විජ්ජු - අනුරාධ මහසිංහ

අපූරූ ආඛ්‍යාන කාව්‍යයක් කියවුවෙමි. මීට පෙර මගේ ආඛ්‍යාන කාව්‍ය කියවීම, පරාක්‍රම කොඩිතුවක්කු ගේ 'දිවමන් ගජමන්', රත්න ශ්‍රී වික්‍රම ගේ 'තරු ලකුණ', මහගම සේකර ගේ 'නොමියෙමි' සහ 'ප්‍රබුද්ධ', සහ ගුණදාස අමරසේකර ගේ 'ගුරුළු වත'  වන් කාව්‍ය කෘති කිහිපයක ට සීමා වී ඇත. (කුමාර හෙට්ටිආරච්චි, දර්ශන රත්නායක වන් කවීන්ගේ ද ආඛ්‍යාන කවි පොත් කීපයක් කියවිමේ තැතක් ගෙන ඇතත්, විවිධ හේතූන් මත ඒවා මග නැවතිනි). එහෙත් මේ එකදු කෘතියකින් ලත් ආශ්වාදයක් අභිබවා යන ආශ්වාදයක් මහසිංහයන් ගේ 'විජ්ජු' කියවීමෙන් ලදිමි. මේ කෘතිය අනාගතයේ දිනෙක සිංහල කාව්‍ය සාහිත්‍යයේ විශිෂ්ඨතම කෘතියක් ලෙස පිළිගැනෙනු ඇත. ප්‍රකාශ ව වසර දෙකක් පමණ ගත වී ඇතත් තවම එය කාගෙත් නිසි අවදානයට ලක් ව නැති සේය. මහසිංහයන් ගේ 'බැමිණිතිකාලය' නම් වූ කෙටි නවකතාව මහත් සේ රස විඳි අප, නොපැකිලව 'විජ්ජු', ප්‍රකාශ වූ කල ම මිලට ගත්තෙමි.  පොත් මිලට ගන්නා වේගයෙන් කියවීමට අසමත් මා, හෙට දිනයේ (ජුලි 30 දා) මේ කෘතිය ගැන කෙරෙන පිළිසඳරකට පෙර කියවීමට සිතා ගත්තේ, මේ කෘතිය ගැන සාකච්ඡාව හර බර වෙවි යන බලාපොරොත්තුවෙනි. 

කාව්‍ය කෘතියක් හෙයින් 'spoiler' යන තර්කය එතෙරම් තදින් අදාළ නොවන යන සීමාවේ සිට මෙතැන් පටන් ලියමි. එම ස්ථාවරය පිළිනොගන්නහු, කෘතිය කියවන තෙක් මින් ඉදිරියට මෙම රචනය නොයවත්වා!

කෘතිය ඇරඹෙන්න මාර පරාජයෙන් පසු, තණ්හා, රතී, රාගා, යන දියණියන් සමඟ ඉන්පසු කුමක් කරන්නේ ද යන්න ගැන සිතමින් සිටිනා අවස්ථාවකය. ඇරඹුම ම ආකර්ශනීය ය.

"පැරැද ආ දා පටන් බෝධිමූලයෙහි දී
නො නැවතී මුණගැසෙන්නට යති,
සවුවන්ට කුමක් වෙත්දැයි සොයති,
දොම්නස් ව නැවත එති,"

කවියා එතැනින් සිට තම කාව්‍යමය කතා ගෙත්තම උදෙසා සූත්‍ර කොටස් ගලපා ගනිති. මාරයාගෙන් ගිලිහෙන වීණාව (ගෝධික සූත්‍රය), පංචසිඛට අතට පත් වන එම වීණාව (බෝධීවංශය), ඔහු වයන්නේ (සක්කපඤ්හ සූත්‍රයෙහි වැණෙන පරිදි),

"වෙණ හඬ ගී හඬ නො ඉක්මවා ලු.
ගී හඬත් වෙණ හඬ නො ඉක්මවා ලු
වෙණ හඬත් ගී හඬත් සැසඳේ ලු.
ගී හඬත් වෙණ හඬත් සැසඳේ ලු!"

මාර, මෙම 'සැසඳීම', පෘතග්ජන මිනිසාගේ රළු තත්වයට ගෝචර නොවන බව වටහා ගන්නේ,

"දුබල වූ ගඳඹ දෑතින් වැයෙන මා (පංචසිඛගේ) වෙණ
චණ්ඩ ඉඳුරන් සහිත
මිනිසා ව රසින් මත් නොකර යි...",

             තම දියණියන් හට අවරදෙස මිනිසාගේ බාහු බලය, අනලස් බව, සහ සටන්කාමී බව පෙන්වා, අතීතයේ ස්වයන්ජාත ඇල් සහලෙන් පෝෂිත ව සිටිනා කල මිනිසා ගේ ඇති වූ අතෘප්තකර සිතුවිල්ලකට තමන් අරක් ගත් බවත් එතැන් පටන් සහස්‍රයන් ඔස්සේ මිනිස් මනස ට කල බලපෑම්, ඒ ඔස්සේ මිනිසා කල නිර්මාණයන්, ඔහු මුහුණ දුන් හැලහැප්පීම්, රසවත් කවි බසින් අප ඉදිරියට ගෙන එයි. ඒ සියල්ල මෙහි විස්තර කිරීම මෙම පොත ට අවැඩක් කරනා හෙයින් ඉන් වැලකෙමි. එහෙත් මාර ගේ ක්‍රියාදාමයන් මට මතක් කලේ සුප්‍රසිද්ධ මෙටැලිකා (Metallica) රොක් සංගීත කණ්ඩායමේ sad but true ගීතයයි.

"I'm your dream, make you real
I'm your eyes when you must steal
I'm your pain when you can't feel
Sad but true
I'm your dream, mind astray
I'm your eyes while you're away
I'm your pain while you repay
You know it's sad but true"

එකම වෙනස මෙහි අප ට මාර තුල පසුතැවිල්ලක ඡායාවක් හෝ නොපෙනීමයි. මාර තුල ඇත්තේ ජයග්‍රාහී ලීලාවකි,

මහාදේවයා රවටා ප්‍රොමිතියස් මනුෂ්‍යයාට අග්නි ධාතුව ලබා දීම - ක්ෂණයක් පමණක් පෙනී අතුරුදන් වන විජ්ජු ධාතුව මිනිස් භාවිතයට ගන්නා ආකාරයට වර්ධනය - විදුලිය මිනිසා ට පාලනය කල හැකි දෙයක් වී ටික කලකින් ගිටාරය ද 'ඉලෙක්ට්‍රික්' වී, සංගීතය පෙර නොවූ ආකාරයකට  මිනිසා ගේ ස්වභාවික හැඟීම් තීව්‍ර කරනා දෙයක් වීම ඔස්සේ ය කාව්‍ය කෘතිය ඇදී යන්නේ.  බීට්ල්ස්, ජෝන් ලෙනන්, මයිකල් ජැක්සන් වැනි පසුගිය වසර පණහක හැටක කාලය වෙනස් කල පොප් සංගීතය ද කවි විස්තරයට ඇතුලත් ය. මේ වන විට මාර ගේ අභිලාෂය මුදුන්පත් වී ඇත. පංචසිඛ ගේ 'වෙණ හඬ නො ඉක්මවා ලු ගී හඬ - ගී හඬ නො ඉක්මවා ලු වෙණ හඬ' වෙනුවට මිනිස් ආශාවන් තීව්‍ර කරනා, සතුට ම අරමුණ කරගත් සංගීතයක් බිහි ව ඇත.

කෘතියේ මා ඉතා ම කැමති කොටසක් වන්නේ තුසිතය, නිර්මාණරතිය, පරිනිම්මිතිය, සහ ඊට ත් ඉහලින් මාර වැජඹෙන අයුරු කවියෙන් විස්තර වන ආකාරය ය.  ස්වයංජාත ඇල් සහලින් නොසෑහී අලුත් අලුත් දෑ ම සොයමින්, කරමින්, විඳිමින්, තමන් සතු ව ම ඇති අනේක වර්ගයේ බිය පරාජය කරමින්  මිනිසා ඉදිරියටම ඇදී ගිය මුත්,  ඒ සියල්ල ඔස්සේ 'මාර' තම අරමුණු ක්ෂාත් ක්ෂත් කර ගන්නා බවකි අපට පෙන්වා දෙන්නේ.  මාර වරෙක ලෙනන් ගේ මිනිමරුවා ය. වරෙක ජැක්සන් දරුවන් දැඩි පීඩනයට ලක් කල ඔවුන්ගේ පියා වූ ජෝ ය. එය ප්‍රගතශීලි ධාරාවේ යන කල්හි ගෙවන්න සිදු වන මිලකි.

කාව්‍ය සංග්‍රහය අවසන් වන්නේ, අලුත් ධාතුවක උවමනාවක, පිපාසයක, ගැන ඉඟියෙනි.

කාව්‍ය කෘතියේ අවසන වද්දී පාඨකයා ඇත්තෙන්ම ලෝක ශිෂ්ඨාචාර වර්ධනයේ කෙටි ගමනක් ඇවිත් ය. එය මාර පරාජය කොට බුදුන් සොයා ගත් මග නොවේ. බුදුන් ට 'මාර' පරාජය වුව ද, ඔහු පසු නොබා පෘතග්ජන මිනිසා හරහා සමස්ත යුද්ධය ජය ගෙන ඇත. කවියා වචනින් නොකීව ද මාර ගේ ක්‍රියාව ගැන සියුම් ගෞරවයක් පොත ඔස්සේ පාඨකයා ට ගලා එයි. 

පෙර කීවාක් මෙන් මෙය අපූරු ම ආඛ්‍යාන කාව්‍යයකි.  එක් අතකින් තේමාත්මක ව මෙය පැරඩයිස් ලොස්ට් ( Paradise Lost) වලට සමාන ද විය හැක (එම සමානකම හෝ එසේ නොවීම ගැන විස්තර කීමට, මම පැරඩයිස් ලොස්ට් කියවා නැත). 

කාලයත් සමඟ මෙය සිංහල සාහිත්‍යයේ අඛ්‍යාන කාව්‍ය අතර වැදගත් ස්ථානයක් දිනා ගනු ඇතැයි අපේ අදහසයි. බොහෝ ආශ්‍රේය පසු කතා (මෙහි එවන් කෙටි උපුටන කිහිපයක් ඇත්තේ, කවියේ පසුකතාව ගැන පාඨකයා දැනුවත් කරලීමටය)  එතරම් ප්‍රකට නොවූ ඒවා, සහ සමහර ආශ්‍රේය කාරණා සිංහල පාඨකයා ට ඇස ගැටීමට ඇති අවස්ථා මද නිසා, කෘතිය පාඨකයන් අතර ජනප්‍රිය වීමට තරමක් කල් ගත වීමට ඇත.  කතුවරයා නැවත මුද්‍රණයකට යන්නේ නම්, ඝන පිටකවරයක් සමඟ ඉහළ නිමාවකින් සහ, ආශ්‍රේය ලිපි වල ඇවැසි සංශෝධනයන් ද සමඟ එම මුද්‍රණය එළි දැක්වීම වටින්නේ, කෙනෙකු මේ කෘතිය නැවත නැවත කියවීමට යොමු විය හැකි නිසාය.

ශ්‍රේණිය: *****

 

 

 

 

චමින්දයට හෙණගහල නෙමේ, චමින්දයම තමා හෙණේ - තරිඳු ශ්‍රී ලොකුගමගේ

 තරිඳුගේ ප්‍රබන්ධ ලේඛනයේ එක් සුවිශේෂී ලක්ෂණයක් වන්නේ ඔහු භාවිත කරනා භාෂාවයි. මීට පෙර ඔහුගේ 'ජීවිතයේ ඔයිල් පැල්ලම්' නම් නවකතාවට බෙහෙවින් බැඳිණි. මේ උක්ත කෙටිකතා පොත මෑතක නිකුත් වුවද, කියවීම ඉක්මන් වුවේ පොත කියවූවන්ගෙන් ලැබුනු නිර්දේශයන් හේතුවෙනි. ඇරත් මෑතක සිංහල පොත් කියවීම තරමක් මග ඇරී තිබූ නිසා,  'ඔයිල් පැල්ලමෙන්' පස්සේ තරිඳු ගේ  පොතක් කියවීමට රුකුල් දෙන්නක් ම බව ඇති විශ්වාසය මත පොත අතට ගත්තේය. 

ඉතින් කෙටි කතා අට කෙසේ ද ?

අපි වැහි කාලවල් කීයක් දරා ගත්තු මිනිස්සු ද ? පෙර කි භාෂා භාවිතය, සහ කොළඹට ආසන්න නාගරික ප්‍රදේශ වලට සුවිශේෂි යැයි කිවහැකි ජීවන රටාවල් අලලා ලියූ කෙටි කතාවකි. මට නම් මෙම කෙටිකතාවේ සුවිශේෂි බව ඇත්තේ එම පසුබිමත්, තරිඳු එම මුසුව භාවිතා කරනා අපූරත්වයේත් ය. කතාන්දරයේ එතරම් විශේෂත්වයක් නොවූවද, කෙටිකතාවක කතාවේ විශේෂත්වයක් තිබීම අත්‍යාවශ්‍ය කාරණාවක් නොවේ යැයි මා මුලින් ම අඳුනාගත් හෙමිංවේ ගේ කෙටිකතා මතක් කරවීය.

'අඳුරේ දිලී අඳුරේ ගිලුණු තරුවක් - The Untold Story of Mathew Mendis' - මට නම් ඇත්තටම හිතෙන්නේ මේ කෙටිකතාවට පසු බිම් වුණු, ඇත්තටම ජනප්‍රිය ගායකයෙක් ද සම්බන්ධ, සත්‍යකතාවක් ද ඇතිය කියාය. තරිඳු මේ කෙටිකතා ආඛ්‍යායනය භාවිත කරන්නේ මෙහි එන 'මැතිව් මෙන්ඩිස්' නම් ජනප්‍රිය ගායකයාගේ සත්‍ය ජීවිතයේ අවලස්සන සහ අසාධාරණය පෙන්නුම් කරලීමට සහ, වෙසෙසින් තමන්ගේ සම බේරාගැනීමට හිරිකිතයක් නැතිව, පරම්පරා ගණනක් විඳනවන්නට ඉඩ ඇති ජාතිවාදය ඇවිස්සීමේ අපේ සමහරක් ගේ 'වැඩ කිඩ' පෙන්වීමටය. සාර්ථක නිර්මාණයක් යැයි සිතිණි.

හොල්මන්ද පොල්කොළ - තුන්වෙනි කෙටිකතාව වෙද්දි 'මුතුවෙරළ ස්කීම්' එකට සැම කෙටිකතාවක් ම වචනෙකින් හෝ සම්බන්ධ වෙන බව පෙනී යයි. ඒත් මේ වෙනතෙක් කෙටිකතා තුන එකින් එක සම්පූර්ණ වෙනස් - සමානකම් තියෙන්නේ, භාෂාව (සහ මුතුවෙරළ ස්කීම් එක ) විතරයි. තුන්වෙනි කෙටි කතාව මනංකල්පිත චරිත හා බැඳී නැවුම් ගෙත්තමක්. නිර්මාණාත්මක ලෙස මේ අත්භූත චරිත මවලා තියෙනවා. කතාව අග වෙද්දී ඒ චරිත මැවුවේ ඇයි කියලා තේරුම් ගනිද්දී 'හප්පා' ව මතක් වෙනවා.

කල්පගේ, ඕවර් ද විකට් - මෙම කෙටිකතා ව කුඩාවෙකුගේ දෘෂ්ඨිකෝණයෙන් ලියැවුණු රසවත් කෙටිකතාවකි. වයස 9-15 පමණ වන තෙක් ක්‍රීඩාව යනු කොළුවකුගේ ජීවිතයේ ප්‍රධානතම, වැදගත් ම අංගයකි. එහි රසවිඳි තැන් මතක් කරනා තැන් මෙන්ම, මධ්‍යම පාංතික දරුවෙකුගේ ආශාවන් සහ, ඒවා සම්පූර්ණ වන තැන් මෙන්ම එසේ නොවෙනා තැන් උපේක්ෂාවෙන් විඳ දරා ගන්නා ආකාරයද විදහා දැක්වෙන ආකාරය අපූරුවට ගෙත්තම් කොට ඇති කෙටිකතාවකි.

"මට එකපාරටම ලොකු දුකක් හිතට ආවා.

සමහර විට ඒ මැච් එකේ කල්පගේ බෝල් කරන එකක් නෑ. ගොඩක් වෙලාවට ධර්මසේන බෝල් කරන එකකුත් නෑ.

ටීම් දෙකේම ගොඩක් අය එතන ඉන්න එකක් නෑ. එතකොට ඒක ඔස්ට්‍රේලියාවයි ශ්‍රී ලංකාවයි අතර මැච් එකක් වෙන එකක් නෑ. ඒක නිකං පන්ති දෙකක ළමයි කීප දෙනෙක් අතර මැච් එකක් වෙයි." (86 පිටුව) 

චමින්දයට හෙණගහල නෙමේ, චමින්දයම තමා හෙණේ - චමින්ද නම් අතිශය සාමාන්‍ය, එහෙත් සුවිශේෂි චරිතයත්, ඔහු මුඛ්‍ය ඔහු වටා සමාජය ආශ්‍රයෙන් කියවෙන කෙටිකතවකි. සුමිත් ගේ චරිතයත්, ඔහු හා චමින්ද අතර ඇති අපූරු සබැඳියාවත් කියවන්නියට තේරුම් ගන්නට ඉඩහැර, දැන් වෙනකොට තරිඳුගේ සුපුරුදු වාග්මාලාවෙන් කියවෙන මහත් රසවිඳි කෙටිකතාවකි. ආ, තවෙකක්.... මේ කෙටිකතා පොතට, අර මංජුල ඔහුගේ කෙටිකතා පොතකට 'රත්මලානේ කතා' යන නම යෙදුවාක් මෙන්, 'මුතු වෙරළ ස්කීම් එකේ කතා' යන නම යන වඩා ඔබිනවා.

පර්ල් බීච් අපාර්ට්මන්ට් සිද්ධිය - මෙහි එන අනාගතයේ තරමක අසුබ නිස්සාර ලෝකයක සිදු වූ සිද්ධිමාලාවක් ආශ්‍රයෙන් නිමවුණු කෙටිකතාවකි. හොඳ ප්‍රයත්නයක් ලෙස නම් කල හැක.

රෙබල් විතවුට් අ කෝස් - මෙහි එන දීර්ඝතම කෙටිකතාවයි. සමරිසි යැයි ඇඟවෙන තරුණයෙක්, ඔහුගේ එතෙක් ඛේදවාචකයක් ව තිබූ ජීවිතයත්, දේශපාලනයට සැබැඳි අසංවේදී පියෙකුත්, ජේම්ස් ඩීන් ගේ කෙටි එහෙත් අති ශුර නළු කම, කඩවසම්කම,  සහ ඔහුගේ අවාසනාවන්ත මරණයත්, ආදී මාතෘකා රැසක් ඔස්සෙ ඇදී යන කෙටිකතාවකි. එක් තැනක තරුණයා ගේ ධනවත් පියා ඔහු ට රෝස වර්ණ මාච් රථයක් ත්‍යාගයක් ලෙස දීමට තර්ජනය කරයි. මට මතකය ට නැගුනේ බ්‍රොන්ස්කි බීට් ( Bronski Beat ) ගායක කණ්ඩායමේ Small Town Boy නම් මා ඉතා ප්‍රිය කරන ගීතය, සහ එහි විඩියෝවයි. එහි තම සම රිසි පුතුට යම් මුදලක් දී නිවසෙන් පිට කරන පියා, ඔහු ට අතට අත දිම ප්‍රතික්ෂේප කරයි. ඒ එංගලන්තය තමන් එතෙක් කල් සිතූ පටු ආකාරය වෙනස් කල යුගයකි. Bronski Beat හී එම ගීතය රැගත් ඇල්බමය ම නම් කර තිබුනේ The Age of Consent යනුවෙනි.

ඇත්තටම ඇයි උඹලට බැරි කාක්කො මැරෙන එක නවත්තන්න ? - සිංහල මනසට ආමන්ත්‍රණය කරන කෙටිකතාවකි. සැම දෙනාම තම තමන්ගේ පටු මානසිකත්වයෙන් බලනා ප්‍රශ්ණයක් තුල සැඟවී ඇති මහා ඛේදජනක ඉතිහාසය පෙන්නුම් කරනා අපූරු ගෙත්තමකි. මට නම් මෙය විශිෂ්ඨ කෙටිකතාවකි.

අයෙකුට තරිඳු සාමාන්‍යයෙන් cliche ( වර්තමානයේ නිතර කතාවෙන මාතෘකා යන අර්ථයෙන් ) මාතෘකා රැසක් තම නිර්මාණ වලට පාදා කොට ඇතැයි කිව හැක. එහි යම් සත්‍යයක් ඇත. එහෙත් එම මාතෘකා සුලභ, ජනප්‍රිය, හෝ විවාදසම්පන්න වූවාට, ඔහු එම මාතෘකා වලට තම නිර්මාණය තුල කරන සාධාරණය ම, මා මෙහි අගය කරන්නේය. 

මෙහි එන කෙටිකතා අටෙන් අතක් ම රස වින්දෙමි. සමහරක් ව සුවිශේෂිය. පර්ල් බීච් අපාර්ට්මන්ට් සිද්ධිය කියවීම අනෙක් හත තරම් ම උද්‍යෝගයෙන් නොකලද, ලේඛකයකු වශයෙන් තරිඳු එතැන වෙනස් දෙයක් කිරීමට ගත් උත්සාහය පසසමි. 

කෙටිකතා කියවන්නන් පමණක් නොව, සිංහල ප්‍රබන්ධ රසිකයින ට ඉහළින් ම නිර්දේශ කරමි.

ශ්‍රේණිය: ****1/2

The Irishman (directed by Martin Scorsese)

 

 

Watching the movie a second time around, it cannot be stressed enough what skill de Nero Possess in stressing so much  through his facial expressions. Upon being burdened with the task of dealing with Hoffa, the agony he went through in keeping to the task, and that it is expressed only through his facial expressions, especially while having breakfast with Rus has gotta be one of the main parts of the movie for me.

Another episode that I really enjoyed was Frank's chat with his other daughter, Dolores  (Marlin Ireland) upon repeated failures in talking to his eldest daughter, Peggy. The look of "oh, give me a break dad", given by Dolores, to me was excellent acting, and should've totally destroyed Frank.

Frank's remorse is best captured in his statement, "how can a man make a phone call like that?", during his attempt to absolve him of his sins, with a priest.

The only relative weak part for me was de Nero as a young man in his 20s in the army, or as a truck driver. I read somewhere that Scorsese was aware of this shortcoming. In a way I guess he was confident of the strength of the overall composition making the viewers disregard this minor point.

A Little Life - Hanya Yanagihara

"I've used hammers made out of wood
I have played games with pieces and rules
I've deciphered tricks at the bar
But now you're gone
I haven't figured out why,
I've come up with riddles
And jokes about war
I've figured out numbers and what they're for
I've understood feelings
And I've understood words
But how could you be taken away

And wherever you've gone
And wherever we might go
It don't seem fair
Today just disappeared
Your lights reflected now
Reflected from a far
We were but stones
Your light made us stars"
                   ( from "Light Years" - Pearl Jam )

“'I know my life's meaningful because' - and here he stopped, and looked shy, and was silent for a moment before he continued - 'because I'm a good friend. I love my friends, and I care about them, and I think I make them happy.'”

The lyrics from the song by Pearl Jam, which aches for the loss of a much loved dear one, and the above quote, in which such a "dear one" shyly, but confidently reads his own purpose in life, resonates for me loudly across these 700 odd pages of this book. And this book has everything - harrowing despair, scenes so hard to read without your fingers going into your mouth unknowingly to stop a gasp, actually tearing up helplessly - Plus, how a friend can heal one's deepest wounds when one was convinced that one didn't deserve happiness, love, comfort, a sense of belonging. There is a part in this book called "The Happy Years" which, while doesn't come in the first youth of the protagonist, surely come.  There were happy years, and a person was able to stand tall above all the unspeakable filth that had almost destroyed and left that person, because of an unconditional love, stemming from that friendship. The above for me is the summary of this book, what is amazing about this book. All the harrowing details suggested above measure up against this power of having 'a little life', against all odds.

But this book is much much more, as it spans across 700 odd pages. I don't recall a single paragraph which weighted me down with boredom - weighted me, almost drowned me with sorrow, it clearly did. Besides that heavy weight, there is unmistakable culture as the book spans across near forty years in the lives of four friends. Their ups, their downs, their world wide recognition, their journey from rags to riches, and at times their subsequent falls. The book is rich with phrases that can be cited as excellent quotes - and the subject matter is so wide it spans from Pure Mathematics, to Sculpture, to Architecture, to Law, to Painting, to Music - hell, what was not there in this gem ? It is difficult to speak too much of this book without revealing its  game - hence I will resort to say this: "Remains of the Day", "The Secret History", "The Overstory", I believe are the best books that I have read, published, this side of the late 1980s. A Little Life is joins that elite few, and is in a tussle to become my favourite modern novel.

This write up has to include at least a few quotes (which has zero spoilers), to illustrate the richness that it carries in these pages. Although I have thick hard cover copy, I depended almost solely on my kindle device, and where appropriate, maybe less than 5% on the Kindle application on my phone to read this book. But this is the kind of book that a book lover has to have in physical format, to love, to cherish, and maybe many years from now to open into (who knows the then electronic device may not be operable to my then fading mind  - that is if I could afford it - we have but a little life).

“It is also then that I wish I believed in some sort of life after life, that in another universe, maybe on a small red planet where we have not legs but tails, where we paddle through the atmosphere like seals, where the air itself is sustenance, composed of trillions of molecules of protein and sugar and all one has to do is open one's mouth and inhale in order to remain alive and healthy, maybe you two are there together, floating through the climate. Or maybe he is closer still: maybe he is that gray cat that has begun to sit outside our neighbor's house, purring when I reach out my hand to it; maybe he is that new puppy I see tugging at the end of my other neighbor's leash; maybe he is that toddler I saw running through the square a few months ago, shrieking with joy, his parents huffing after him; maybe he is that flower that suddenly bloomed on the rhododendron bush I thought had died long ago; maybe he is that cloud, that wave, that rain, that mist. It isn't only that he died, or how he died; it is what he died believing. And so I try to be kind to everything I see, and in everything I see, I see him.”

                    *                                  *                           *

“If I were a different kind of person, I might say that this whole incident is a metaphor for life in general: things get broken, and sometimes they get repaired, and in most cases, you realize that no matter what gets damaged, life rearranges itself to compensate for your loss, sometimes wonderfully.”

                            *                                    *                        * 

“Everyone thought they would be friends for decades, forever. But for most people, of course, that hadn't happened. As you got older, you realized that the qualities you valued in the people you slept with or dated weren't necessarily the ones you wanted to live with, or be with, or plod through your days with. If you were smart, and if you were lucky, you learned this and accepted this. You figured out what was most important to you and you looked for it, and you learned to be realistic.”

                                 *                                     *                           * 

A Little Life - MAGNIFICENT !!! What Pity, to the eyes of readers who read books of this genre, but who still skip this masterpiece !

Rating - ***** 

Kafka on the Shore - Haruki Murakami

 (Originally written for the facebook group 'Sri Lankan Readers'/ 'පොත් කියවන අය', back in 8th July, 2013)

 

 

Kafka on the Shore - Haruki Murakami

=============================

****

Frankly I know not what I’ve to say, what to conclude, what the author ultimately wanted to say or even whether he wanted to convey any message at all ( which I feel is most likely), through his novel, known as “Kafka on the beach” in English. What was evident to me was that the volume I read, that of 489 pages of dense text was never imposing and it was a thoroughly enjoyable read. That it had left the shores of reality by the sixth chapter, never to tread foot on that shore in the balance 44 chapters, makes uttering the obvious. I would venture to say that Murakami has scant want for his artistic creation to remain within the realms of reality.

Yet, Murakami does give an inclination that he has some emphasis on the statement, that one can run, but never hide – and as it were it is better to face the music and come up with the best solution to one’s obstacles as one’s options offer. Speaking of music, Murakami appears to be a huge Prince and Radiohead fan, and am glad that I’ve found a fellow fan of that music amongst world renowned authors.

Murakami appears to be telling us, in a subtle kind of way that we should hold on to judging people and incidents, as we are not qualified enough to judge. The numerous sexual encounters etc. appears to hint at this.

The roles that memories play in our lives possibly could be the main focus of Murakami. Some of us, for all practical reasons have lived our lives to it'sfullest and our present existence is just a course of going through the motions, dwelling in those memories which we cherish our every living moment. If not for those memories their lives are meaningless. The life of Miss Saeki and her message after her death to Kafka signify this.

All these things made this book a wonderful read, and make me lookout for other books by Murakami (for this was his first read by me.)

Amma - Saraid de Silva

 
"I have a tale to tell
Sometimes it gets so hard to hide it well
I was not ready for the fall
Too blind to see the writing on the wall"
                                          ( Live to tell - Madonna)

Read the novel, "Amma", by Saraid de Silva. While the title means mother in my native Sinhalese, the same word is being used by many other languages, especially Dravidian, and with less common use in Hindi. Amma is one of the three main female characters in this novel, who has the most impact, positive and negative, on her children, and grand children.

The novel sees the main characters, at different stages of their lives in various places - Singapore in its infancy, Sri Lanka just before things started to go awfully wrong with her ethnic strife, several cities in New Zealand at a time still unused to Asians in the 1980s and hence less tolerant, as well as in the  better subsequent decades, and finally Melbourne and London at the end of the 2010s. However the books' final chapter takes place in Colombo, as a mother and daughter rebuild their damaged relationship.

All three female characters undergo a lot - be it rape, abuse, mistreatment due to sexuality, disappointments over children, and death of their loved ones. As the world changes its stance on people who are different, their treatment towards children, parental expectations of their children, we see these three main female characters functioning in the turmoil of the world. The book ends in a relative calm, as the two remaining female characters make amends and come to terms with their lot, and rebuild broken relationships. One could say that the  theme of 'woke' is a consistently present one in this book, but it also include the painful path that the marginalised groups had to endure, to reach where they presently are.

I felt that this book included probably more than its fair share of strife and grief, so much so that it sometimes felt like a condensation of it. Yet who am I to say that there aren't  people who have endured so much pain, loss, and grief over their short lives ? Probably I am somewhat opinionated since I've read novels in which the authors try to bring in all forms of grief into their short narration, affecting its level of conviction. Upon reflection, on completing the novel I am now of the opinion that this is not that kind of artificial piling up of grief on a few hundred pages, but the author probably had a tale to tell of her own, inspired at least partially by  her own relations.

The authors' form of jumping from one period to another, at times across many decades, might not be doing the book justice given the extreme incidents that the characters endure.

Rating: ***1/2

Pastoralia - George Saunders

 George Saunders' name, as an author came to my notice upon his winning the Pulitzer for fiction, for the amazing "Lincoln in the Bardo". But googling a little I found that Saunders had quite a reputation for his short stories. I decided to include one his short story collection when forming the reading plan for 2025.

The short story collection has six stories, with the title story running to novella length. In that we see a man and a woman, both having challenges in their personal lives ( a sick son and  a son with an addiction), working as a caveman and a cave woman in a theme park. The state that they let themselves down to, is an indication of what employees bear, to adhere to the needs of the  corporate world. Although the story goes along at a dogged rate with only an occasional incident ( reminded me of 'waiting for Godot' at times), it is not difficult to understand that the doggedness of the story is what makes the situation feel real for the reader. Just like with 'waiting for Godot', the reader  has to feel the difficulty of the situation through the slow pace and repetitiveness of the incidents in the story. 

In "Winky", our protagonist Neil comes home determined to put an end to the cause which sees his life going to waste - that of his sister, Winky, slow, clumsy, and aging,

".., but like it said in the book, a person couldn't throw himself across someone else's funeral pyre without getting pretty goddamned hot."

Neil is returning from a seminar by Tom Rodgers, a self-help guru, who encourages to remove all obstacles which cling to one, which hinder one's progress in life, despite the level of attachment, or the helplessness of the party concerned.

In 'Sea Oak', the circumstances are a mix Pastoralia and Winky, as our protagonist works as a waiter (and then some, for women ). Again, the theme broadly is the sacrifices one has to make a passable life to those close to you, and yourself. The difference here is that a dead aunt comes back from the dead to read her relations, the ultimatum - for she realises how she hadn't lived a single day of her life for herself.

"Maybe you kids don't know this but I died a freaking virgin. No babies, no lovers. Nothing went in, nothing came out. Ha ha! Dry as a bone, completely wasted, this pretty little thing God gave me between my legs. Well I am going to have lovers now, you fucks! Like in the movies, big shoulders and all, and a summer house, and nice trips, and in the morning in my room a big vase of flowers, and I'm going to get my nipples hard standing in the breeze from the ocean, eating shrimp from a cup, you sons of bitches, while my lover watches me from the veranda, his big shoulders shining, all hard for me, that's one damn thing I will guarantee you kids! Ha ha! You think I'm joking? I ain't freaking joking. I never got nothing! My life was shit! I was never even up in a freaking plane. But that was that life and this is this life. My new life. Cover me up now! With a blanket. I need my beauty rest. Tell anyone I'm here, you all die."

"The End of FIRPO IN THE WORLD", is a sad, sad story, of a kid unloved by his mum, unwanted by her mum's latest lover, who tries to show the world that he too is something, in his brief life. 

The Barber in "The Barber's Unhappiness" has to wade off a minor disability, his insistent mum, and his own age as he tries to make a life out of his lot. Broadly similar in the other themes in this anthology, for the barber too, finds every step of his way, a challenge. 

Morse fights his insecurity and his lack of success, while taking a day at a time.

"His childhood dreams had been so bright, he had hoped for so much, it couldn't be true that he was a nobody, although, on the other hand, what kind of somebody spends the best years of his life swearing at a photocopier?"

Yet, for all his troubles, and the fact that he was needed at home, when the need comes up when he sees a couple of girls being swept down the river, all his logic goes out the window. Maybe we should imagine Morse happy in that one moment in life where he proves himself. (The Falls)

This anthology is an excellent one, albeit not one to make one's spirits rise as the author takes up the account of six protagonists, and their lots as they fight each day out - even if it means they end up dead, fighting.

Rating : ****1/2

The Banana Tree Crisis - Isankya Kodithuwakku

Read the Gratiaen prize winning book of 2006, the short story collection, "The Banana Tree Crisis". The book attempts to capture the ways of the cultures, how people think and act in times of adversity, while trying to capture a broad spectrum of the Sri Lankan society. In doing so the best short stories would linger in my memory for time to come, while the few weaker  expose as to what they lack.

The short story of the title of the book is quite an ingenious work, as a simple narration of an almost every day affair - that of a banana tree growing and leaning itself across a parapet wall - is made use of with a great deal of imagination to expose how a considerable section of Sri Lankans would not change their ways irrespective of its fallacies and errors, and would rather fight tooth and nail against those who oppose it rather than be self critical. In the same light, the author has managed to reveal with subtle humour how the lack of understanding of foreigners of the ways Sri Lankan, make them present solutions somewhat absurd to our eyes. The book being published in 2006, was written at a time when there were a lot of NGO presence in Sri Lanka, in the aftermath of the tsunami, as well as the civil war that was raging at the time. Hence the presence and doings of NGOs are featured in no less than three of the seven short stories. These actions are never told with the said NGOs held in poor light, but only to the degree that some of their best intentions don't match the ways of our people in certain circumstances. But that those who were affected, benefited from the generous contributions of these NGOs are not contested. Buffer Zone and Shallow Canoes, too feature the work of NGOs, the first focusing in the South and the Sinhalese, and the second in the East, and the Tamils and the Muslims. The latter has been inspired by a news paper article by Farah Farouque, titled 'Women riding the wave', of how women took to the sea for prawn catching etc., and how that unsettled the conservative and male culture of the people. Buffer zone is the longest story here, running to a total of fifty pages, as it gives rather a long account of how Harriet fared in the aftermath of the tsunami, how her insecure lazy husband was quick to adapt to a livelihood of handouts, and how she with the help of her neighbour manages to weather the hardest storms worse than the tsunami, and finds a purposeful life without accepting defeat. The title story as well as these two are possibly the highlights of this anthology.

"How Mrs. Senarath Called a Marriage for Mala" too is a story insightful of how two classes of Sri Lankan society  think they should react when opposed against each other. The rich middle class compassion of Mrs. Senarath quickly comes to an end the moment she is challenged by her servant, over what the latter sees as an insult. The poor servant while quick to scent the insult, is not capable of reading the longer plot of Mrs. Senarath as she labours her life away with hope for a man she will never have.

What I carried is a short story which falls between the two categories of the successful ones and lesser ones so, in this anthology. While based on the civil war and how the societies were affected in the east, as the tigers and the government forces battled each other, the story concentrates on a family of mixed marriage. The story carries hope for a better tomorrow.

I am reading this anthology after reading two novels from V.V. Ganeshananthan, and in such a light stories written from a Tamil perspective like, "The house in Jaffna" fail to impress me or convince me, instead show up as one with rough edges and a story in which only the top layer is touched upon. I am not denying that Isankya attempted to come up with an impartial anecdote here, but her best effort in the context that she has chosen shows up weak against narrations by such authors like VVG or Arudpragasam. The best estimate that I can provide for Nadarajah in this story is that he is very naive, - but that doesn't settle with the high profile he carried back in the UK.

The weakest story here for me was The Cricket Match, and it showed up as one contrived.

However, overall the pluses in this anthology out weigh the negatives, and hence can be recommended especially for some of the important themes that Isankya has touched upon. Reading it almost twenty years after its publication, the stories manage to hold on to their own strengths, and comes close to being considered as necessary reading for its then contemporary nature..

Rating: ****
Winner - Gratiaen Prize - 2006

සතුරෝ - අජිත් තිලකසේන

කෙටි කතා සංග්‍රහයේ පිට කවරයේ එහි නම සඳහන් ආකාරයටවත් එහි නම මෙහි නිමවා ගැනීමට නොහැකි, කෙටිකතා සංග්‍රහයකි ; තිලකසේනගේ පළමු කෙටිකතා සංග්‍රහයයි; 1960 වසරේ පළ වූවකි - ඒ නිසාම මෙහි එන විස්තර මගින් අප කිසිදා නුදුටු යුගයක් ගැන සාංකාවක් ඇති වීම ස්වභාවිකය. කෙටි කතා 11කින් සපිරිය. මීට පෙර මා කියවා ඇති කෙටි කතා සංග්‍රහයන් දෙක ( පිටුවහල් කර සිටිද්දී ; රාත්‍රියේ පූර්ව භාගය ) තුලින් අප දුටු තිලකසේන නිර්මාණ වල ඇති ස්වරූපයට අඩිතාලම වැටෙන ආකාරයත්, හුදෙක් සිතුවිලි මාත්‍රාවන්, මෙනෙහි කිරීම්, ආදියෙන් පෝෂිත නිර්මාණ මෙහි ඇතුලත් වේ. ඇත්තෙන් ම පෙර කී සංග්‍රහයන් දෙකට වඩා මෙම සංග්‍රහය රස වින්දේ, සමහර විටෙක අපි 1960 දශකයේ මැද පමණ දැක ඇති තිලකසේන ගේ නිර්මාණ වලට වඩා මෙහි යම් තරමක හෝ සම්මත සාහිත්‍ය ලක්ෂණ ද දැක ගත හැකි නිසා විය යුතුය. ඒ නිසා ම පෙර කී සංග්‍රහයන් ට සාපේක්ෂව මෙම සංග්‍රහයේ කෙටි කතා කියවීම පහසු විය.

මෙහි එන කුඩා ශ්‍රියානි, වස්තුව, සහ තිසාට උන, යන කෙටි කතා ත්‍රිත්වය මුලික වශයෙන් කුඩාවුන් මුල් කොට ගෙන ලියැවී ඇත. ඉන් වෙසෙසින්, වස්තුව, කෙටි කතාව කියවනා කල රනාල - ආටිගල වැනි පෙදෙස් මීට වසර 75 ට පෙර කෙසේ තිබෙන්න ට ඇත්තේදැයි සිතේ. නාගරීකරණය නොවූ ඒ යුගයේ, අපේ කතා නායකයා තමන් 11 වියැති දරුවෙක් ව සිටියදී තනියෙන් බස් රථයක ගිය ගමනත්, තමන් ගිය නෑ ගෙදර ගඟ අසබඩ වූ සිදු වූ සිදුවීමක් ගැනත්  මෙහි කියැවේ. කෙටිකතාව රචනා වී ඇත්තේ 1956 දී ය. '56 දී මෙහි එන කථකයා ආවර්ජනයක යෙදෙන්නේ නම්, මේ ගමන් ඊටත් වසර දහයකටවත් පෙර සිදූ වූවක් විය යුතුය. එනම්, ලංගමත් ස්ථානපය වීමට පෙර යුගයක කතාවක, රුපියලේ මුදල් නෝට්ටු භාවිත වූ යුගයක ආවර්ජනයකි. තිසාට උන කෙටිකතාවේ, කුඩා තිස්ස ගේ මනසින්, එම වයසේ දරුවෙකුගේ අදහස් ගලායෑම පෙන්වා දෙන අයුරින් ලියැවී ඇත. ඔහු තම නිවෙස අසල අන් ළමුන් සමඟ කෙළි සෙල්ලම් කරනා ආකාරය, පාසැලේදි උන හැදී ආපසු නිවෙස ට ඇවිත් තම දෙමාපියන් සහ මෙහෙකරුවන් ආදින්ගෙන් සාත්තු ලබනා ආකාරය, ඔහුගේ අක්කාගේ මගුල් ගෙදර, අක්කාගේ මණමාලයාගේ සපත්තු සෙදීමට ගොස් සිදු වූ අකරැබ්බයක්, ඔහු ගේ අක්කා ඊට පෙර වෙනෙකුකට ලියුමක් ලියූවැයි අම්මාගෙන් දොස් ලබද්දි, තමන් ද තම මිතුරන් ට ලියුම් ලියා ඇති හෙයින් ලියුමක් ලිවීමේ ඇති වරද කුමක්දැයි කල්පනා කරන්න ට වීම ආදි, එම කුඩා ළමයාගේ සිතුවිලි වලින් මෙම කෙටිකතාව පෝෂිතය. වස්තුව, සහ තිසාට උන යන කෙටි කතා දෙකම මා මහත් රස වින්දෙමි.

නිරර්ථක ජීවිතයක සාර්ථක මොහොතක් (1955) කෙටිකතාව, කතානායිකාව තම පෙර සැමියාගේ වියෝව පිළිබඳ සැල වී, ඔහු ගැනත්, ඔහු ගේ සහ ඇයගේ අදහස් අතර වෙනසත්, ඔහු  ගැන මතකයනුත් පිළිබඳ ආවර්ජනයකි.

"ඊට මාස කීපයකට පසු ගුනසාරව යලිත් දුටු බවත් ඔහු ඈ සමඟ කීයේය. හරමානිස් ට්‍රොලි බස් රථයේ ඉහල තට්ටුවේ වාඩි වී බොරැල්ල දෙසට යමින් සිටියේය. එවිට පුංචි බොරැල්ලේ බෝගහ ලඟදී ගුනසාර පත්තරයක් කියවමින් කොටුවට යන ට්‍රොලී බස් පෝලිමේ හිටගෙන සිටිනු ඔහු දුටුවේය. ... ගුනසාරගේ ඇස් පෙරට වඩා ගිලිහි තිබුනේය. එහෙයින් ඔහුගේ මුහුනින් වයස් ගත්තෙකුගේ විලාශය ප්‍රකාශ විය." (19 පිට)

මෙවැනි ම පෙර යුගයක, කෙටිකතාවට ඍජු ව අසම්බන්ධ, එහෙත් අප තුල සාංකාවක් ජනිත කරලීමේ විභවතාවක් ඇති සිදුවීමක් කරුනා (1956) කෙටිකතාවේ ද අපට හමු වේ.

"දුම්රියපල පාරත් ඇතුලු-වට-රවුම් පාරත් එකට සන්ධි වන තැනට ඔහු කන්ඩිය දිගේ ඇවිද ගෙන ගොස්, එතන නතර වී දුම්රියපල දෙසට හිස හැරවී ය. ඕපනායක දෙස සිට ආ දුම්රිය ආ දුම්රියපලේ නොනවත්වාම ගසාගෙන ගියේය. ඇතැමුන් දුම්රියපල දෙසට දුවන්නට වූ අතර ඇතැම්හු කඩිමුඩියේ එහි සිට එලියට එන්නට වූහ. ඒක බඩු කෝච්චියක්ද කොහෙදැ' යි කවුදෝ කියනු ඔහුට ඇසුනේය." (40 පිට)

කරුනා කෙටිකතාවේ, අම්මාගෙන් ලියුමක් ලබන අප කතාකරු ඇගේ අවුල් ලියවීම් රටාවේ එන එක වැකියක් කියවා මනස අවුලට පත් කර ගනී. ඒ, කරුනා, විවාහ වන්නට යන බව අන් කරුණු අතර වෙසෙස් විස්තර වලින් තොරව සඳහන් ව තිබීම හේතුවෙනි. සාර්ථක නිර්මාණයකි.

පෙබරවාරී මාසයේ එක් සැන්දෑවක් මෙහි එන මා වඩාත් ම රස විඳි කෙටිකතාව විය. තරුණයන් කිහිප දෙනෙකුන්, ඉන් එකෙකුට අයත් කබල් කාරයක් නැඟී ඔවුන් දන්නා අය ගේ නිවෙස් වලට ද, තේ වත්ත පල්ලියේ මංගල්ලය ට ද, ගොස්, නිදහස් ව, සතුටින්, කල් ගෙවන සන්ද්‍යාවක් ගැන අපි මෙහි කියවීමු. වගකීම් වලින් තොර වීම, මිතුරන් අතර සිටීමේදී ඇති සතුට, ආදීය පාඨකයාට හොඳින් සන්නීවේදනය වන ආකාරය මෙහි සාර්ථකත්වයට හේතුව යැයි සිතමි. අජිත් තිලකසේන කොහොමත් "ගලන මුහුදු රැල්ලක, ගලා හැලෙන දිය ඇල්ලක සෞන්දර්යයක් තිබුනත් එහි ඇති 'තේරුම' කුමක් ද?" යන ස්ථාවරයේ සිට තම කෙටිකතා වල තේරුම සොයන අය වෙනුවෙන් පැහැදිලිකිරීමක් කර ඇත්තෙකි.

 මෙහි එන කෙටිකතා දෙකක, කෙටිකතාව අතර මැද දි, ප්‍රධාන චරිතය යැයි සිතිය සිතිය හැකි අය මාරු වෙයි. හතුරෝ නම් රසවත් කෙටිකතාවේ, මුලින් ජයේ හෙවත් ජයන්ත දික්වැල්ලේ අවදානය යොමු චරිතය මුත් ඔවුන්ට නිහාල් හමු වීමෙන් පසු නිහාල් ගේ දෘෂ්ඨිකෝණය ට මාරු වෙයි. ජයේ පාසැලෙන් කලින් පැන තම මිතුරාත් එක්කලා යන්නෙ ඔහුගේ ගැහැනු ළමයා හමිවීමටය. නිහාල් ඒ ගැන විමසුවද ඔහුට යමක්  නොකීම හේතුවෙන්, ඔවුන් හා ඇති මිතුදම බිඳි ගොස් ඔවුන් සතුරෝ ගනයට වැටෙන බවට නිහාල් සිතයි. මෙහි එන දුබල මිනිස්සු කෙටි කතාව ද මෙලෙස් අවධානය යොමු වන චරිතය වෙනස් වෙමින් නිර්මාණය වුවකි. අප මුලින් දකින්නේ අයේෂා ගේ චංචල වික්ෂිප්ත සිතුවිලිය. ඒ ඇය ගැන විශාල තීන්දුවක් ගැනීමට සූදානම් ව සිටින හෙයිනි. ඒ අතර සිය පෙම්වතා ගැන සැකයන් ද උපදී. එ අතරේ තිස්ස ද ඇය කෙරෙහි අදහස් ඇති ව එම නිවසේම වෙසෙන්නෙකි. තිස්ස ට තම අදහස් ඍජුව කීමට නොහැකිව පැකිලේ - හෙවත් මේ චරිත දෙකම දුබල චරිතයෝය.

 ජීවිතයක සිහිවටන කෙටි කතාවේ තම ගූරුවරියක, ඇගේ ප්‍රේම සම්බන්ධය පටන ගන්නා කාලයේදී ඈව තම පෙම්වතා හමු වීමට භාවිත කල ආකාරය, ඈට වැටහෙන්නේ පසුව ගුරුතුමිය සිය සැමියා සමඟ මග තොට දී දුටු විටය. ඒ ගැන ඇය තුල වික්ෂිප්ත අදහස් පහළ වෙයි -ඇය පාවිච්චි වූවා ද ? ඇය එතරම් අන්ධ ද ? එසේ මුත් ඇයට සිදු වූ අවැඩක් ද නෑ නේද ? - ආදි සිතුවිලි ගොන්නක ඈ තෙරපේ. 

අක්කාගේ මිතුරිය ගැන උනන්දු වන අප කතා නායකයා තම විභාගය අසමත් ව නැවත ඊට පෙනී සිටීමට යත්න දරන්නෙකි. ඔහු ගේ සිතුවිලි සමුදාය, විභාගය ගැන කලකිරීම ආදිය ගොනූ කල ලීවකි, එම කෙටිකතාව.

පෙර කීවාක් මෙන්, මෙතෙක් මා කියවා ඇති තිලකසේනයන්ගේ කෙටිකතා පොත් තුනෙන් බොහෝ රසවිඳි  සංග්‍රහය මෙයයි. මෙය දැනට මුද්‍රණයේ ඇත්තේ ද යන්න සැක සහිතය. දිනෙක මා මිතුරෙකු සමඟ මරදානේ පොත් මිලදී ගැනීම වෙනුවෙන් වෙන් කොට, රාක්ක අවුස්සා පරණ පොත් සොයද්දී, ඔහු විසින් සොයාගෙන තිළිණ කලවූවකි මෙම පිටපත.

ශ්‍රේණිය: ****

 

Brotherless Night - V.V. Ganeshananthan

 I read V.V. Ganeshananthan's first novel, a few months back, as one of the last books for 2024. The primary reason for reading Love Marriage ( https://me-and-err.blogspot.com/2025/01/love-marriage-vv-ganeshananthan.html ), was as a step in preparation for her latest, more renowned work. It won the  Women's Prize for Fiction, 2024, and the Carol Shields Prize for Fiction, 2024.

Firstly, I hope that this novel is translated to Sinhala and Thamil, and I hope that as many people of Sri Lankan origin read this book. This, because I believe that this is as neutral an account of our civil war, as could be presented via a work of historical fiction as possible. I will not dwell much, on why it is important for many Sri Lankans (or of that origin ) to read it, other than say, that our fellow Thamil citizens suffered much, much more than most of us could imagine as a community, and was at the receiving end of not only the Sri Lankan Government Forces, the Indian Peace Keeping Force, but unfortunately the Tamil militants whom they once believed were their saviours. It is a very sad situation when you have no where to turn to, and in that respect I am at a loss for words for what they as a community have gone through.

To come to the novel; In the first quarter of the book, I had some reservations of the approach of the book. It differed not much from "Love Marriage" in the detailed style that she wrote. Shashi's happy life with her family soon starts to go awfully wrong, and the reader can't help but stick to the narration with a heavy heart, as most of my generation know of the shameless 1983 pogroms to some detail. But still, personally, it didn't have the flow that I typically favour, as more often than not it felt like a faithful account of the times that were, presented by our narrator, Shashi. Shashi suffers multiple personal losses in her life, across this book. But it was when she treats them from her helpless personal perspective that the novel shone for me.

"She thought Periannai's death was her fault, and I thought it was my fault, and when our paths crossed in the Jaffna house, she averted her eyes and neither of us spoke of it." (page 88)

"And then I breathed again, and K did not. It was  the first moment in which such a thing was possible, and the sharp quickening pain of it stunned me. How swiftly the world reshaped itself? Perhaps someone you know has died and you have a sense of what I mean: the horror of knowing  that everything is going to continue very nearly as it did before" ( page 254)

There are many incidents that we can recognize across this narration , and a few characters whom we can identify. I was just eight years old when the 1983 riots took place, and we lived through the risk of being at the wrong place at the wrong time during a countless number of LTTE terrorist attacks from that time onwards. Hence, it naturally makes it a personal reading experience for my generation, as the memories of a few who lost their lives in these bomb attacks resurface. But it has to be admitted that hitherto the few incidents of the sufferings of our Thamil community were confined to those shared by our friends - but nothing as heart wrenching as this. In that sense, it is these details of a community wronged by at least three parties, plus when the narration takes on a very personal bent as depicted in the above quotes, that the book worked for me. True, it is not my favourite type of novel - heady, satire mixed with self-criticism, is what I enjoy much - like The Finkler Question, The Netanyahus, The Buddha of Suburbia, or the subtle confessions of Remains of the Day. But the pain is too close to home  and mulling over with a stoic philosophical bent like I did with those books is not an option here. Sometimes the pain is very necessary for a reader.

Rating: ****

The Netanyahus - Joshua Cohen

The complete title of this book, which won the Pulitzer Award for fiction (2021) is, The Netenyahus :An Account of a Minor and Ultimately Even Negligible Episode in the History of a Very Famous Family.

Few highlights right there. For most of the world, the first person who comes to mind when the title of the book is mentioned is the former Israeli Premier. Then the full title - why is it minor, and even negligible. How many of these minor and even negligible incidents make a not so minor impact on the minds of the party who experience it ? For our narrator Rubel Blum, him being asked to play Santa at the Christmas party is to highlight that as a Jew he doesn't celebrate Christmas, which is a not subtle - yet negligible reminder of his ethnic origins. Rube being asked to host, and assess, Benzion Netenyahu's suitability for the post is also on ethnic lines, as at the time Rube was the only Jew in the fictional University. His, and his wife's golf club membership applications being repeatedly being misplaced stinks of someone not really wanting them around. But mind this was the 1950s in update New York. Much has changed since then. But has it ?

Pearl Jam has a song called WMA (White Male American), in which Vedder laments that "Police stopped my brother, again" - this was back in 1993, because his brother's skin colour was different. 32 years after, maybe things have improved. But few years after the Obama regime I was aghast to see the US president claiming that a question raised to him by a journalist of Indian origin, dismissed on the grounds that he couldn't understand a word that was being said, and that too in the presence of the Indian Prime Minister. Things are the same elsewhere. In Colombo, Sri Lanka, where I am from, social media is circulating a post by a man, who claims that the Police harassed him at 3:30 am near the main Railway station, as to what he was doing about at that time, and whether he was a Gay seeking favours, when all the man was doing was returning home after his work at US working hours. The other - when he or she is a little different - cannot be let alone is still the default stance of many, regrettably.

But this book is much more than the highlighting of victim-hood.  Well, actually it is all about highlighting of victim-hood, but where new interpretations are made which question the very attempt of assimilation by those who believe it whole heartedly. This is the essential quality of the book which made an impact on me. Our narrator Rube lives down his Jew origins in modern secular America, and he dismisses the negligible incidents of the Santa role or the missing Golf Club applications. But then comes a scholar seeking a position in Rube's university, who he finds has fixated on the hatred against Jews, and argues that there was no difference between Spanish inquisition against Jews converted to Catholicism in 1490, and what happened in 1940!

After a lecture that Benzion N. delivers, our narrator has these thoughts which question everything that he believes in, and on which he has built his life on - even at the cost of distancing himself from his extended families, and their unmistakable stressing on their Jewishness.

"This would even be true with America, where everyone if they're asked who they are answers Irish, or Italian, or preposterously three-quarters Scottish, half-Belgian Dutch, and at most one-drop Mexican black, anything but American. If the American empire couldn't persuade allegiance to democracy over origin, it would fail. He said that while staring at me, unblinking: it would fail. He might even have been pointing at me: You will. What was true for Europe at the emergence of Zionism will one day be true for America too, once assimilation is revealed as a fraud, or once it's revealed that the country contains nothing to assimilate to- no core, no connate heart - not just for Jews, but for everyone."

The book was published in 2021, and now in 2025, I hope the percentage that questions assimilation hasn't increased.

But these troubling thoughts are interspersed with a lot of satire, and comedy. So, although the politics, and their relevance of it today is sadly true, the book is a delightful, hilarious, yet pretentious affair, which can hold its own for the heady mix. To top it all off, we then learn that Harold Bloom once had to host Benzion Netanyahu (and his family), which included the future prime minister back when he was just a kid. To say that the whole visit was chaotic, is it to put it mildly, and this is the cornerstone for the novel. Bloom has mentioned this to Cohen, and Cohen has fictionalized - and then some - and here we have this gem of a book!

Rating: ****1/2

Orbital - Samantha Harvey

 “We matter greatly and not at all. To reach some pinnacle of human achievement only to discover that your achievements are next to nothing and that to understand this is the greatest achievement of any life, which itself is nothing, and also much more than everything. Some metal separates us from the void; death is so close. Life is everywhere, everywhere."

Samantha Harvey's novel - has everything - a measure of how far we've reached, yet how insignificant we are. How the dedicated and intelligent have worked so hard to get where they have - but only to be stepping stones for the next generation, as the previous generations efforts are only found in records if someone so desires to dig them out. What a magnificent, magical, and so far unmatched place, we call our home - our only home still, but how negligible as a planet ours is in the grander scheme of things, as it bides its time before some cosmic incident - mind not an accident, for the math will predict when the incident will occur - blows it apart, plus destroy it in flames. 

Then we have the astronauts and cosmonauts, the main characters in of this novel,  as their thoughts, and through that their lives are shared with us. It is a mix that carries the scenes described from the same ship, with a human element, as these six have different backgrounds.

The only thing it lacks is a clear plot. But who needs a plot ? When vivid thoughts both amaze us, and in turn show the futility of it all. The novel's concise length of 135 pages is possibly the longest that the reader can with stand without a trace of discomfort for a book of this nature.

This book is an achievement, as the author had blended the continuous live streaming from the International Space Station to describe to us fascinating scenes, who had never seen those images, and the changes that could be seen happening on earth, from space. Samantha has blended that with the thoughts and lives of six trained astronauts and cosmonauts, to bring to us how different life outside of our atmosphere is. There is even a hint of threat to the space ship, through some damage it has sustained, but that is more for our imagination as to where it will lead to. The political, the ecological is also touched to make the book as complete in subject matter, as possible for the reader. Yet, I couldn't suppress the thought that the scenes from the space ship looking in towards the earth feels like the majority of the book. While she manages to present that in a captivating manner, I felt that maybe there was a little tilt in the balance of the book towards those descriptions, which resulted in the book receiving the rating it did.

Yet, I do think it is a book that needs to be read by any reader, who likes to broaden the sub-genres within the broader one of fiction.

Rating: ***1/2
Booker Award for best novel 2024

Music Albums I fancied in 2024

 

It is about time that I evaluate the new music I listened to in 2024. Like the previous years, I had at least tested about 60 new albums, broadly through the genres of rock (i.e. indie / alternative / psychedelic/ new wave / hard / heavy metal ), a little bit of electronica, pop, and even strands of Jazz (but less so than in previous years).

The Bests and The Favourites: I gave a thought on how the album ratings had turned out, and I felt there were the best albums of the year - which rate very highly in the chart - and then there are what might be considered my 'staple diet' or go to music on a given day. This too changes over time, but if I were to name some artistes I would go to often, I'd probably name David Bowie, Black Crowes, R.E.M.  as the main artistes, while Pearl Jam, Depeche Mode, and Genesis would form a second tier. Yet, I would not hesitate to rate Radiohead, Pink Floyd, Prince, George Michael, and Tool among my all time favouruties. All time favourites doesn't necessary mean that you listen to them everyday - you listen to them when you need to - and there are those special moments.

Best Music: It was on the same premise, that I got to interpreting my thoughts on my preference to music this year too, upon seeing how the albums are rated this ranked. I found the dark psychedelia and the haunting vocalist of Portishead, in Beth Gibbons, to have released the most accomplished and consistent album of 2024. At times it touches on a bit of trip-hop from her Portishead days, but mainly stays within the adult-alternative genre. The Smile is when Radiohead is stretched - and then some. Comprising of two members of  Radiohead alongside the drummer, Tom Skinner, The Smile brings on a smile to the listener, as interesting turns in their music keep the listener guessing with their experimental rock. Nick Cave, ranked at no. 4 too is not an everyday artiste too for me. His grand, dramatic delivery is much appreciated, but he certainly isn't everyday music too, for me.  These are some of the best albums of the year for me, but I return to them less frequently than those whom I term as my staple diet of music.

Staple Diets: Within top five the electronic music of Humanist comes closest to being 'my everyday music'. Featuring a host of guest vocalists including, Dave Gahan. The album carries a sound that brings fans of Depeche Mode, The Cure, The Cocteau twins, joy with its consistent sounds. But the most staple diet, a favourite 'rice and curry' from where I come from, or 'a favourite Burgher' in the western world would be the Phish album ranked no. 8, Evolve. I'll be the first to admit that they haven't evolved much since their album - in fact some of the songs are from Trey's last solo album, now performed with his band - but, boy do they work ? The album got me hooked so much, that I prefer it to other 'rice and curry' plates in this list - like 'Happiness Bastards' by Black Crowes (whose old albums like 'Amorica', 'Southern Harmony and the Musical Companion', and 'Before the Freeze' are some of my all time favourite albums'), and Pearl Jam's 'Dark Matter' - in which they sound more like the Pearl Jam of old than their more refined no. 1 album (for me) of 2020, Gigaton. The long awaited Cure album is in the same league, but this one sounds less than their at times cheery ( but lyrically, rarely so) music. Pet Shop boys, now elder statesmen of electronic dance/pop, somehow manages to bring in a sense of loneliness which is unmistakable, and musically charming, and they've been consistently hitting the top 20, if not the top 10 since 2013 at least. I love the loud chaos that Jack White brings with his bluesy rock, but at most times he's not really interested in the consistency of his albums - but as to how far he push his limits. As such he resurfaces after 12 years in the top 5, since Blunderbuss (no.5, 2012), with just a no.20 strike in 2014, and three misses from between then and now. In 1994, when Dookie was released, I was 19. I remember how I had Dookie taped on to one side of a Sony C90 ( I still remember the blue cassette cover - oh, the romanticism that a tape could have for a music lover, which a CD or streaming music would never come close to - can't speak for Vinyl records). Green Day has been releasing music since, but from the records I have since 2011, only 'Revolution Radio' managed to creep into the top 20, with 'Father of all... ' just missing out. Another act that has been consistently featuring among the albums I find as best is Elbow. They feature inside the top 20 this year, but here's their past record ( No. 13, 2013, 'The Take-off and Landing of everything' ; No. 2, 2019, 'Giants of all Sizes' ; no. 2, 'Flying Dream I' - they missed the top 20 in 2017 ), and not even rock enthusiasts really acknowledge them much.

What of the new acts ? Well, I already mentioned the electronic music of Humanist. But Heavy Heavy has an excellent album at no.6. Grace Bowers (with her Hodge Podge) has an excellent album at no. 16 with tunes which remind you of Allman Brothers, to 'Southern Harmony...' era Black Crowes, to early Fleetwood Mac. One could say its nothing new - but the musicianship is amazing, and the young lass delivering with her guitar, while guest vocalists rotate the singing is something quite charming. The Yard Act is possibly the closest this old man will come to hip hop, as their witty Neo-minimalist post-punk / new wave fused hip-hop got me interested to have them in at no. 19

Breaking In: There are some acts who aren't quite new, but is not always interested in being accessible. St. Vincent is one such, who lands her big Grammy winner at no.11. I have listened to her music since her self titled album of 2014 ( actually from her David Byrne collaboration of 2012), but this is the first time she cuts into the top 20. Fontaines DC get a nod at no. 19, and am sure I listened to their album from 2022, although it had not managed to squeeze into the top 30.

On Grammys - I now only concentrate on the Rock related nominees, and one complain against this year was that many are old timers now in their 60s - Black Crowes, Pearl Jam - or Jack White in his 50s - but even the absurdity of Rolling Stones and The Beatles (which actually won !) was mentioned by such critics as Rick Beato. But wait - look at what happened last year ? Here's my comments on the Foo Fighters album placed at no. 14 in 2023, in which I have a criticism against the Grammys:

14- The Foo Fighters haven't had much appeal to me since sonic highways, but yet the quality of the music is such that they land a slot in the top 20 more often than not ( Concrete and gold, no.12, 2017; Medicine at midnight, no.19, 2019). I guess it cannot be helped when acts like boygenius, Lana Del Rey, and Greta Van Fleet manage to get the nod in the rock, metal, and alternative category in the Grammys for instance. Mind I tried out the albums of all three acts of 2023, before stating the above.
(https://me-and-err.blogspot.com/2024/02/albums-of-2023-my-favourites.html )

So I guess having the 60s something of Black Crowes, Pearl Jam is preferred to those mentioned above. Plus, it cannot be ignored that some indie rock albums were actually nominated  for the Grammies - Fontaines DC, IDLES, and of course St. Vincent, the big winner of the evening from the rock categories -I'll have them over the pretentious Greta Van Fleet, or the irritating Lana Del Rey.

On Indie Rock - Clearly more than half of the albums in the top 20 are what could be termed as Indie Rock bands, and that's what keeps music interesting, as far as I can see. More strength to them. Hopefully the industry too accepts their importance if the above mentioned Grammy nominations of IDLES, Fontaines DC are anything to go by ( BTW IDLES album of 2021 was that year's no. 1 for me - https://me-and-err.blogspot.com/2022/06/my-favourite-music-albums-from-2021.html ). Otherwise 'country music' from Beyonce and the rehashes of Taylor Swift will make us stop listening to new music for sure.

Good, but not great - To go back to the topic of staple diets in music, I guess some had managed to impress me less too, and hence missed the top 20 - Black Keys with their good, but largely similar sounding album to most of their other albums. Paul Weller, Liam Gallagher (with John Squire),  Mark Knopfler have other album, which are pleasant, but more of the same. Some albums which missed out the top 20 have their charm, and some excellent songs but hitting in the top 20 among other releases has been difficult. The last two Crowded House albums, both very decent has just missed the top 20 -  this years' one quite consistent (while 'Dreams are waiting' stopped at no. 25 in 2021), with some of the songs coming close to their 1980s' elegance. Other albums I had a soft spot for but had to leave lingering outside of the top 20 are Judas Priest and Moby. I don't mind admitting that along with Crowded House, these other two albums  were given extra listens to see if they are good enough to knock off Jerry Cantrell who just manages to hang on at no. 20, but whose signature sounds are still solid enough to keep away not only the above mentioned, but the melodious Decemberists, who too have a long past interesting my music taste.

 

 

ද්‍රෝහී - කැත්ලීන් ජයවර්ධන

කැත්ලීන් ජයවර්ධන ලේඛිකාවට දැන් දැන් තම නවකතාව, වර්තමාන සමාජයේ සියළු දුරාචාර, දූෂණ, ව්‍යාජයන් ට එරෙහි තමනට ඇති සියල්ල කීමට ඇති වේදිකාවකි. මීට පෙර කිය වූ ඉවුරු නවකතාවේ දුටු පරිදි ම, අප රට දූෂිත දේශපාලනයත්, සමාජ ක්‍රමයත් විවේචනය කෙරෙන මෙම ආඛ්‍යායන දැන් පිළුණු බවක් දනවන්නේ, එම සිද්ධීන් වල ඇති පිළුණු බවත්, කතුවරිය අප දන්නා තත්ත්වයක් වඩා තීව්‍ර කරමින් ලියන බවක් දැනෙන නිසාය. ඇරත් ලේඛිකාව ට කීමට අත්‍යවශ්‍ය ම දේ, සහ නොකියා නවකතාවේ රසය පවත්වාගෙන යාම පිළිබඳ සමතුලිතතාවය තව දුරටත් වැදගත් නැති සේය. ඉතින් අපේ පිළුණු දේශපාලනය තුල, පට්ට ගැසූ සිද්ධීන් (cliche ) ඔස්සේ පිටු 332 ක් ම, පොත කියවීම ගැන මං මට ම බැණ වැදුනෙමි. ( මට ඇත්තටම ආත්මීය තෘප්තිය වෙනුන්වෙන් පොත අවසන් කරලීමේ 'හරිය' දැමීම වෙනුවෙන්, මගේ ජීවිතයෙන් පැය ගානක් කැප කිරීම ගැන කම්පා වෙමි.) ඉවුරු නවකතාවේ සේ ම ද්‍රෝහි නවකතාවේ ද ක්‍රිෂ්ණා, ශිරෝමී, ඊශ්වරී යනු කැත්ලීන් ගේ ම අවතාර ය. ඔවුන් කැත්ලීන් කිය වූ පොත් වල කොටස් වමාරයි. පොත අවසන ඇත්තේ යුවාල් නොවා හරාරි ගේ කියමනකි. එහෙත් ඔහු දකිනා ශුභවාදී සිහින නම් කැත්ලීන් නොදකී. කැත්ලීන් දකිනුයේ, 2050 වසරේ දී ත්, දෙමළ මනුස්සයෙකුට 'දෙමළා' යැයි අමතන, විදෙස් රට වල සිටින දරුවන් ගේ මෙහෙ ඉඩ කඩම් ණය වෙනුවෙන් ලංකාවේ බැංකු සමඟ ඇණ බැන ගන්නා දෙමව්පියන් සිටිනා සමාජයකි. මේ අද වන විටත් මකෙමින් පවතින තත්වයන් ය. කැත්ලීන් ගේ අශුභවාදය එතරම් ය.

ද්‍රෝහී ලෙස මා නම් කියෙව්වේ  තමනට වඩාත් ම කීමට ඇති දේ කුමක් දැ යි තෝරාගත නොහැකි, බොහෝ දේ කීමට තැත් කරන, ඇයගේ සාමාන්‍ය දාර්ශනික ආනතියට පක්ෂ,
සුළු සුළු මාතෘකා, ස්වයං තර්ක කිරීම් වලට ඉඩ දීම සඳහා වේදිකාවක් කර ගත්, ඒ නිසා ඇය ගේ පෙර ලිවීම් ගැන විශ්වාසයෙන් පොත් මිල දී ගත් පාඨකයින් ගේ කාලය කා දමන පොතකි. මාංශ භක්ෂණය හේතුවෙන් ඇති වන සත්ව අවිහිංසාව, කැරපොත්තෙක් දුටුවොත් ඌට විඳවන්න නොදී අධිමාත්‍රා විෂ දී ඌට ක්ෂණික මරණය ගෙන ඒම,  ආදී එකි මෙකි හිසට නැගෙන හැම දේම මේ පොත ඇතුලට එබ්බවීමේ ඇගේ තනි අභිලාෂය වූයේ ද?

මේ පොත අන්තිම දුර්වල නවකතාවකි - කිසිදු පාලනයකින් තොරව, අවතාර චරිත කිහිපයක් මගින් ඇය කිය වූ පොත් කීපයක අදහස් වමාරන, ඒ කිසිදු අදහසක නව්‍යතාවක් නොමැති, පාඨකයා ට ඇත්තට ම පීඩාවක් ගෙනෙන නවකතාවකි.

ඔබ ඔබට උදවුවක් කරගන්න - මෙය නොකියවා ඉන්න!

ශ්‍රේණිය: *1/2