෙම කෙටිකතාවෙනි. එනම් බොහෝ පාඨකයින් කීර්ති වැලිසරගේ ගේ කෙටිකතා කියවීම ඇරඹුවේ මෙම කෙටි කතාවෙන් විය යුතුය. එහි ඇති යම් ඓතිහාසික වටිනාකමත්, "පින් පවු" වලට, දෙවියන්ගේ මනාපයට ඉඩ දෙමින් අප රට වෙසෙසින් දිළින්දන් බොහෝ දේ ඉවසනා ආකරය පිළිඹිබු කෙරුන ද, ඉන් ඔබ්බට කෙටිකතාවේ කලාත්මක අගය යම් ප්‍රාථමික මට්ටමක තිබිණි. නිදසුනක් ලෙස මෙහි චරිත සේවය කරන්නේ ඔහුගේ පණිවුඩය පසක් කරලීමටය. කෙටිකතාවේ ආරම්භය තරමක් නවකතාවක ආරක් ගනී.

"නාය යාම" වඩා සාර්ථක කෙටි කතාවකැයි සිතමි. කතාවේ ගලා යෑම, විවිධ වු හැරවුම් ලක්ෂණ, ජීවිතයේ අහම්බය, ඉතා ස්වාභාවික ලෙස ගෘහස්ත ජීවිතයේ හැලහැප්පීම් මගින් සාර ව ගලා යයි. එක් අතකින් ජීවිතයේ ධර්මතාවක් යන්නක් නොවෙතයි සිතෙනාකාරය. කිම ද සිරිසේන බිරිඳට බීමතින් පහර නොදුන්නේ නම්, බිරිඳ මහගෙදර නොයන්නීය. සිරිසේන සූදු පොළට නොගියේ නම්, ඔහු බිරිඳ වෙත රළු පරළු නොවී, තියෙන දෙයක් කා, අවසන් නින්දකට රැයේ වැටෙනු ඇත.

(කර්තෘ කොතැනවත් මේ සිදුවීම් මේ මේ ප්‍රදේශයේ සිදු වන බව නොපවසතත්, ඔහු මාළාඹේ වසන්නෙකු වීමත්, පසුගිය දශක තුනහමාර පමණ එම ප්‍රදේශයේ සිදු වූ වෙනස්කම් නිසාත්, ඒ හා ගලපන්නෙමි. කොළඹට ආශ්‍රිත කැස්බෑව, කොට්ටාව ආශ්‍රිත ප්‍රදේශ වලට ද මෙම ගැලපීම අඩු වැඩි වශයෙන් උචිත බවට සැක නැත.) මේ කෙටිකතා සංග්‍රහය මා සිත් ගැනීමට මුල් වූ හේතුවක් නම්, එය ඔස්සේ අසූව දශකය අග තලංගම, කඩුවෙල පෙදෙස් වල සිදු වූ වෙනස දැක ගත හැකියැයි මා සිත ඇති වූ හැඟීමයි.  ඔය කියන කාලයේ මා දෙහිවල වෙසෙමින් පාසැල් ගිය අතර, අප පාසලට තලංගමින්, මාළාඹෙන්, පැමිණි සිසුන් බොහෝ ඈත පලාතක සිට පැමිණියන් ලෙස දිටුමු. අනූව දශකයේ අගට වන්න අප දෙමාපියන් ද, මාළාඹේ ටවුමෙන් ඇතුලට වන්න ට ඉඩමක් ගෙන ගෙයක් සාදා පදිංචි වූ කල, මෙහි කියවෙන රබර වතු පමණක් නොව, රබර් ගස් ඉවත් කර එහි තොරතුරු තාක්ෂණ සමාගම් වල අලුත් මාදීලියේ කාර්‍යාල, විශ්ව විද්‍යාල වලට පඹුරු පත් ඇති කිරීම ආදිය සිදු විය. දැනට SLIIT එක තිබෙන විශාල පෙදෙස අක්කර ගණණක විශාල ඉඩමකි. ඉතින් එවන් වටපිටාවක "සල්ලි සහ මිනිස්සු", "ගස් කට්ටිය" ආදි කෙටි කතාවලින් එම බිම හෙළුණු ගස්-කොළ ගන්ධය පවා හමන සුළුය.  මේ කියනා කාලය, තලංගම ආශ්‍රිත පෙදෙස් වල ගම්බද කාලයේ අවසන් වසර දශකය විය යුතුය. ගස් කැපූ මාගිරිස්, සියාතු ලා ගේ දරු පරපුර එක්කෝ ඔවුන්ගේ ඉඩකඩම් සංවර්ධනයේ නාමයෙන් විකුණා තවතවත් ඇතුලට - එනම් රණාල, හබරකඩ, නැත්තං හංවැල්ලෙන් ද එහාට ගොහින් ද ? නැතිනම් ඒ වෙනස්කම් ලබාදුන් අවස්ථාවන් භාවිත කොට අලුත් ව්‍යාපාර වලට අතගසා තිබිය හැක. සල්ලි හා මිනිස්සු කෙටිකතාවේ සන්දර්භය ගතහොත්, තමන් කරන ගස් කපනා කාර්‍යයත්, ඊට ලැබෙන මුදලත් පමණක් ගැන සිතමින් සිටි පිරිසට, ඉන් අයෙකුගේ මරණාසන්න සිදුවීමක් පොදු අවදිකිරීමක් බවට පත් විය. අප සාමාන්‍යයෙන් දකිනුයේ මාගිරිස් වැනි චරිත නොවේ - මුදල පමණක් ගැන සිතන, තමන්ගේ වරදක් පිළිගත නොහැකි චරිතය. මේ කියනා අවදියේ කතුවරයාට මෙවන් චරිතයකට අඩිතාලම දැමීමට ආභාෂයක් ලැබීමට එවන් චරිතයක් වීමම සතුටට කාරණාවකි.

ගස් කට්ටිය කෙටිකතාව ගතහොත්, වෙනස් වීම ම වෙනස් නොවෙනා එකම කාරණාව බව සනාථ කෙරෙනා කෙටිකතාවකි. කලෙක කුඹුරු ගොඩකර රබර වැවූ බිමේ, රබර් ගස්ම කැපි බිම වැටී හඬා වැටෙනමුත් ඊළඟ පරපුර ඔවුන්ගේ ජීවිකාවේ බලාපොරොත්තු නව යොවුනන් තුල ඇතිකරමිනි.

සුමතිපාල සිහින දකින්නෙකු මිස, තම රාජකාරියෙන් පිට කිසිවක නිරතවන්නෙකු නොවේ. තම භාර්‍යාවගේ උත්සාහවන්තකමට කිසිදු උපකාරයක් නොකරන හෙතෙම, ඇගේ එක් බලාපොරොත්තුවක් ගිලිහීයාමට ඉඩ තිබෙද්දී, ඈට ඇති වූ කෝපය හේතුවෙන් ම යම් පිබිදිම ක ට ලක් වේ. මෙහි එන අන් කෙටි කතා තරම්ම නැවුම් නොවූව ද, පහළ මැද පාංතික නිවෙසක මීට වසර තිහකට එපිට ජීවන රටාව පිළිඹිබු වන බවට සිතිය හැක.

යමෙකුට උපකාරයක් කිරීමට ද සැමට සිතෙන්නේ නැත. උපකාරය කෙටිකතාවේ අගහිඟකම් වලින් පෙළෙන දරුවාගේ මාමාට, ඔහු ට උදවු කරනා, අපහසුවෙන් මාසය 'ගැටගහගන්නා' ගුරුවරයාට වඩා ආර්ථික ශක්තියක් ඇති බව පැහැදිලි මුත්, එම මාමා මාර්ගයෙන් ඔහුගේ ඉගෙනීමේ අඩුපාඩු මකාලීමේ අදහසක් හෝ එවන් ඉල්ලීමක් කරලීමේ කැමැත්තක් සිසුවාට හෝ ඔහුගේ දෙමාපියන්ට තිබී නැත.

දරුවෙකුගේ නිර්මාණාත්මක අවස්ථාවන් මතු වන නිසඟ අවස්ථාවන් හා, තරඟයකට දරුවෙකු එවන් නිර්මාණාත්මක ආශාවන් පිබිදිය නොහැකි වීමේ ඉඩ ගැන ගැන පන්වන තරඟයට චිත්‍රයක් කෙටි කතාවද රසවත් ය.

මෙහි එන පිටු දෙකහාමටකත් වඩා කෙටි තනි වූ දැරිය ඇත්තෙන්ම වචන මගින් මැවෙනා චිත්‍රයකි. එහි කතාව පාඨක අප මගින් මතු කර ගත යුතුය.

කෙටිකතා සංග්‍රහය අවසන් වන්නේ සිරිපාලට තෑග්ගක් කෙටිකතාවෙනි. ගමක අවුරුදු උත්සවයක් ආශ්‍රයෙන් ලියැවී ඇටි මෙම කෙටි කතාව ගමක සිටිනා විවිධ චරිත පිළිබඳ හෙළිදරව්වකි. එක් අතකින් පොදු උත්සව අවස්ථා තුලින් යම් කිසි වාසියක් පතනා අය සැම දා අප සමාජයේ වූහ.

ලේඛකයාගේ පළමු කෙටිකතා සංග්‍රහය වශයෙන් සලකන විට මෙහි රස විඳිය හැකි ආරේ සාර්ථක කෙටිකතා කිහිපයක් ම ඇත. සංග්‍රහයේ අග භාගය, මුල් කොටස තරම් ම රසවත් නොවූවද, කතුවරයාගේ නිර්මාණ සාහිත්‍ය හදාරණ අයෙකු කියවිය යුතු සංග්‍රහයක් ලෙස සිතමි. සුගත් වටගෙදර සංස්කරණය කල කීර්ති වැලිසරගේ තෝරාගත් කෙටිකතා කෘතියේ මෙහි එන මුල් කෙටි කතා හතර හමුවීමෙන්, මෙහි එන සාර්ථකම නිර්මාණ එහි ගොණු කර ඇතැයි යන ඇගයීම හා එකඟ විය හැක.

ශ්‍රේණිය: ***1/2
ප්‍රථම මුද්‍රණය: 1994 ( ගොඩගේ ' රු. 50.00)

Saturday, 19 November 2022

මීදුමාරේ සළු උනා - සුදර්ශන සමරවීර


සුදර්ශන ගේ මීට පෙර මා කියවා තිබුනේ සුනෙත් කාන්තගේ ශෝකාන්තය නම් වූ කෙටි කතා සංග්‍රහය පමණි. ප්‍රබන්ධානන්දය ද මා සතු වුවද, උඩෙන් පල්ලෙන් පිටු පෙරලීමකින් එහෙට ගොහින් නැත. සුදර්ශන සමරවීර ගේ  සමඟ යම් තරමකින් සංවාදයේ යෙදී ඇති හෙයින්,  ( මට ටෙරී ඊගල්ටන් ගේ විචාරය හඳුන්වා දුන්නේ ඔහුයි), ඔහු සාහිත්‍ය ගැන කෙතෙරම් ගැබුරින් සිතන්නේද යන්න ගැන සුළු හෝ අදහසක් තිබෙන හෙයින්, ඔහු ගේ කවිපොත ද අන් පොතක් ගන්නට ගිය විටෙක දැක, මිල දී ගෙන, එදින ම කියවීම ඇරඹීමට  සිත් විය. 


කවි පොත කියවීම ඇරඹුනු පසු ව වරෙක ප්‍රේමය ම සංග්‍රහයේ ප්‍රධාන මාතෘකාව යැයි සිතෙනා තරමට ඊට වෙන් වුණු කවි වලින් පොහොසත් වූ දමිත් උදයංග ගේ "තෙමි තෙමි ම මම" නම් කාව්‍ය සංග්‍රහය මතකයට නැගිනි. එනුමුදු සුදර්ශන ගේ කවිය උදයංග ගේ තරම් ම ලිහිල් ව කියවාගත නොහැක. බොහෝ විට සරල බසකට නැඹුරු වීමට යත්න දැරුව ද, පද පේළි බෙදීම මගින් දෝ යම් ආයාසකාරී කියවීමක්  කවි තුලින් දැනිනි. බොහෝ විට කවියේ පද පේළි කිහිපයක් ඔස්සේ යම් අත්දැකීමක, භාවයක උපරිම තලයට ගමන් කිරීමේ නැඹුරුවක් දනුණි. එය සර්ථක වුණු ආවස්ථා මෙන්ම කියවීම තරමක් අසීරු කරවනාකාරයක් ගෙන ආ අවස්ථා ද බොහෝ විය.

"රාගල කඳු පංති පෙනෙන මානෙක
ඔබ මා අතර දුර තනන ඔබ වසන
මන්දාරම් නුවරනිම්නෙ නිවසන හවසක
ඔය නළලෙ ඉකි ගහන හිම සදිසි පිනි පොදය
කොණ්ඩ ගස් අස්සෙන් බේරි බේරි කියනකොට
'දැන් ඉතිං ඔබ යන්න...'
නුවන් අග බේරෙනා මොහොතෙදිම ඒ පින්න"
                      ( සමුගැනීමක අතරමග)
කවියා ට සංවේදී මොහොතක් නිර්මාණය/ආවර්ජනය කිරීමට ඇති බව පැහැදිලිය. ඊට වස්තු බීජයන් ද ඔහු සතු වේ. එහෙත්, ඔහුට ඊට භාවිත කරනා රූපක, අත්දැකීම්, දෙබස් ආදිය වැඩි දෝ යි සිතේ. පෙර කි ආයාසකාරි කියවීම  සුදර්ශන ගෙනෙන්නේ ඒ නිසා ද?

එහෙත් මෙහි තැනෙන් තැන සෙල්ලක්කාර, දඟකාර ප්‍රේමයක කවි ද ඇත්තේය ("වොලිබෝල සෙල්ලම නම් අපේ ප්‍රේමය"). ප්‍රේමය ම බොහෝ කවියට මාතෘකා වූව ද, ඉන් සමහර කවියක් කියවීම ආයාසකාරි වේ. තැනෙක දෙකක වඩා සාර්ථක කවියක් "තෙමි තෙමි ම මම" ම මතකයට නගයි ( "ඇහිපිය බර නින්ද නේන රෑ මැදියම" ). එහෙත් එහි ද පබැඳුම තරමක් සංකීර්ණය.

"ෆිල්ටරෙත් අහිමිව පිං මදව ඉපදුන
කැප්ස්ටන් බටයක
බාල දුම් ගොබ වලාකුළු මැද
අත් වැරැද්දක්
ඇස් පනාපිට බින්ද ප්‍රේමයෙ
තිතක් නැති මතක ගොබ
ආයෙ ආයෙම ලියලන
නින්ද නේන අහිපිය බර රෑ මැදියම
සුසිනිඳු නැත පෙම සිඳි සිත"

වඩා රසවිඳි කවි වල මෙම සංකීර්ණත්වය බොහෝ සෙයින් අඩුය. "අර හොරෙන් බලන ඇස් දෙක" ඊට නිදසුනකි. වියළි කලාපයේ සැඳෑකල් සුන්දරත්වය, එහි ගැහැට ආදිය ගැන ලියැවුණු කවි ද රස වින්දෙමි ( "දසුන් මනරම්ලු සැඳැකල") .

කවියෙකුට ඔවදන් දීමට තරම් ඒ පිළිබඳව දැනුමින් තොර වුව ද, මේ කවි මත තව ටිකක් ශ්‍රමය වගුරා ඔපමට්ටම් කිරීමට ඉඩ තිබේදෝයි සැකයක් මගේ සිතේ ඉතිරිවිණ. 

ශ්‍රේණිය: **1/2



Monday, 14 November 2022

Bleak House - Charles Dickens

 


I have read half a dozen novels by Dickens till now ( David Copperfield, Oliver Twist, Great Expectation, A Tale of Two Cities, A Christmas Carol, Hard Times), but this one has been in my TBR for a long time. When I finally got to reading it with much hope, as some claimed it to be his masterpiece, am afraid that the charm that Dickens has held has started to diminish - due to no fault of his own writing - but due to the passage of time - a 170 years is a long time, and could be unkind to many an artistic creation, especially when the last 40 or so years have brought about so much post-modernistic change. Hence I will try not to touch on the usual traits of Dickens ( long lost relationships being discovered, happy unions of characters, near ideal characters), which makes his writing a little less convincing to us, to whom skepticism is a way of life, but explore few areas worthy of a little elaboration, and which in turn show us the social critic, and the careful observer of the human being. These two aspects clearly show that Dickens still has much to offer to a student of recent history, and humanity.

The Judiciary of 19th century England: 

The one great principle of the English law is, to make business for itself. There is no other principle distinctly, certainly, and consistently maintained through all its narrow turnings. Viewed by this light it becomes a coherent scheme, and not the monstrous maze the laity are apt to think it. Let them but once clearly perceive that its grand principle is to make business for itself at their expense, and surely they will cease to grumble. (quote)

Bleak house is centered on the on the lawsuit of Jarndyce and Jarndyce, and how many litigants have suffered through it, literally destroying them over the years, and ironically how its closure finds that the case has consumed all the wealth that it has disputed over for decades. This, then is a critique of the then British Judicial system, and in that purpose serves well, considering that this was serialised  over twenty parts, besides being published as a book. It is learnt that Dickens himself has suffered in the hands of British law on a suit against plagiarism (1844), where he had to pocket out  700 pounds after winning the case since the plagiarists filed for bankruptcy. He subsequently refused another case against piracy, claiming that "success and defeat are alike fatal to litigants", a stance he amply proves in this work. Such is the class of this author!

The Sexual Innuendos of Esther Summerson:

A point that came across quite prominent in Bleak house is the sexually suggestive relationship between its main narrator, Esther Summerson, and her "love", her "pet", her "darling", Ada. Though platonic as per the narrative, it has all the markings of an obvious lesbian attraction, when such an association was illegal, and even self admittance of such a condition was against the established social order. Thus a hetero-sexual marriage was but a convenient union. Recently I read a Sinhala novel by Kaushalya Kumarasinghe ( one which I truly believe deserves a translation to English - Nimnage Ithihasaya / නිම්නගේ ඉතිහාසය / History of Nimna ), where homosexual tendencies result in making a young lass take cover in the order of the female Buddhist monks. However one of her grand nieces living in the 21st century enjoy sex with both males and females with no hesitation, showcasing the change as it were within a period of 50 or so years. Dickens, a very careful observer of society as many of his novels prove, cannot have been oblivious of the subtle sexual overtures and the suggestive attraction between the two friends, in his chosen narrative. My hunch on this line was further strengthened when searching on the characters of Esther and Ada, revealed papers discussing this matter ( see "Reinforcing the Continuum: Homoerotic Desire in Charles Dickens' Bleak House" by Daniel B. Davis). Even Esther "settling" for the elderly Jarndyce could be an indication of giving in to two eventualities - her post-small pox looks, as well as a "comfortable" probable largely platonic companionship - although she eventually marries the doctor who is in love with her.

A Mistaken Reading: I thought that I may be seeing an early avatar of Hercule Poirot in the character of Inspector Bucket, but the following essay suggest that my suspicion is mistaken ( https://ahsweetmysteryblog.com/2017/01/03/the-first-detectives/ )

In essence, I feel that a fiction of this nature, which focuses a lot on the social conditions of the then times, can best be appreciated by being a little less judgemental from today's perspective, and if one is patient, it may even unearth subtle hints that the author may have concealed over a thin top layer.

Rating: ****1/2
Originally Published in 1852-1853

Friday, 11 November 2022

ජීවිතයේ ඔයිල් පැල්ලම් - තරිඳු ශ්‍රී ලොකුගමගේ

සිංහල සාහිත්‍යයේ වරින් වර සුවිශේෂි නවකතා මතු වේ. මට දැනුණු ඒ මෑතක පළ වූ සුවිශේෂි නවකතා කිහිපයක් නම්, එරික් ඉලයප්ආරච්චි ගේ බගන්දරා, ලියනගේ අමරකීර්ති ගේ අටවක පුත්තු, අනුරසිරි හෙට්ටිගේ ගේ කළුවරයි පුරහඳ, තාරකා වාසලමුදලිආරච්චි ගේ කළු, සේන තෝරදෙනියගේ බණ්ඩර මැරූ උන්, මංජුල වෙඩිවර්ධනගේ බත්තලංගුණ්ඩුව, සේපාලි මායාදුන්නේ ගේ මහාසාමි, සහ කෞශල්‍ය කුමාරසිංහගේ නිම්නාගේ ඉතිහාසයයි ( මේ ලයිස්තුව සම්පූර්ණ නොවේ.) එම සුවිශේෂි බව රැඳෙන්නේ, තමන්  නැරඹූ චිතපටියක මතකයන් මෙන් එම පොත ගැන කතා කරනා විට එහි සිද්ධියක් දෙකක් මතුවීමේන් අතීත මිහිරක් සමඟ, ආයේ කවදා හෝ කියවන්නට ඉඩක් ඇත්තේයැයි යන හැඟීම සමගය. ඒ කුලකයට එක්කාසු වන අලුත් ම පොත තරිඳු ශ්‍රී ලොකුගමගේ ගේ "ජීවිතයේ ඔයිල් පැල්ලම්" ය. මෙම පොත අදාළ වර්ෂය තුල නිර්දේශයට පත් වූයේ ස්වර්ණ පුස්තක සම්මානයට පමණි- එය එම සම්මානය අගය කිරීමට හෙතුවකි. එහෙත් අවසන් වටයට පැමිණි එම පොත, ජයග්‍රහයණයට ගෙන ඒමට තරම් රැඩිකල් වීමට අප විනිසුරු මඬුළු පසුබට වන්නෝය ( එලෙසම නිම්නාගේ ඉතිහාසය අවසන් පූර්ව වටයේද, මගේ ආදරණිය යක්ෂනී අවසන් වටයේද සැලි ගියේය - ඒ වෙනුවට භේරුන්ඩ කැදැල්ල, හඳ පළුව තනි තරුව වගේ වඩා ආරකෂාකාරි නැතහොත් දේශපාලන මාතෘකාව මත ම යැපෙන පොතකට සම්මානයක් පිරිනැමෙයි). පුලිට්සර හෝ බුකර් සම්මානයේදී මෙවන් සම්මත භාෂා, රීති වලට අනුකූල නොවූ නවතම ආරේ නවකතා වලට මීට කලින් සම්මාන ලැබී ඇත (මෑත නිර්දේශයක් - A Brief History of Seven Killings ). 


ඉතින් ජීවිතයේ ඔයිල් පැල්ලම් වනාහි ඇත්තෙන්ම "වැඩකි". අප රට පැරණි කාර් හා බැඳි පුරාවෘත, බ්‍රෝකර් රස්සාව, අප රට සැමදේම තීරණය කෙරෙනා දේශපාලඥ්ඥයන් ට ලද හැකි පෞද්ගලික වාසි, කුල පීඩනය හා ඉන් බලපෑම් ලත් අය ජීවිතයේ යම් ස්ථාවරත්වයකට පැමිණි කල ඔවුන්ගේ ප්‍රතික්‍රියාවන්, වලවු පවුල් වල සමහර අයගේ විකෘති ආශා, පමණක් නොව අහිංසකකමේ සාපේක්ෂ බව හා කපටිබවේ විවිධ ස්ථර ද මේ නවකතාවේ සමස්ත රසයට බලපා ඇත.  බත්පත රස ගන්වන තවත් ව්‍යාංජයක් සේ, අපූරුවට නවකතාවට බරක් නොවෙනාකාරයෙන් සුමටව, නවකතාවේ රසය ට, ගැඹුර ට ධනාත්මකව බලපෑමක් ගෙනෙනාකාරයෙන් මේ සියළු අතුරු මාතෘකා සං‍යෝග කරගැනීමට කතුවරයා සමත් ව ඇත. අයෙක් මෙහි අසම්මත භාෂා භාවිතාව ගැන දෙස් දුන්නොත්, කිව හැකි සරලම කාරණාව, නූතන තරුණ බ්‍රෝකර් වරයෙකු යම් හෙයකින් ඔහුට ඇති සුවිශේෂි කතාවක් කීමට ඇතොත්, ඔහුට භාවිත කිරීමට හැකි බස යොදා, ස්වාභාවික ආකාරයෙන් මෙය ලියැවි ඇති කියාය. මෙය සම්මත භාෂාවෙන් ලියුවොත් මෙහි වටිනාකම නැත - වඩා වැදගත් වන්නේ අපට මෙතෙක් හෙළිදරවු නොවුනු පැතිකඩක් එළිදරවු වීම; ඇරත් මෙය නිර්මාණාත්මක සාහිත්‍යයකි.

අප රටේ බ්‍රෝකර් වැඩේ පමණැක් නොව, පාතාලේ වැඩ පවා "mind game" එකක් බවට සනාථවෙනාකාරයේ උපක්‍රම භාවිතා කල මෙවන් නවකතාවක් මට මතකයට නොනැඟේ.

මෙය කියවිය යුතු ම නවකතාවක් බවත්, මට මේ පොත ගැන එතරම් විශ්වාසයක් නොතිබුණු හෙයින්, මෙයත් එතරම්ම විශ්වාසයක් නොතිබුණු භෙරුන්ඩ කැදැල්ලත් පුස්තකාලයකින් බැහැරට ගෙන කියවූ බවත්, එහෙත් පොත කියවා අවසන වන ඉව්ට, "ජීවිතයේ ඔයිල් පැල්ලම්" පිටපතක් නම් මා සතු විය යුතු බව ට තහවුරු හෙයින්, ළඟකදී ම ඉන් පිටපතක් මිල දී ගන්නා බවත් ( භේරුන්ඩ කැදැල්ලේ පිටපතක් අවශ්‍ය වන්නේ නැත ) පමණක් කියා, පොතේ රස තැන් කිහිපයක් පහත ලෙස අමුණමි.

1- අප රටේ සංස්කෘතියේ කොටසක් ව ඇති රැවටීමය. එය තමන් කොයි ස්ථරයේ සිටියද තිබෙන්නකි.  රැවටෙන්නට ඇති බිය නිසාම මෙය නොනිත් ගැටුමකි.

"...මේ වන විට ජීවිතයේ හතළිස් වෙනි සැතපුම් කණුව ආසන්නයට සම්ප්‍රප්ත වී ඉන්නා නිසා, මට පසුපසින් ආ පරම්පරාවක් මා අන්දන්නට තරමට ලොකු වී ඇතැඉ යන බය ලාවට විතර මගේ හිටේ ඇති විය" (68 පිටුව)

2- අප රට සාමාන්‍ය ගමක ජාතිවාදය ක්‍රියාත්මක වන ආකාරයත් අන් ජනවර්ගයක් දෙස මධ්‍යස්තව බැලීමට ඇති අපහසුකම් වලට හේතුත් මෙහි කියවෙන අතුරු මාතෘකාවකි.

"කොහොම වුනත් මේකෙන් ස්දු වූ ලොකුම අවුක වූයේ දෙමළ මිනිස්සු පවු නේද කියා සිතුවිල්ලක් මගේ සිතේ ඒමය. වාසනාවකට ඇන්ටන් අයියා මුස්ලිම් මිනිස්සුන් ගැන මොකුත් කීවේ නැත. එහෙම වූවා නම් වැඩේ ඩබල් දෙල් වේ, ඉස්සර බණක් කියන වාරයක් ගානේ සොළීන්ගෙන් පටන් අරගෙන මුරලිදරන් දක්වාම බැන්න පන්සලේ ලොකු හාමුදුරුවී පස්සේ ඒක අත් හැර අෂ්‍රොෆ්ගෙන් පටන්ගෙන නෝලිමිට් එක හරහා මැටියානේ හාඩ්වෙයාර් එක කරන මොහොමඩ් දක්වා සනුහුරයට පටන් ගත්තෝය. ( 87 පිටුව)

3- මෙහි එන උපහාසාත්මක කියුම්‍ ය. එහි ඇති සත්‍ය නිසා ම ඒවා රසවත් ය.

"අපේ පරම්පරාව යාන්තම් හතළිහට එන විට වස් පින්කම් බෙදාගන්නට පොරකද්දී ඇන්ටන් අයියා හැත්තෑවට කිට්ටු වී හිටියදී පවා ලංකාවේ නැති කාර් අයිති කරගන්නට හීන දකියි. මට පොර ගැන එක්තරා විදිහක ගෞරවයක් ඇතිවිය" ( 155 පිටුව)
මීට අමතර ව මෙම නවකතාව පුරා ඇති හාස්‍යජනක කියුම් පොතේ රස තීව්‍ර කරයි.

4- ලංකාවේ සාර්ථක මිනිස්සු ( මෙය ආර්ථික අර්ථයෙන් විය යුතුය) ගන කියවෙන කතාව "පොල්ලෙන් ගැහුවා වගේ" බොහෝ දුරට සත්‍යය.

"ලංකාවේ සාධාරණයෙන් දියුණු වෙච්චි එකම එක මිනිහෙක් වත් නෑ මහත්තයා. ලංකාවේ ඉන්නේ සාධාරණයෙන් ජීවත් වෙන බව පෙන්වලා අසාධාරණයෙන් හම්බ කරලා ගොඩගිහින්,  ඒ අසාධාරණ වැඩ ලෝකෙන් වහං කරපු මිනිස්සු." ( 235 පිටුව)

2020 ප්‍රකාශ වූ නවකතා කියවීම - 8
ශ්‍රෙණිය: *****
ප්‍රකාශනය - සයුර (2020)


Sunday, 6 November 2022

The Bachelor of Arts - R.K. Narayan

 ( This essay was written originally back in 09/08/2014, and the reading of the book was preceded by Swami and Friends. At this point when am returning to Narayan, as I've just started reading his biography - and that may call for reading of at least a couple of more autobiographical novels. Am transferring this old essay to these pages for completion purposes.)


As with Swamy and friends, Narayan doesn't depend on a plot for keeping the reader attracted to his work. The life of the youth Chandran whom we meet, and is the base of the story is again, presented in "a language of no guile", if am to paraphrase Abeysekara. We see Chandran going through the every day challenges of an under graduate. Upon graduating, his parents are generous to give him enough time to think about his future. He falls in love, but it doesn't materialize in marriage as the stars come against him. He leaves Malgudi, for Madras, but avoids his uncle and leads his life as a pseudo-sanyasi. After eight months he returns home on his accord. His friend manages to influence him on the prospects of running the local newspaper agency, which Chandran runs with much application. Then marriage favours him, via a proposal and he realises that this is the girl for him, and his previous infatuations meant nothing. Narayan doesn't forget to end the story in suspense, as Chandran's wife falls ill, and there are no letters from her for six days - the final scene of the book is Chandran leaving office to try and catch the six o'clock train to go and see his wife. We are not hinted with what happens. Did the stars have anything against any wife of Chandran ?

As the summary suggests there is nothing remarkable about the plot - yet there is an element of simple attraction in this simple tale. Is it the simple attraction guile-less language and the tales of a lad who could've been anyone of us at that age, in which we tend to discover ourselves. Narayan has to be credited for the characters of parents that he has created. They are almost exemplary - the love shown by the parents to their son is so obvious, but somehow never a burden to the son, who is given full freedom to mature and discover himself. I rally don't know whether South Indian parents are of that blend or nature - maybe a considerable proportion of them are. Narayan has also captured the typical impatience and haste of a young man of that age. It is this element of naturalness that many of us can relate - the various measures, that makes Narayan attractive to his readers.

The period in which Chandran spends at the university is also quite well presented here. The ideological differences between the white administration and masses is displayed. If there is anything that I found missing in Narayan's two books I read, is that he doesn't portray a wide cross section of the society in South India. That is an aspect I will lookout for in my future readings of him.

****
First published in 1937