අකාල යාත්‍රා - කැත්ලීන් ජයවර්ධන

  තඹරවිල, සත්‍යකාම සහ මහසෙන් යන නවකතා තුන කියවා ලේඛිකාව කෙරෙහි යම් ගෞරවයක් මා සිත් තුල හට ගත්තේ නිතැතිනි. ඒ, කෘතියෙන් කෘතියෙන් ඇය ලේඛිකාවක් ලෙස යම් පරිචයකුත්, මුහුකුරා යාමකුත් හඳුනා ගැනීම හේතුවෙනි (අන් ලේඛිකාවන්ගේ ද මේ ලක්ෂණය නැතුව නොවේ - සුමිත්‍රා රාහුබද්ධයන්ගේ බුමුතුරුණු සිට සිය සිය පත් සිය දක්වා කෘති සියල්ල නොවෙතත්, යම් තරමක් කියෙව්වත් මෙය වැටහේ ). ඉතින් ඇය මේ ගමනේ මහසෙන් යම් උච්ඡස්ථානයක් සනිටුහන් කලාය. එය හුදෙක් ඉතිහාස කතාවක් නොවේ. ඒ කෘතිය ඔස්සේ ඈ මහසෙන් ගේ මනෝභාවයන් හඳුනාගන්නට වෑයම් කලාය. සිහළින් ලියනා ලේඛිකාවන් අතරින් දර්ශනය තම ලිවීම උදෙසා ඉතා මැනවින් භවිත කරන ලේඛිකාව ලෙස ද මා ඇය ව සලකමි. ඇය සත්‍යකාම වල සත්‍ය ගවේෂකයා ඔස්සේ දර්ශනය මුහු කලා ය. මහසෙන් හි එ නිරිඳුගේ සිතුවිලි ඔස්සේ ඒ කර්තව්‍ය ඉටු කලා ය. ඈ ඇගේ 2016 ප්‍රකාශ වූ නවකතාව වූ අකාල යාත්‍රා හි ස්වභාව ධර්මයා ට කටහඬක් දෙමින්, ඇය ද චරිතයක් හා සම තැන් දෙමින්, කෘතියේ දාර්ශනික පාර්ශවය ඉදිරිපත් කරන්නී ය.

 අකාල යාත්‍රා අපූරු රචනාවකි; පාඨකයා ව සිතන්න ට යොමු කරවන ආරේ, යම් විදිහකින් සිංහල නවකතාවට අලුත් ආකෘතීක භාවිතාවක් ගෙන එන්නීය. ප්‍රධාන චරිතයෝ ත්‍රිත්වයකි - එනම් එක පවුලක - විසිරුණු චරිත තුනකි - පියෙක්, මවක් සහ දියණියකි.

පියා රාජ්‍ය නායකයාට ආසන්න  ඔහුගේ උපදේශකයෙකි. එම සමාගමය ඔහු මහත් වෙනස් කම් වලට භාජනය කරන්නේ ය. එම සමාගමය ට හසු වූ පසු ඔහුට පස්සා ගැසීමට අවස්ථාවක් ලැබෙනුයේ එක්කො බලය පිරිහුණු විට ය; නැතහොත් බලවතාගේ වියෝවත් සමගය. කතුවරිය සුවිමල්ගේ වරප්‍රසාද ලත් එහෙත් ව්‍යාකූල අවිවේකි ජීවිතය හොඳින් ඉදිරිපත්කොට ඇත. රාජ්‍ය නායකයාට ආසන්නයෙකු වූ පසු ඔහුට බලැති තැන් වල දූෂණයන් ට කත් ඇදීම මග හැරීම විකල්පයක් නොවන අයුරු අපූරුවට පෙන්වා ඇත.

මෑණියන් සත්‍යයට ගරුකරන්නියකි; දූෂණය ට විරුද්ධ ය; තම සැමියාගේ පිලිවෙත් ප්‍රතික්ෂේප කරමින් නුමුදු, ඔහුගේ "ආදර්ශ" බිරිය ලෙස සමාජය ඉදිර්යේ පෙනි සිටින්නී ය. එහෙත් සිතැතුලෙන් දැවෙන්නී ය. එහෙත් ඇගේ ම වරදේ බැඳෙන අවසරයක සිතුවිල්ලක් ඇය බිඳ දැමීට සමත් ය. කතුවරිය සත්‍යයේ සීමාවන්, මනුෂ්‍ය ස්වරූපයේ සීමාවන් පිළිබඳ මැනවින් පෙන්නුම් කරන්නීය.
"මා තුළ උපතිස්ස කෙරෙහි හැඟීමක්, ආකර්ශනයක් පැවතුණේ දැ යි මා සිතා බලන්නේ බියෙන් ගැහෙමිනි. ඒ එසේ නම් එදා ත්‍රිරෝද රිය තුළ දී එතරම් කෝප වෙමින් මා ඔහු වැළැක්වූයේ ඇයි? ඒ කෝපයේ මූලය පවතින්නේ කොතැන ද? නොකැළැල් චරිත ශක්තියක් වගා කර ගත් පිවිතුරු ගැහැනියක ලෙස වඩාත් ඇගයුමකට බඳුන් වීමේ යටි ආශාවක් මා තුළ වූයේ ද? වංචාව, ව්‍යාජය වගා-දිගා කරගෙන ඇත්තේ දේශපාල්නඥ්යන්, රාජපුරුෂයන් පමණක් ද?" (259 පිටුව )

දියණිය නයනතරා, එක්සත් ජනපදයට ශිෂ්‍යත්වයක් ලබා එහි උසස් අධ්‍යාපනයට යන්නි, එහි වඩා විවෘත අදහස් වලින් පෝෂණය වන්නී ය. ඇය හා මව ගැටෙන්නේ මවගේ අවංක වුව ද, දරදඬු යල් පැනගිය අදහස් හා ගැටෙමිණි. නයනතරා නවකතාකාරිණිය සම්බන්ධ කරන්නේ පසුගිය රජය සමයේ එක් ජනප්‍රිය කීඩකයෙකුගේ මරණය හා යම් තරමක් සමාන සිද්ධියක් උපයෝගි කරගනිමිනි. මෙහි නයනතරා වර්තමාන පරම්පරාව පෙන්නුම් කරන්නී ය - ඉන් දෙමව්පියන් අතර නොපෑහීම, නූතන ලෝකයේ විවෘත අදහස් වල ආභාෂය, බලයේ ඉහළ පුටු වල සිටින අයට ඉතා සමීපතයන්ගේ ආදර ආරාධනා - ප්‍රතික්ෂේප කල නොහැකි තරමට - ආදියෙන් වික්ෂිප්ත වන්නී ය. ඒ සමහර ආදර ආරාධනා සැමට අදාළ නොවූව ත්, සමාජ ජාලා ආදියෙන් පිටස්තර ලොව ට විවෘත වූ සාම්ප්‍රදායික පසුබිමකින් පැවතෙන නව යොවුනන් ගේ ඇස් කණ වැටීම සමාජ ජාලා තුල ඉහළ පහළ යන්නෙක් ට වුව ක්ෂාත්ක්ෂාත් වේ.

මෙහි සිව්වන චරිතය "අකාලික" නමි. මුලින් මවුම්කාර දෙවියෙකු ඇඟෙව්ව ද, ඉතා ඉක්මනින් ම එය සොබාදම්තොමෝ බවටත් ඇය චෝදනා මුඛයෙන් මෙහි පෙනී සිටින්නි, මනුසතා නම් ඇගේ නිමැවුම පිළිබඳ මහත් සේ තැවෙන්නී යැයි ද වෙයි. වත්මනෙහි තවත් ජනප්‍රිය සිතුවිල්ලක් වන "Nature is a Bitch" ( ස්වභාවධර්මය පරට්ටියකි ) යන අදහස හා නොගැලපෙන මුත් ( මම ඒ ස්ථාවරයේ නොසිටින්නෙක් මි ) මෙම චරිතය නිසා නවකතාව ට මහඟු දාර්ශනික නැඹුරුවක් සහ අගයක් ලේඛිකාව එකතු කරන්නිය. එය පසුබිම සංගිතාකාරයෙන් සහ අටුවාවක් ලෙස සේවය කරමින් කෘතිය රසවත් කරමිනි.
මෙහි අකාලික, මනුසත ප්‍රශ්ණ කරනුයේ මෙලෙසිනි:
"මතු යම් දිනෙක වඩාත් සූක්ෂම වූ උපකරණ නිෂ්පාදනයට අත ගසමින් අනුන්ගේ සිත් කියැවිය හැකි විද්‍යුත් උපාංගයක් ඔබ විසින් නිර්මාණැය කරනු ලැබුණේ යැ යි මොහොතකට සිතමු. ...

එදා මෙදා තුර විවාහය නම් වූ සංස්ථාව මේ තරමින් හෝ ආරක්ෂිත ව පැවතුණේ දෙදෙනාගෙන් කෙනෙකුට අනෙකා විනිවිද දැකීමේ හැකියාව අහිමි ව තිබිම නිසා නොවේ යැයි ඔබ කියන්නේ ද ?" ( 244 පිටුව )

අවසන් වශයෙන් කීමට ඇත්තේ, මෙය කියවිය යුතු ආරේ නවකතාවක් බවටත් අවිවාදයෙන් වසරේ හොඳම නවකතා පහ තුලට ඇතුලත් විය යුතු බවටත්, එහෙත් ලේඛිකාවගේ ස්ථාවරය වන්නේ ඇගේ නිර්මාණ සම්මාන නිර්දේශයනට නොසැලකිය යුතු නිසා කෘතියට හිමි ගෞරවය තරමක් මද වන්නේ පිටස්තර ලෝකය එය ගැන දන්නේ මද වශයෙන් බවත් ය. මගේ පෞද්ගලික අදහස වන්නේ ඉන් ලේඛිකාවට පාඨකයනට අවාසියක් ම සිදුවන බවයි. සම්මානයන්ගේ හොඳ සහ නරක ඇත - එය ලොව අන් බොහෝ දෑ හි ස්වභාවය මෙනි.