ලේඛකයා, කලින් කාව්‍ය සංග්‍රහයන් කිහිපයක් ප්‍රකාශ කර තිබුනු බව දැනගෙන සිටියද, ඒවා කියවීමට මගැරිණි. ඇත්ත ම කියන්නේ නම්, අප රට ප්‍රධාන සම්මාන තුනකට ම නිර්දේශ වීම හේතුවෙන් මෙම කෘතිය මිල දී ගෙන කියවීමට තීරණය කලෙමි. මීට පෙර ද කියා ඇති පරිද්දේන් මට සම්මාන වැදගත් වන්නේ කියවිය යුතු පොත් ගැන යම් අදහසක් ගැනීම පිණිස මිස, ජයග්‍රාහයක කෘති කියවීමට නොව ( ඒත් නිර්දේශ නොවෙනා සාර්ථක කෘති ද ඇති බැව්, 'ගැහැණු පිරිමි මල් පලතුරු' සාක්ෂි දරයි.)
ඉතින් කෙටිකටා සංග්‍රහය කෙසේද ?
පළමු කෙටිකතාව "නර්මදා නදියේ දෙ ඉවුර මත", නමි. වාමාංෂ දේශපාලනයේ දීර්ඝ කාලීනව සිටි අයෙකු වඩා නිල්වන් භූමියක් කරා සංක්‍රමණය වන්නේ, අලුත් ප්‍රියම්බිකාවක් ද සමඟය. දේශපාලන මතවාද අතින් ද ඔහු ගේ වදනින් හළිවන්නේ ඔහු වෙනස්වෙමින් සිටිනි බවකි. එහෙත් තම මුල් මතයේ ම ඉන්නා ඔහු ගේ සගයා අලුත් බලාපොරොත්තු ද සමඟ , මෙරට දේශපාලනයේ තව දුරටත් ක්‍රියාත්මක වීමට සිතා සිටියි. අපැහැදිලි, එහෙත් සමිප පෞද්ගලික දසුන් කිහිපයක් සහ පිළිසඳරක් දෙකක් මගිනි, කෙටිකතාව ගලා යන්නේ. එම ක්‍රමවේදය, කතාකරුවා කියනා ප්‍රමාණයේ ම කතාවක් පාඨක සිතේ අඳින්නට සමත් වේ.
"ආදරය කියන්නේ අයිති කර ගැනීම නොවෙන වග පිළිගන්න මට හමුවුණ ගැහැනිය මහේෂිකා. මිනිහෙකුට ස්වාධීන ව ඉන්න අයිතියක් සමාජය ඇතුළෙ තියෙන්න ඕනේ කියල කෑ ගහල කියන ගැහැනියක් ඇය... පින්තූර රාමු ඇතුළට අපි ව කොටු කරන්නෙ මොකට ද? මහේෂිකා අහන්නේ මගෙන්" ( 33 පිටුව )පිරිමියෙකු හා ගැහැනියෙකු අතර ආශ්‍රය සම්මත රීතියක් තුල ම වීමේ කෘතීම බව දීර්ඝව කතා කෙරෙන කෙටිකතාවකි, "ඉවර වෙන්නට කලින්". එනුමුදු, කෙටිකතා ආඛ්‍යානයේ ඇති ලිහිල් බාවය සහ කතිකයා පාඨක අපට කෙරෙන වාදය හමුවේ, නිර්මාණයක් ලෙස යම් අසම්පූර්ණ බවක් ද නොදැනුනා නොවේ.
සර්ග තුන හතරක් මෙහි එන සාර්ථක ම කෙටිකතාව යැයි සිතමි. කුඩා කල ආර්ථික අපහසුතා මැද ගෙවුණු ජීවිතය, ජීවිතයට මගක් පාදා ගැනීම උදෙසා ශාසනයට ඇතුළු වීම, එහි තව දුරටත් සිටි නොහැකි බව තේරුම් ගත් දා ඉන් ඉවත් වීම, විශ්ව විද්‍යාල අධ්‍යාපනය අවසානයේ රැකියවා - අනතුරුව අයෙක් ඇහුවොත් ඉස්සර ජීවිතය් ද හොඳ, දැන් ද කියා ? ඊට උත්තර කොහොමද හොයන්නේ ? "මං ඒ ගැන හිතන්නේ නෑ", යන්න ඉතා ම සාධාරණ පිලිතුර නොවේ ද ?
අයෙකුට තම ජීවිතය තුල ම විගාමිකයෙකු විය හැකි ද ? ජිතේන්ද්‍ර නම් වූ විගාමිකයා කෙටි කතාව, ඔහු සම්මත ලොවට විගාමිකයකු බව කිමට යත්න දැරීමක් විය යුතුය. ඔහු හා ශාඛ්‍යා ගේ හැසිරීම් සහ පිළිසඳර මගින් එවැන්නක් කීමට යත්න දැරුවද කෙටිකතාවක් ලෙස එහි සාර්ථකත්වය ගැන මට එතරම් විශ්වාසයක් නැත.
යමෙක් තරුණ වියේදී ගන්නා තීරණ මැදි වියට පත් වත් ම පසුතැවිල්ලට හේතුවනු ඇත. එලෙස ගන්නා තීරණේ බලවත්කම සහ ජීවිතයට කෙතෙරම් තීරක වන්නේ ද යන්න මත බොහෝ සාර්ථකත්වයට මෙන්ම, අවාසනාවට ද හේතු විය හැක. කිරි කිරි බෝලේ - රැලි රැලි මාලේ එවන් අවාසනාවන්ත ඉරණමකට මුහුණු දුන් කාන්තාවක් මුල් කර ගත් කෙටිකතාවකි - මෙහි එන වඩා රසවත් නිර්මාණයකි.
එක්තරා වාමාංශික දේශපාලන පක්ෂයක් සිය දිශානතියේ වෙනස්කිරීම්, ඉමහත් කැපවීම් කල සාමාජිකයින් කෙසේ නම් ඉවසන්න ද ? එම පක්ෂය වෙනුවෙන් ජීවිතය පවා කැප කල අය ? තම පෙම්වතිය ද එවන් එලෙස කැපකිරීමක් කල අයෙක් නම් ? කෘතියට එම නම දුන් කෙටි කතාව මෙම ප්‍රශ්ණය මතුකරලමින් කතාවෙන්නකි.
"'ප්‍රභාකරන්ගේ හැම වැඩක් ම අපි හරියි කියන්නේ නෑ පුතා. ඒත්...
..
.... මොනවා වුණත් දෙමළා ගැන ලොකු අවධානයක් හැමෝගෙන් ම ආවේ ප්‍රභාගෙන් තමයි පුතා. එයා වගේ කෙනෙක් ඇතිවුණේ ඇයි කියන එක තමයි මේකේ හේතුව. ප්‍රභා කියන්නේ ඉෆෙක්ට් එක විතරයි.'" (103 පිටුව )
මේ කතාව සාමාන්‍ය දෙමළ සහෝදරයන් කියනවා මා ද අසා ඇත. යුද්ධයෙන් පසුව නැවත යාපනයට යන මහළු දමිළ ජෝඩුවක් සහ ඔවුන්ගේ පුතුගේ සිංහල යාළුවෙකුගේ ගමන් අත්දැකීමකි, වසූමති පූජා.
කපිල ගේ ආඛ්‍යාන රටාව පාඨකයා කෙටිකතාවේ රඳවන සුළුය. එය කියවීමේ දි අලසකාරි
රූටන ගතියක් දැනිනි. එක් කෙටි කතාවක් පටන් ගත් කල එය කියවා අවසන් වන තුරු
පොත පසෙකින් තැබීමට නොසිතුන ද, ඊළඟ කෙටි කතාව ඇරඹීමට එතරම් හදිසියක් ද
නොදැනේ. ඒ, ඒ කෙටිකතාව තුල යම් කුහුලක් තබාගැනීමට කතුවරයා සමත් වෙතත්,
කෙටිකතාවක් අවසන් වන විට එහි සමස්ත ලෙස සුවිශේෂියතාව අඩු නිසා දැයි
සිතුණි. කෙටිකතා හතෙන් හයක ම, යම්තාක් දුරකට සමාන ආඛ්‍යාන ආරක් - එනම් කෙටි ජවනිකා, දෙබස් කිහිපයකින් කෙටි කතාවේ කොටසක් කියා පා, පාඨකයාට ඉඩස මවා ගැනීමට බල කරනා ආරක් - ඔහු භාවිත කොට ඇත. එම භාවිතාව සාර්ථකය - පාඨකයා සොයනුයේ මේ තරමක් වියුක්ත කතා බසින්, ජවනිකාවෙන් ගොඩනැගෙන සමස්තය ගැන කුතුහලයෙනි. මීට තරමක් වෙනස් වසූමති පුජා ය. එහි ගමන් විස්තරයක් රැගත් නිසාදෝ තරමක් දීර්ඝ රේඛීය ආඛ්‍යානයක් ලෙස දිගැරේ. මෙම කෙටි කතා හතෙන් බහුතරයක් මතකයේ රැඳෙවියැයි සිතිය නොහැකි මුත්, කියවනා කාලයේදි පාඨකයා එහි තබා ගැනීමට කපිල සමත් වී ඇත.
No comments:
Post a Comment