Sunday, 24 July 2022

ඩොල්කි - ජයතිලක කම්මැල්ලවීර

 සත්‍ය වශයෙන් ම පවසතොත්, මේ නවකතාව මා මිල දී ගත්තේ ලේඛකයා කෙරෙහි ඇති විශ්වාසයෙනි. ඔහු ගේ කෙටිකතාත්, විශේෂයෙන් ඔහුගේ "සුළු තනි තිත" නම් වූ කෘතියත්, කතුවරයා ගේ සාහිත්‍යය ට විශේෂ බරක් එක්කාසු කොට ඇත. එනුමුදු, මෙම නවකතාව කෙරෙහි එතරම් යහපත් ප්‍රතිචාර මෙතෙක් ලැබී නොතිබුනි.

කතුවරයා හැඳින්වීමක් ආරෙන් පවසන්නේ, මෙය අප රට තුල ඇති දැවන්ත සමාජ උත්ප්‍රාසය හේතුවෙන් කතුවර පරිකල්පනාවෙහි උපන්නක් බවක් ය.

මෙම කෘතිය පරම්පරා දෙකක් තුල සිතුම්පැතුම් අතර ඇති වෙනස ම මුල් කොට ගන්නකැයි මට සිතේ. මිසිනෝනා, තම මුළු දිවිය තම දරුවන් වෙනුවෙන් කැපකරයි. දරුවන් ද ඇගේ ශ්‍රමය හෙතුවෙන් බොහෝ සෙයින් සමාජයේ මිම්මෙන් සාර්ථක යැයි සැලකෙන ආරෙට, එනුමුදු ඔවුනොවුන් ට රිසි ලෙස ද තම දිවි ගෙවයි. ඇගේ එක ම පුතු වන පියල් සුවිශේෂි චරිතයකි. අප ට නවකතාව අවසන සඳහන් සටහනෙන්, ඔහුගේ දිවියට බලපෑ ප්‍රධාන කාරණාව ගෙන හැර දක්වයි. මිසිනෝනා ට මැදිවියේ දී ජීවිතයේ වින්දනය ගැන අදහසක් මතුකරලන්නේ වංශවතී මගිනි. කතුවරයා දීර්ඝ ලිවීමකට නොගිය ද, වංශවතී හා ආශ්‍රයෙන්, මිසිනෝනා ට ස්ත්‍රී-පිරිමි ආශ්‍රය ගැන අලුත් මානයකින් දකින්නට දොර විවෘත කරන බව පෙන්වා දෙයි. 

නවකතාවේ, කතුවරයා ම පවසන  උත්ප්‍රාසය මිසිනෝනා ගේ දැරියන් තිදෙනා ගේ සැමියන් ආශ්‍රයෙන් දැකිය හැකිය. අයෙක් ජාතිවාදයෙන් උදම් ව, ජාතිය මුල් කොට ගත් දේශපාලන ගමනක නිරත වන්නෙකි. අනෙක් කෙනා මුදල් හම්බ ලරලීමට දක්ෂ හීන් නූල් කාරයෙකි. රැවලයි කැඳයි දෙකම බේරගන්න දක්ෂයෙකි. තෙවැන්නා වෘත්තිකයෙක් වුව, ජීවිතය විඳිනා සරලබවක් පෙන්වුවද, වරෙක අපල උපද්‍රව ගැන දැඩි විශ්වාසයක නිරතවන්නෙකි. මිසිනෝනා ගේ චරිතය හැර මේ අනෙක් හැම චිරිතයක් ම පූර්ණව ගොඩ නගා නැත. මෙවන් කෙටිනවකතාවකින් එවැන්නක් බලාපොරොත්තු විය හැකි ද නොවේ. මගේ ගණන් බැලීම් අනුව, මිසිනෝනාගේ පවුල ට සම්බන්ධ අය හා වංශවතී ගිණිය හොත්, චරිත දහයකි. ඇත්තෙන්ම එසේ බැලුවහොත් මෙහි එන වඩා සංඝත හා විශ්වාසවන්ත චරිත දෙක තුනක් පමණි - මිසිනෝනා, වංශවතී, ජනක, හා ජයදේවයි. ජනක, සැම්සන් පැවදී වූ පසුව ඔහුව අසපුවකට සම්බන්ධ කරගන්නේ ද තම දේශපාලනයට භාවිත කිරීමට බව පැහැදිලිය.

එනුමුදු ලෙස, කියවනා අතර යම් වින්දයක් ලත් නිර්මාණයක් වුව, ඉතා සාර්ථක නවකතාවක් යැයි කීමට තරම් සාධක ඇතැයි නොසිතේ. සාර්ථක නිර්මාණයකට ඇවැසි මූලද්‍රව්‍ය මෙහි වූව ද, කතුවරයා ඇවැසි වූයේ යම් සමාජ විපරීතයන් මතුකරලීමට පමණක් ම දෝ සිතේ. ඒ අරමුණෙන් නම්, කතුවරයා සාර්ථකය. එහෙත් මා මෙය කියවූයේ නවකතාවක කෝදුවකින් පිරීක්සමිනි. එවිට මෙය තරමක ධනාත්මක ලක්ෂණ පෙන්නුම් කර ද සාමාන්‍ය නවකතාවකි.

ශ්‍රේණිය : ***
2020 ප්‍රකාශ වූ නවකතා කියවීම: 4

Monday, 18 July 2022

නිරෝධායන චාරිකාව - කපිල කුමාර කාලිංග

 කතුවරයා නවකතා හතරක් ම කියවා තිබුන ද, කිය වූ පළමු කෙටි කතා සංග්‍රහය මෙයයි ( මෙය කතුවරයා ලියූ පස්වැන්නයි). එය ද 2021 වසරේ කෙටි කතාවලට පිරිනැමෙන සම්මානයක් ලැබීම හේතුවෙන් බව පිළිගන්න ට සිදු වේ. ඒ එම වසරේ ගොඩගේ සම්මාන උළෙලෙ දී, හොඳම කෙටි කතා සංග්‍රහයට ලැබෙන ජී. බී සේනානායක අනුස්මරණ සම්මානය යි.


කෙටි කතා දහයකින් පිරි මෙම සංග්‍රහයේ, පියැසි කවුළුව සහ අදිසි නදිය කෘති වල අපට හමු වූ  යථාර්තය ඉක්මවන ආඛ්‍යායන රටාව රැගත් නිර්මාණත් ( මෙහි එන ඝන මීදුම, කාමරය, ඔටු දඩයම, ගුවනේ දී හමු වූ තරුණිය, තුවක්කුව , නිරෝධායන චාරිකාව, දුෂ්කර පළාතකට ආ ගුරුතුමි ), අනෙක් වා  සැප්තැම්බරයේ දිග දවසක් හි හමු වූ ගුප්ත එහෙත් යථාර්තයේ සීමාව තුල ලියැවුණු ඒවාත් ලෙස දකිමි. ඉන් මෙම නිර්මාණ තුල ක.කු.කා. ලාංඡ්නය, සලකුණ, දකින්නාක් මෙනි. 

පළමු කෙටි කතා දෙක කියවීමේ දී මා තුල, මෙම සංග්‍රහය තුල මහත් බලාපොරොත්තු ඇති විය.

ඝන මීදුම
, මෑත කාලීන ව අප රට මුහුණ දුන් වසංගතය මර්දනය ට හමුදාව මුල් කොට ගෙන රාජ්‍ය තන්ත්‍රය විසින් ක්‍රියාවට නැංවූ පිලිවෙත අපූරුවට අලුත් නිර්මාණයක් තුලින් විචාර වෙයි.

නීල් තමා දෙස අවධානයෙන් බලා සිටින, තරුණ සෙබළෙකුගෙන් මෙසේ ඇසීය.

"මොකක්ද මේ වෙන්නේ?"

"පරීක්ෂා කරනවා... පේන්නේ නැද්ද?"

"ඇයි ඒ? ප්‍රශ්නෙ වෙලා තියෙන්නේ මීදුම නෙ"

"අපිටත් ඒ ගැන අදහසක් නෑ"

එය සැබෑවක් විය යුතුය. ඔවුන් කරන්නේ නියෝග ක්‍රියාත්මක කිරීම පමණි. එහෙත් මීදුමට හේතුව නොසොයමින් - ඊට විසඳුමක් ක්‍රියාවට නොනංවමින් - ඒ වෙනුවට ජනතාව පරීක්ෂාවට ලක් කිරීම විකාරයකැයි නීල්ට සිතුණි.
(23-23පිටු)
කෙටි කතාව අවසන් වන්නේ ටියුෂන් ගුරුවරයකු වූ නීල් ට හෙට දවසේ තම පංති පවත්වන්නේ කෙසේද යන ගැටළුව තම රෑ නින්ද ට ද බාධාවක් කරවමිනි. සාමාන්‍ය ජනයාට තම දිවි පැවැත්ම ගෙන යාමට ඇති බාධාව අන් සියළු දේ ට වඩා වැදගත් බව මින් පෙන්නුම් කරන්නේ, ඔවුන් බොහෝ දෙනෙක් "තවම ගෙවීමට ඇති" භෞතික දේ පරිභෝජනයට ආර්ථික රටාව මගින් පුරුදු කර ඇති බැවිනි.

කාමරය කෙටිකතාව ද ඉතා රසවත් එකකි. එහි අවසන, එනම් කාමරය කුලියට ගැනීමට ආයේ අවේ කවු ද? පාඨකයා එම ප්‍රශ්ණයට පිලිතුරු සිතිය යුතුය. අමරසිංහ මහත්මිය ඉස්සරහ කාමරයේ තම මියගිය සැමියා සමග අතාත්වික ඇසුරක් පවත්වාගෙන යයි. නීරස ඒකාකාරී දිවියක් හිමි වූ ඇය, තම ජීවිතය සොයාගන්නේ එසේය.

ගුවනේ දී හමු වූ තරුණිය කෙටිකතාව ඔස්සේ, අයෙකු ට, තාක්ෂණය මිනිස් සිරුරේ යම් යම් ආබාධ වලට විසඳුම් ලෙස කෙතෙරම් අපූරු දේ ගෙන ආවද, මිනිස් සබඳතා වලදී එම නුපුරුදු බවින් මිදීමේ ඇති අභියෝගය හොඳින් ගෙනහැර දක්වයි. එපමණක් නොව, එම වෙනස්කම් වලට භාජනය වූ අය තුල ද තම වෙනස් කම සමාජය විසින් පිළිගැනීම සඳහා යම් පීඩනයක් ඇති කිරීමේ නැමියාව පෙන්වා දෙයි. දැනට ම ලොව පුරා පුරුෂ-ස්ත්‍රී යන බෙදීම අභියෝගයට ලක් වීමත්, එහි අතර අවස්ථා ගැන එම ආස්ථානයේ ඉන්නා අයගෙන් ඇතිවන පීඩනය ද මෙම ප්‍රවණතාව පෙන්නුම් කරයි.

මුරකාමි සමඟ දින කීපයක්
තාත්වික කෙටිකතාවක් වන අතර, එහි ඉතා සාර්ථක ලෙස පිටරටකින් පැමිණි මගඩිකාරයෙකු ගැන අපුරු දිගැරීමක් වන්නේ, අප කථිකයා ට අවසන් තුරුම  ඔහු සැක කල කෙනා ඇත්තෙන් ම මගඩියක් කලා දැයි යන ගැන විශ්වාසයක් නැති හෙයිනි.

ඉන් අනතුරුව මා වඩාත් රසවිඳි කෙටිකතාව කවුළුවෙන් එහා කෙටිකතාවයි. ප්‍රියලාල් ප්‍රේමාංලිංගනයට තම කාමරයට රැගෙනෙන සෑම කාන්තාවකගේ ම යම් හිමිකරුවෙකු ඔහුව බිය ගන්වයි. ඒ සියළු අය මිය ගිය ඇත්තන් ය. එය අපූරු ගුප්ත කෙටි කතාවකට නිමිත්තක් බව පැහැදිලිය.


ඔටු දඩයම කෙටි කතාව අතාත්වික එහෙත් අපූරු ආඛ්‍යායනයක් ඔස්සේ  අප ගෙන ගොස් නොසිතූ අවසනකින් අවසන් වේ. එසේ හදිසි අවසනකට හේතුවක් පෙන්වා දුන්න් ද පාඨක අප ඉන් සෑහිමකට පත්වන්නේ ද යන්න අවිනිශ්චිතය.

තුවක්කුව කෙටිකතාව අවසන් වන්නේ විෂඝෝර සර්පයා දැක නෑර මෝඩයා යන කියමන ට පක්ෂව හා විපක්ෂව විපිලිසර වන ආස්ථනයකට පාඨකයා ගෙන එමිනි.

නිරෝධායන චාරිකාව, අවසන් ඇගයීමේ දී, විය හැකි අකරතැබ්බයකින් තරුණයෙකු මව් ඔවදන බේරාගන්නා රටාවක් පෙන්නුම් කල ද, එහි එන වැල්වටාරම් කෙටිකතාවේ වටිනාකමට එතරම් දෙයක් එකතු කරන්නේ ද යන්න සැක සහිතය.

අහස් මාළිගා මෙහි එන තවත් තාත්වික කෙටිකතාවකි. කෙටි රංගන වෘත්තියකින් පසුව, සියළු සැප සම්පත් මැද බලවතෙකු මගින් කූඩුවක සිර කෙරුණු මනරම් කිරිල්ලියෙකු ගේ පාළුව තනිකම ඉන් වෑහේ. නිර්මාණයක් ලෙස විඳිය හැකි මුත්, එහි නැවුම් බවක් නොදකිමි.


දුෂ්කර පළාතට ආ ගුරුතුමී, මෙහි එන වඩාත් අභව්‍ය කෙටිකතාව වන අතර, එහි යම් රසයක් ගැබ් වුන ද, එතරම් සම්පූර්ණ බවකින් තොර යැයි සිතේ. අදිසි නදිය නවකතාවේ යම් ප්‍රවණතාවන් මෙහි ද ඇත.

සමස්ත ලෙස සැලකුවහොත්, ඝන මීදුම, කාමරය, කවුළුවෙන් එහා ඉතා සාර්ථක නිර්මාණ වන අතර, ගුවනේ දී හමු වූ තරුණිය, මුරකාමි සමඟ දින කීපයක් ද සාර්ථක පක්ෂයට බරය. අනෙක් නිර්මාණ ද රස විඳිය හැකි මුත්, ඔටුවා, නිරෝධායන චාරිකාව ආදි නිර්මාණ කතුවරයා ගේ අරමුණු පිළිබඳව පාඨකයාට සැක ඇති කරන්නේ, ඒව විටෙක අයාලේ යන බවක් හැඟෙනා නිසාය. කෙටි කතා දහයෙන් අඩක් සාර්ථක පක්ෂයට බර නිසා, ඉවත දැමිය නොහැකි කෙටි කතා සංග්‍රහයක් බවට ගිණිය හැකි මුත්, විටෙක පාඨක ඉවසීම ද අභියෝගයට නැගෙන අවස්ථා ද පැහැදිවිම ඇත. ඉංග්‍රීසියෙන් නම් a mixed bag යැයි සැලකිය හැකි මුත්, මෙහි එන සාර්ථක නිර්මාණ අතැහිරීම ද සිංහල කෙටිකතා පාඨකයෙකුට පාඩුවකි.

ශ්‍රේණිය: ***1/2
ප්‍රකාශනය: ෆාස්ට් පබ්ලිෂින්
2020 ප්‍රකාශ වූ කෙටිකතා සංග්‍රහයන් කියවීම - 3