Thursday 28 April 2016

කුරිරු සුරංගනා කථාවක් - පියල් කාරියවසම්





මෑත දිනෙක, ගිය වස සම්මානයට පාත්‍ර වූ පියල් කාරියවසම්ගේ "කුරිරු සුරංගනා කථාවක්" කෙටි කථා සංග්‍රහය කියවූවෙමි.

 මෙහි එන බොහෝ කථාන්දර හද්දා පිටිසර පෙදෙසක පසුබිමින් මතු වූ නිර්මාණය. එහෙත් කෙටි කථාවේ මුඛ්‍ය ආඛ්‍යායනට මෙම "පිටිසර" බව, සුවිශේෂි නොවේ. කෙටි කථා සාරාංශ ගත කරන්නේ නම්;

(මකර අළු වැස්සක් වැටුණේය ): "දෙබර-ආර,සිරිනන්දපුර, ගැමුණුපුර, වටගල-ආර වැනි ගම්මාන වලින් පිටත් වූ අත්ට්‍රැක්ටර් සහ ට්‍රැක්ටර් ද මේ වන විට සෙමෙන් ගැමියෝ පිරිවරා වලස්-අකුලට සම්ප්‍රාප්ත වෙමින් පවති"

කෙටිකතාවේ වටපිටාව කුමන ආරේ පෙදෙසක සිදුවන්නේ දැයි පැහැදිලිය. මෙවන් පෙදෙස් වල දඩිය පෙරාගෙන, තමනට හැකි උපරිමයෙන්, දරිද්‍රතාවෙන් පෙළෙන දරුවනට සිප්නැණ බෙදා දෙන, තම උගත්කම ට සරිලන වැටුපක් හෝ ජීවන මට්ටමක් නොලැබෙන ගුරුවරු, අප රට කොතෙකුත් සිටිති. මේ දෛනික යුද්ධය තඹ දොයිතුවකට මායිම් නොකරන, සිසුන්ගේ උගැනුම ගැන කිසිදු සැලිකිල්ලක් නොදක්වන ඉහළ දේශපාලඥ්ඥයකු කථානායකයාගේ උදහසට ලක් වෙයි. එවන් ගුරුවරයකු එම කරදරකාරයාට ශාපයක් කර, එය ඵල දීමේ වග, යථාර්තවාදි රීතියෙන් ඔබ්බට පයක් තැබීමෙන් කතුවරයා උදා කරගනි.

(දේවතා එළි සහ රන් තෝඩු ): "මේ සුදු හමත් එක්ක තනියම ගමේ ඇවිද්ද නිසා... තනියම කැලේට රිංගලා මගේ සහෝදර සහෝදරියන්ගේ ගෙවල් වලට දරමිටි බැඳගෙන ආව නිසා...කෙල්ලෝ කොල්ලෝ එක්ක ගොයං කැපුව නිසා.... ජහුටා බලන්න ගිහින් හඳපානේ කාගේ හරි කොල්ලෙකුගේ බයිසිකලයක නැගලා ගෙදර ආව නිසා... අතරමගදී සමහර බයිසිකල් රෝදවල හුලං ගිය නිසා...."

අප රට ඇත්තේ ඉතාම දුෂ්ඨ අධ්‍යාපන ක්‍රමයකි. විශ්ව විද්‍යාලයට යාමට ලකුණු දෙකක් මදි වූ කොලුවා ගමේ රස්තියාදුකාරයෙක් වෙද්දි, ලකුණු දෙකක් මදි වුණ කෙල්ල වැඩිමල් අක්කලාගේ ගං  ගෙවල් වල උදව්වට කැප වෙති. එම කුරිරු අධ්‍යාපන ක්‍රමය, ප්‍රේමය සහ ඥාති සබඳතාව සහ ස්ත්‍රී-පුරුෂ හැඟීම් අතර ඝට්ටනය  පිළිබඳ නිර්මාණය වූ අපුරු කෙටිකථාවකි මේ.

( බණ ඇසූ පිළිහුඩුවා ): "වසර විස්සක් තුල ගම් හත්වලල්ලේම මිනිස් වර්ගයා කෙතෙක් බෝ වී ඇත්තේද යත්, ඔවුන් නන්දාවතී ඉස්කෝලේ හාමිනේ තබා ඔවුනොවුන් වත් හඳුනන්නේ නැත. මාර්ගයේ පාපැදියකින් ගමන් කරනේ ඉපැරණි මනුස්ස ප්‍රාණියෙක් පමණි. නූතන මිනිස්සු - ගැහැණු, මරුටියක්, මෝටර් බයිසිකලයක් හෝ අවම වශයෙන් ත්‍රීවීල් රථයක් සන්තක කොට ගෙන නොයෙක් රැකියා සඳහා පිටත්ව යන හෝරාව හෙයින්, ඔවුන්ට මිදුලේ සක්මන් කරන්නා වූ නන්දාවති ඉස්කෝලේ හාමිනේ පෙනෙන්නේ නැත."

  අප රට පසුගිය වසර හතලිහ තුල ඈට දරා ගත නොහැකි ලෙස වෙනස් වී ඇත් ද ? සමහර විට එම ප්‍රශ්ණයේම අතීතකාමයේ සෙවණැළි මතු වනවා ඇති. කිම ද මීට අවුරුද් සතලිහකට සාපේක්ෂව,  මිනිසෙකු ට තම ජන්මය ගෙන දෙන සීමා බන්ධන වලින් ජයගත හැකි තත්ත්වයක් අද බිහි වී තිබීමය. ඉන් සමාජය සමස්ත වශයෙන් නිරෝගි බවක්, නොකියවේ. එහෙත් අප  රට පරිසරයෙන් ද, මිනිස් ජීවිත  වලින් ද වන්දි ගෙවමින්, මිනිසුන්ට මුදල් උපයා ගැනීමේ මං විවෘත කොට ඇත. මෙහි එන කෙටි කථාවේ එක් පාර්ශ්වයක් අතීතයේ ජීවත් වෙද්දි, අනෙක් අය යම් තරමින් ජීවත ජයගෙන තිබුණත් ඔවුන් මුහුණ දුන් අසාධාරණකම්, නොපනත්කම්, කුරිරුකම්  වල අවතාර වලින් ගැලවීමට නොහැකිව  කල් ගෙවයි.

( සියඹලා සහ පරාල ඇණ ): "ජීවිතයේ මැදිවියට සමීප වෙමින් සිටින්නා වූ එවකට මෙකී ගසින් සියඹලා කෑ දරුවෝ, අද උන්ගේ දරුවන් සියඹලා ගස පේන තෙක් මානයට හෝ යනවාට කිසිසේත් කැමැත්තක් නොදක්වති. මන්ද උන්ගේ යොවුන් වියේ එක් නිශ්චිත දිනයක පාන්දර යාමයේ, සියඹලා කඳ මුල, හිසට පරාල ඇණ දෙකක් ගැසූ තරුණ මහත්තයෙක් ගැට ගසා තිබුණු ආකාරය මේ දැන් බලා ඉන්නාක් මෙන් ඔවුන්ගේ ස්මරණයේ තැන්පත් වී ඇත්තා වූ හෙයිණි."

අප රට එක්තරා පරම්පරාවක් අති විශාල කැපකිරීමක් කලේ ය. ඔවුන් හා එකතුව සිහින දුටු සමහර අයවලුන් අවස්ථානෝචිතව අවදානමෙන් පැන ගොස්, අද යෙහෙන් වැජබෙති ( හෝ එසේ වැජඹෙන්නාක් මෙන් පිටස්තරයනට පෙනී යයි.). තවත් අය පණ බේරා ගත් මුත් ඔවුන්ගේ අනාගතය අඳුරු කරගත්තෝය. වැඩිහිටි අය ඒ අතීත මතකයන්ගෙන් අදත් කම්පිතව කල් ගෙවන්නෝය. මිය ගිය ඇත්තන් පවා ඒ අතීතය අමතක කර දැමීමට කැමත්තෝ වුව ද, ජීවත් වන ඇත්තන් ඒ පිළිබඳ ව තවමත් කම්පිතව කල් ගෙවන්නෝය. අඳුරු පැහැ සිත්තමක් මෙන්, යථාර්ත සිමාව අතික්‍රමණය කරමින් මේ කෙටි කථාව පරම්පරා දෙකක අත් දැකීම් අප ඉදිරියේ ගෙනහැර දක්වයි.



( කුරිරු සුරංගනා කථාවක් ) : "මෙහෙව් බිමේ ඉන්නවා ද? පණ නහගෙන පිටමං වී ගල් අකුලේ.... පාලු වැවේ පිට්ටනියේ... නිල්ගල ඝන වනන්තරේ, අපිට බැල්ම හෙලා ඉන්න ඉඳිගොල්ලේ කිරි අම්මගෙ උණුහුම යට ගුලි වෙනවද ?"

වේගයෙන් වෙනස් වන අපේ ගම් හැම තැනම අද "රෙස්ට්-හවුස්" ය. ඒවා තුල මී විත ට අමතරව, ගම්පලාත් වල සමහර ළඳුන් ද අඩු ලංසුවට අලෙවි වෙයි. නීතිය රකින්න බාර අයවලුන් ම, තමනට රිසි පරිදි නීතිය අතට ගෙන ඇත. එක් රාත්‍රියක අත් දැකීමක් තුලින් අද අප ගම් "මොඩ් වෙලා - මෝඩ වෙලා" ඇති ආකාරය අපූරුවට කියා පාන කෙටි කථාවකි.


(රිදී උණ්ඩ දෙවැනිව වැදුණිද ලයට ): "පුතු මෙසා දීර්ඝ නින්දකට වැටී ඇත්තේ මන්ද ? ට්‍රේලර් බයිසිකලය ගෙයි ඉදිරිපිටින් සෙමෙන් ගමන් කලේ මන්ද ? යමෙක් සත්තකින් ගෙයි වැසුණු දොර ආසන්නයට විත් යළිත් පසු බැස්සේද ? සියල්ල අතරේ තමා මෙතෙක් පරිවර්තනය කරන්නට උත්සාහ කළේ, තමාත් තවත් සිවිල් පුරවැසියන් දෙතුන් දෙනෙකුත් අතර පමණක් සැරිසරණා වූ යුධ රහස් පිළිබඳ වාර්තා නොවන්නේද ? රාජ්‍ය ත්‍රස්තවාදය පිළිබඳ ලිපි ලේඛන නොවන්නේද?"


හෝරාවක් හෝ කීපයකට සීමාවූ ජීවිත අත්දැකීමකි - කථිකයාගේ අවසන් හෝරා ව ද ? මරණ බය සැරිසරණ එම අඳුරු රාත්‍රිය තුල පාඨකයා ගේ ද ශරිරය, කථිකයාගේ තරම් ම තමනට වලංගු නොවන හැඟුම් සමුදායක් තුල අතරමං කරවන ආරේ කෙටි කථාවකි.


( රාධා - සයුරු තෙරක දී): "මාව රැක ගත් උසස් නිලධාරියා ඇතුලේ මට ආදරය කරන මනුස්සයෙක් ඉන්නවාය කියල නොදන්න සමාජය ඉදිරියේ එයත් අන්ත අසරණයි... ඒ අතර දවස ගානේ මේ සමාජය ඇතුලේ සිද්ධ වෙන දේවල් එක්ක බැලූ බැල්මට අදෘෂ්‍යමානයි කියලා හිතෙන මොකක්දෝ බලවේගයක් විසින් ඝාතනයට ලක් වෙන විවිධ චරිත දැක්කම මට හිතෙන්නේ මගේ අකලංක ඒ බලවේගය ඉදීරියේ පුංවිම පුංචි ප්‍රතිරෝධයක් විතරයි කියලා..."

අප රට පශ්චාත් යුධ සමයේ වටපිටාව එක්තරා පුද්ගල දෘෂ්ඨිකෝණයකින් සාර්ථකව ඉදිරිපත් කරන කෙටිකථාවකි. එය සමස්තය ඉදිරියේ ඉතා ළඝු විය හැක. එහෙත් කලා කෘතියකට එය අදාළ නොවේ. දේශපාලනමය වශයෙන් වෙනස් තැනක ඉන්නා ගමන්, කෙටි කථාව පැසසීමට බල කරනා ආකාරයට ඉතා සාර්ථකව නිර්මාණය වූ කෙටි කථාවකි.




( අසිරිමත් ගමනාන්තය ) : "මරගල කන්දට එපිට නැගෙනහිර අහස රෝස පැහැයක් ගත්තේය. අගෝස්තු උදෑසන ලියදි දෙක තුනක පරතරය තුනී මීදුමක ගිලී පවති. ඉපනැල්ල මත රැඳුණු පිනිකැට රාත්‍රිය මුළුල්ලේ හුදී ජන දුක වෙනුවෙන් වැලපී අළුයම තටු සලා නික්ම ගිය පලාගිරා දේවතාවුන්ගේ කඳුළු මෙන් ඝනව ඇත්තේය."

අප රට එක්තරා යුගයක කැරැල්ලකට අඩිතාලම තබා, දහස් ගණන් මිය යද්දී දිවි රැකගෙන, දිවි සරි කර ගත් පරම්පරාව අද වන විට  මහළු වියේ ය. ඔවුන් අද වන විට මහළු විය සහ පශ්චාත්තාපය විසින් තම දිවිය තුල අසරන කර ඇත්තෝය. ඒ බොහෝ අය තම පවුල් තුල ද පිටස්තරයෝ ය. සමහර විට ඔවුන් අද වන විට එදා දිවි රැක ගැනීම ගැන පස්චාත්තාපයෙන් පෙළෙන්නෝය.



මේ කෙටි කථා එකතුවට "කුරිරු සුරංගනා කථාවක්" යැයි නම් කල ද, මෙහි එන කෙටි කථා අටම යම් ආකාරයකට "කුරිරු සුරංගනා කථා" ය. සුරංගනා යන විශේෂණය භාවිත වන්නේ, වසර සතලිහක් තුල මෙතරම වෙනසක් සිදුවීම සුරංගනා කථාවල ට විෂය වන තරම් ය, යන අරුතිනි. ඒ වසර හතලිහ - හතලිස් පහ අප රට ඉතා කුරිරු අවදියක් ය. ඒ අපේ රටේ ජනයා - අපේ රටේ ජනයා ට ම විරුද්ධව නැගී සිටි බැවිනි ; අප රට "නිවී හැනහිල්ලේ ජීවත් වීමේ" වසර දහස් ගණණක චින්තාව අභියෝගයට ලක් කොට එය නොහැකියාව මුල් කොට ගෙන සිදු වූවක් බැව් ඔවුනට සාර්ථකව ඒත්තු ගැන්නූ නිසා ය.  ඒ අනුව අද සියල්ලෝ හැල්මේ දුවති. එසේ නොකරන්නෝ පරාජිතයෝ ය.

පොදුවේ සැලකු කල මෙහි තේමා කිහිපයක් දැකිය හැක. මොණරාගල, මහියංගන ආදි පෙදෙස් හි අතුරු ගම්මාන වල වෙනස්වීම්, '71 කැරැල්ලේ අවතාර සහ පශ්චාත් යුධ සමයේ දේශපාලන වටපිටාව යනු ඒවා ය. මෙය පාඨකයාගේ මනස ව්‍යාකූලත්වයට පත් කරන -ඒ කතුවරයා ග අරමුණ ක්ෂාත් ක්ෂාත් කර ගැනීමකි ; නිර්මාණයේ දොසක් නොව, සාර්ථකත්වයකි - ආරේ කෙටි කථා අටකින් පෝෂිතය. නිශ්ශංක විජේමාන්නට අභියෝග කල හැකි ආරේ කෙටි කථා කරුවෙකි. ඔහු විජේමානට වඩා දේශපාලනිකය. ඇත්තෙනම් මෙය ලියද්දි, මේ කෙටි කථා නැවත කියවීමට තරම් ඒවා මගේ සිත, සිය නිය වලින් සීරුවේය.

Friday 22 April 2016

A Brief History of Seven Killings - Marlon James


"There's a natural mystic
Blowing through the air
If you listen carefully now you will hear
This could be the first trumpet
Might as well be the last
Many more will have to suffer
Many more will have to die
Don't ask me why
Things are not the way they used to be
I won't tell no lie
One and all got to face reality no"
                    ( Natural Mystic - Bob Marley and the Wailers)

 "Many more will have to suffer. Many more will have to die" - This could be an apt summation of this book, given the innumerable violent deaths, that unfold over its' 680-plus pages. ( The two sentences appear verbatim in four places ).

"Kill for food. Kill for money. sometimes a man get kill because he look at another man in a way that he didn't like. And killing don't need no reason. This is ghetto." This quote which the reader comes across quite early in the book, is a truism throughout the book. Yet, it is the killings carried out for reasons, that make this book, roughly spread across a period of fifteen years ( 1976-1991 ), a page turner, suspense generator, until the last page. There is no main character, yet there are many main characters. The book narrated from the point of views of many of these characters, one at atime, takes the reader through  life in the ghetto in Jamaica, with it's gangster violence - the main item in the menu -  spiced up by real life detail of the Late Bob Marley, including his cancer related death, the CIA's involvement, inter-party political warfare (literally ), the drug syndicate involving Jamaica and Colombia, explicit sex with Gay being the main flavour, and Posse life in the Bronx (NY) with its own drugs, violence and sex. I do not recall reading such a violence infused novel, outside a conventional war background. At times the narration becomes a little challenging to follow, when patois is combined with the intoxicated mind of the narrator, and calls upon patience and perseverance from the reader -these are but a few pages, and can be overcome by slow reading. Yet, even when some of the narrators are of sound mind, the narration is largely in patois - i.e. "chat bad" - as it were. But these to me comprise the necessary ingredients which build the novel, nurturing it to near perfection.

In order to give an insight of the deep impression that this book leaves on the reader, without introducing any spoilers,  I will dwell on few examples of narration:

 - Ugly Jamaica: Jamaica is shown in detail, in all its ugliness, with nothing concealed. Take for instance the following quote from the Rolling Stone journalist - "It cannot be photographed because some parts of West Kingston, such as Rema, are in the grip of such bleak and unremitting repulsiveness that the inherent beauty of the photographic process will lie to you about how ugly it really is"
 - There is a depressing narration detailing Bob Marley's cancer; of how it first made an appearance, how Marley's then religious belief refrained him from carrying out the doctor's recommendations, his gradual decline of health till death."You collapse in Pittsburgh. It's never a good thing hearing doctors talk using a word that ends with oma. The oma has hopped, skipped and jumped from your foot to your liver, lungs and brain. In Manhattan they blast you with radium and your locks drop and scatter."
 - The violence on which the book ride on, are mostly so detailed that it is grotesque. One description should suffice - and mind you, this is not the most gory, by any stretch of imagination "They walk right inside, grab the bus driver, and walk right out. Not a single cop even gets up. The man must have shat himself and bawled like a fucking girl when he saw the policemen looking the other way in their own fucking station. Right outside, with cops and people watching, those with guns shoot the bus driver, those without guns stab him. Was like crows upon fresh carcass"
       ...and I will leave alone, the multiple narrations of explicit sex, most of them of the queer variety, for the potential readers to discover.

At one level it could be looked upon as a portrayal of  how the Dons of the Gangsters grew and  matured,  how they held the areas under their rule in Jamaica. As an extension it could be seen how these gangs crossed over to the U.S. main land, over a period of fifteen years, becoming the leaders of the drug distribution channels. Across this period, we see how certain gang leaders mature, tire of the unending violence, how others take their place with subtlety , the unimaginable levels that they will go to retain their hold, how gangsters initially acting as supporters of politicians with firearms given them, become leaders of drug syndicate, and how it is an unending vicious cycle, as each succeeding leader becomes more ruthless, but  precise in their planning and execution.At an early stage of the book, we are shown how a studious boy is left with no choice but to become a gangster, by the doings of  law enforcement authorities. On another stream of reading we could comprehend the feeling of being forced to flee  one's country to survive and starting out a fresh as a fugitive in another land. Yet the ghosts of one's old life will never stop haunting, until one accepts them, or more precisely the conditions develop, that such acceptance become an option.

In essence, it is a disturbing read, yet an important one.

There are certain terms, mostly swearing lingo of the Jamaican dialect, which one may have to "google" to glean the most from the book.

Finally
,  I couldn't help but compile a listing of what is  possibly a "soundtrack" for the book - if such things happen - out of the references to songs that a reader comes across these pages. ( I may have missed a track or two )

The harder they come -Jimmy Cliff   

Vietnam- Jimmy Cliff
And I love her - Bob Marley 
Natural Mystic - Bob Marley
three little birds - Bob Marley
Buffalo soldier - Bob Marley
Midnight ravers- Bob Marley
Ma baker - Boney M
let's go crazy - Prince
take me with u - Prince
I shot the sheriff - Eric Clapton
Dancing Queen - Abba
ob-la-di, ob-la-da - The Beatles
Black money - Culture Club

Friday 15 April 2016

යන්නං චන්දරේ - ටිම්රාන් කීර්ති


2015 වසරේ හොඳම කාව්‍ය සංග්‍රහයට හිමි රාජ්‍ය සාහිත්‍ය සම්මානය දිනූ ටිම්රාන් කීර්ති කවියාගේ, "යන්නං චන්දරේ" කාව්‍ය සංග්‍රහය කියවුවෙමි (මා සතු දෙවෙනි  මුද්‍රණයේ පිටපත  "මිනිස් කවියක අපූරුව පෙන්වන ටිම්රාන් කීරිතිගේ කවිය" නම් වූ ලියනගේ අමරකීර්තිගේ ලිපියකින්ද සුපෝෂිතය.) මා සාමාන්‍යයෙන් කවියේ බස පිළිබඳ සංවේදී  රසිකයෙකි.  ටිමා  භාවිත කොට ඇත්තේ ඔහුගේ භාවයන් ගොණු කර ගැනීමට වඩාත් උචිත ම බස බව ඒ කවි කියවන විට පසක් වේ. මා ව ද විමතියට පත් කරමින්, බස පිළිබඳව ගැටළුවක් නොනැඟිණි. මට නම් හැඟුණේ මේ කාව්‍ය සංග්‍රහය, ටිමාගෙන් ජීවිතය යනු කුමක් දැයි විමසුව හොත්, ඔහු ඊට දෙන පිලිතුරක් ලෙසට ය. ඔහුගේ අව්‍යාජත්වය, ඔහුගේ කවිය නම් වූ කැඩපත හමුවේ, අන් සියල් හද තුල ගැබ් වැ ඇති භාෂාව පිළිබඳ හැඟීම්,  පක්ෂපාතකම්, දෙවෙනි ය. මා විශ්වාස කරනා අයුරින් නම්, සිංහල කවියට ඇලුම් කරන අය මේ කෘතිය මිල දී නොගෙන නොසිටිනු ඇත. ගැටළුව ඇත්තේ මෙහි පිටපතක් සොයා ගැනීමයි ( එරික් ඉලයප්ආරච්චිගේ තුන් ඈදතු නවකතා සහ සුසන්ත මහඋල්පතගේ මුල් කාලීන් කෙටි කථා සොයමින් ගොඩගේ පොත් හළ ට ගිය මට අහම්බෙන් එහි තිබූ මේ පොතේ එකම පිටපතක් ලැබුණි. )


කවි කිහිපයක් තෝරා ගෙන මේ කෘතිය ගැන කථා කරමි.

මෙහි එන "ගින්දර" නම් කවි පංතිය මා සිත් ගත්තකි. නිමිත්ත සෞඛ්‍ය ඇමතිගේ කියුමකි: "බීමත්කම නිසා රෝහල් ගත වූවන් රෝහලෙන් පිටව යන විට ප්‍රතිකාර සඳහා වූ වියදම් රජයට ගෙවිය යුතු යි". එහෙත් මේ කව ගයන්නේ ජීවන බරින්, දරිද්‍රතාවෙන්, පවුල් ප්‍රශ්ණ වලින් හෙම්බත් වුවකුගේ අඹුව විය යුතුය. ඔහු විඳින දුක ඉදිරියේ ඔහුගේ බීම ඈට වාව ගත හැක. ඈ ඔහු ට අනුකම්පා කරයි.

"අඳේ කෙරුවා කුඹුරක් එගොඩහ යාය
මදේ ඇන්න සුඹුලක් අපිලට පෑය
සඳේ හීල යට ඇඟ මස ගල් වේය
උදේ පටන් මගෙ දෙයියා බිව්වාය
......

පපුවක ඇදුංකන කැක්කුම් පුච්චන්ඩ
කාටද පුළුවන්නේ දිව ඔසුවක් දෙන්ඩ
කඹුරන්නං හතී කොන ඇඟ බදු බේරන්ඩ
මලත් කමක් නෑ මගේ දෙයියෝ බොන්ඩ"


 මේ පෙන්නුම් කර ඇති බොහෝ කව් පේළි වල මාත්‍ර දහ අටකින් යුක්ත වුවද, මට වැටහෙන පරිදි නම්, කොළඹ කවීන් භාවිත කලාක් මෙන් සමුද්‍ර ඝෝෂ විරිතෙන් බැහැර වූවකි. (මෙය කියවන, මට වැඩි දැනුම් තේරුම් ඇත්තෙක් හෝ ඇත්තියක් හෝ ඇත්නම් මා කියන දේ හි දොසක් ඇත්නම් නම් මා නිවැරදි කරත්වා ). ටිමා ට කුමාරගමගේ යම් ආභාෂයක් වෙසෙසින් ඇතැයි සිතමි. මේ කවි පංතියේ මීට වඩා දිගු පද පේළි වලින් ඇති කවි ද වෙති. 

කුමාරගමගේ ආභාෂය දැකිය හැකි අන් තැනක් ද වෙයි. කෘතියට ප්‍රස්ථාවනාවක් ලියන අමරකීර්තියන් ද ඒ බව සඳහන් කරයි. පෙට්ටිකඩේ මාර්තා කවි පංතියේ කුමාරගම ගේ හේරත් හාමිගේ මූලයන් හඳුනාගත හැකිය.

"තෙල් මද්ද ගහපු
නිස්සාර ශරීරෙක
අතුණුබහන් ඇද
පෝමලින් ගසා එකලස් කර
කඩමල්ලක් ගෙන අත් පිහදාගෙන
ප්‍රේමවන්තියගෙන් තෑගි ලෙසින් ලද
ආත්මීය නවකතා කියෙව්වා
ලැබුණු විරාමෙට

'මිනී කපන කොල්ලෙක් බැඳගෙන බෑ
අපේ ගෙදරිනුත් මට විසුම්ක් නෑ...'
සින්දු කියා තරු තෝරන තරගෙක
අවසන් සීයට තේරුණ ප්‍රේමිය
නික්ම ගියත් යළි එන්නෑ කියලා
ආයෙම ආ හැටි මැහිතෙල් බීලා"


කවියා වෙසෙන පළාත අනුව එම ගම් පළාතේ මුසල්මානු සහෝදර ජනතාව ද බොහේ වෙසෙත්. ඔවුහු අවම වශයෙන් තැන් තුනෙක කවියා තම කවියට වස්තු බීජ කරගනියි. ඉන් එක් කවි පංතියකි, නසුර්දීන්. ඔහු එහි නසුර්දීන්, කෙතෙරම් කවියාගේ ජීවන රටාවට  බද්ධ වී ද, තැන තැන හිස ඔසවන අන්තවාදයට විරුද්ධ ද යන්න,  සාර්ථකව පෙන්වීමට සමත් වී ඇත ( අමරකීර්ති, සුපුරුදු පරිදි තම දේශපාලනයට පක්ෂව ලකුණක් දමා ගැනීමට  මේ කවිය භාවිත කොට ඇත - ඒ කවියේ කියන දෙය ට තම අර්ථකතනයක්, විචාරයක් එක්කාසු කිරීමෙනී).

"කලා රස නුහුරු
මුස්ලිම් ඉස්කෝලෙ
සිංහලෙන් කොමඩි කළ
මගඩියක් දුර ගොස්
පාසලෙන් පැන ගියත්...
...

'රට පෙරට - අපි මහින්දට' කී
එකට සිටි ගමන් සගයින්
ගියත් ඉහළටම
උඹ විතරක් එකම තැන

දිග රැවුල්කාරයින්
අරක් ගත්
ලූර්දුවට නොවැද
සිංහල සැලුන් එකටම ගාල්වී
අලුත් කට් ඉල්ලපු
වනැන්ඩ් ඔන්ලි නසූර්දීන්...

.....

ලොකු පල්ලියෙ
ලොකු වැඩට පිටුපා
රාමලාන් සඳ යටම
පුංචි පල්ලිය මැව්ව
ඉන්ද්‍රජාලිකයාය උඹ

පුංචි පල්ලිය
බිමටම සමතලා කර
ජිහාඩ් කඩු අමෝරාගෙන
ලුහුබැඳපු දා....

....

ආයෙමත්
'කොලනියක'
දෙකෙළවර
අපි"

කවියාට නසුර්දීන් වීරයෙකි, ඉන්ද්‍රජාලිකයෙකි ; ඒ ඔහුත් නසුර්දීනුත් අතර පරතරය,  වෙනස මතු කිරීම වෙනුවට කාගෙවත් බලකිරීමකින් තොරව හැකි තරම් සමානකම් වෙනුවෙන් නසුර්දීන් පෙනී සිටි නිසා ය.  කවියේ අව්‍යාජ බව තියෙන්නේ මෙය නිරායාසයෙන් කවිය තුලින් දිගහැරෙන බැවිනි. අප රට ජන කොට්ටාශ අතර සමගියේ පදනම ඇත්තෙත්, මේ සාමාන්‍ය ජනයා නිතැතින් සමානකම් මතුකිරීමට යත්න දැරීම ඔස්සේය.. පොළොවේ මුල් බැස ඇති, සහෝදර ජනතාව අතර ඇති සියවස් ගණණක් ඔස්සේ තිබූ බැඳීම අව්‍යාජව මතු වෙයි. මගේ පෞද්ගලික හැඟීම නම් නසුර්දීන් ලා සහ, සිහළ අන්තවාදයක් මතුවන තැනෙක  කිසිදු පෙළඹවීමකින් තොරව ඊට එරෙහි වන අය, අප රට ප්‍රශ්ණ වවාගෙන කන, ජාතින් අතර වෙනස්කම් ම මතු කීරිමට යත්න දරණ, සමහර බුද්ධිමතුන් ට කවර දිනකවත් කල නොහැකි අන්දමේ සේවයක් කරනා බවකි.

මෙහි දිගුවක් ලෙස "තිප්පොළේ ශීඝ්‍ර දවසක්" කවි පංතිය ද දැක්විය හැකිය. ඉතා අව්‍යාජ ලෙස එහි සමගිය ඇත්තේ යටිපෙළේය.

"පාරුක්ගේ කොටුවෙන්
පැන්නුවෙ කුකුල් නාම්බව
අහුවුණා නම්
සුන්නත් කරනවා චුට්ටව!

හලාල් කරලා හම්සාත්
චිකන් කරි එක හැදුවා
සූරිය සිංහයා
ගල් බෝතලෙන් පැන්නා

කුරානය වගේ දිග කතාවක්
කියන්නට තිබුණත්
ධම්මපදයක් වගේ ඉක්මනට
රාත්‍රිය ගෙවුණා..."

මම කිසිදා ගමකට අයත් නුවූවෙක් වුව ද මා ද මේ අත්දැකීම අඩු වැඩි වශයෙන් ලබා ඇත. අප සමග පාසැල් ගිය, අප සමග ක්‍රිකට් ගැසූ හසන් ලා ම (ඒ නමින් ම ගත්තත් ) කීදෙනෙකු  මේ "කොඩිගහේ" අහුමුල්ලක අප හා "සෙට්" වී ඇද්ද ද ? අද ද ලංකාවට ගිය විගස "මචං ක්ලබ් හවුස් එකේ සෙට් වෙමුද " කියා උන් මූලිකත්වය ගන්නැද්ද ? ?ඔවුහු පොතක ට කොටු නොවී "සෙට්" වෙද්දි, අපි කෙතෙරෙම් පස්වැනි සිල්පදය "අමතක කරපු" අවස්ථා තිබේ ද?  ඉතින්, සමගිය ගැන බක පණ්ඩිත දෙසුම් අපට ඇවසි ද? සියවස් ගණණාවක් පුරා එකට විසූ සහෝදර ජනතාවකගේ , තරුණයන්ගේ හද බැඳීම අව්‍යාජව මතු කිරීමක් නොවේ ද, කිසිදු දේශපාලනය මතයකට වහල් නොවී අප කවියා සිදු කර ඇත්තේ ?

අප අත්දැකීම් මතක් කරන කවි පංති මීට සීමා නොවෙයි. "මම ද ඒ භයානක රෝගයෙන් පෙළෙමි", තව එවන් මතකයන් අවදි කරවන කවි පංතියකි. නිමිත්ත - "උඩුකය නිරුවත් නාරි රූ සහිත සඟරාවක් ළඟ තබාගෙන හසු වූ සිසුන් දෙදෙනකු පාසලෙන් දොට්ට දමයි"

"ඉඩ දෙන්න යුරේසියන් කෙල්ලන්ට
අපිත් එක්කම යන්න
උන් ඇත්තෙ
අපට හරි ආදරෙන්

.....

පුළුලුකුල - රිය සක වන්
තැඹිලි රත ගත් - තිසර තන්
ඔන්න ඕවයි සර්
අපිට දරන්නට බැරුව ගිය තැන්
.....

ලොට තනැති කෙල්ලකුගෙ
ඇහැ නොගැටුණා නම්
උස් ළැමත් දරාගෙන
අදත් උන් ඉන්නවා හොඳින්..."

කවියා වරදකරු ලෙස දකිනුයේ සැලළිහිණිය වනපු සිංහල සර්, සහ "ලොට තනැති" කෙල්ලයි. මේ තරම් මතකයන් අවදි කරවන කවියක් මෑතක කියෙව්වේ නැති තරම් ය ( "පිරිමි පමණයි" පාසලේ, එකල,  අපේ පංතියේ සතියේ එක් දිනක් විශේෂයෙන් නිශ්ශබ්දය - එදාට සතියකට වරක්  එන පත්තරයක පිටපත් කිහිපයක පිටු ශුද්ධ- ව්‍යවහාරික ගණිත පොත් අස්සේ සැඟව ය. ) 

කවි ගෙත්තම් විසි නවයකි. මේ තරම් අව්‍යාජ ලෙස ජිවීත ගමනේ විවිධ ජවනිකා ගෙනහැර දක්වපු, මනසින් නිරායාසයෙන් ඒවා අත්විඳුවන කවි එකතුවක් මෑතක කියවුවේ නැති තරම් ය. මෙහි ආකෘතිමය වශයෙන් සුවිශේෂතා නැතුව ඇති - බස කවියා ට ඉතා ම හුරු එකක්, මිස සුවිශේෂි වශයෙන් කවියට ඔප මට්ටම් වූවක් නොවන්න ට ද පුළුවන. ඒත් කියවන්නෙකුට කවියාගේ හදවත කවියා තම හද බසින් ම විස්තර කරයි. එය මට ගෝචරය. ඒ නිසා මා එය රස වින්දෙමි - මහත් සේ අගය කරමි.කවියා මෙතනින් ඉදිරියට තම ශෛලීය කෙලෙස වෙනස් කරගනිමින් තම කවිකම මුවහත් කරගනිවී ද යන්න පිළිබඳ උවමනාවෙන් බලා සිටිමි. ඔහුට සුභ පතමි!

ශ්‍රේණිය: ****1/2

Sunday 10 April 2016

හිතග්ගිස්සේ නැතක් මොට්ටු - ලක්ෂාන්ත අතුකෝරාල


ලක්ෂාන්ත අතුකෝරාලගේ "හිතග්ගිස්සේ නැතක් මොට්ටු" මා පළමු වරට කියෙව්වේ 2010 ඔක්තෝබර් මාසයේ දි ය.  ඒ මා වෘත්තියට සබැඳි යම් අධ්‍යයන කටයුත්තක් හේතුවෙන් මගේ සාමාන්‍ය කියවීමේ පුරුද්ද 90% කින් ම නවතා තිබූ අවදියක ය. ලංකාවේ විසූ යුගයක දී ය. යෙදී සිටි කර්තව්‍යයෙන් මද විරාමයක්, සැහල්ලුවක් උදෙසා මා භාවිත කලේ ලක්ෂාන්ත ගේ කවි මොට්ටු කිහිපයක් පමණි. ඔහුගේ හිත අගිස්සේ පහළ වූ සියගණන් කව් බිඳු වලින් 250ක් ඔහු මේ කෘතියට ගොණු කර ඇත. ඉන් පාඨක අප සිත් තුල විචිත්‍ර දර්ශන, අදහස්, වින්දනයන් ජනනය කරයි. ඉතා මෑතක කල කියවීමත් සමඟ මේ කවි පොත සිව් වතාවකට වඩා කියව ඇත.  මීට මාසයකට පමණ පෙර කෙටි නිවාඩුවක ට ලංකාවට ගිය විට මේ පොත නැවත කියවුවෙමි. පෙර සඳහන් යුගයේ අහඹු ලෙස පොත පෙරළා කව් බිඳු 10-15 කියවා නැවත උක්ත කාර්‍යයට යොමු වීමි. මේ වතාවේ මේ පොත නැවත මෙහි ගෙන ආවේ, සිතුණු විටෙක අහඹු ලෙස නැවත කව් බිඳු රස ලැබීමේ අටියෙනි. ඒ අර්ථයෙන් ගත් කල මා මේ කව් මොට්ටු තවම කියවමි.

මෙහි එන සමහර කවි මොට්ටු, වදන් වලින් මැවූ චිත්‍රය:

"එක සඳක් සෑහෙන බැවින්
දෙමි ගල් පහරක්
නිසල දිය තලයට"

"බුම්මා ගත්
වදුළු අතර
කිරි දත් පෙන්නා සිනා සෙන
පිච්ච මල්"

"සුළඟ බල කරන නිසා
වරින් වර
ගඟ සිප ගනියි
උණ අතු"


තවත් විටෙක කවියා දකිනුයේ විකල්ප කෝණයකිනි; අපට ද එලෙස බැලීමට ආරධනා කරන්නාක් මෙනි:

"කළු බිතු මත
කහ සායම් ගාන්නි
චන්ද්‍රා"

"මී හරෙකෙකි
කොකෙකුට පෑගෙමින්"

රැයේ සුළු දිය දහර
ඉවසා
තනා දෙයි මලක්
මල් ගස උදේ"


විටෙක කවියා හාස්‍ය මතු කරය්:

"මගේ ඇස්
නිදොස්
දුහුල් ගවුමයි
වැරදිකරුවා"

"ඇනුණු තුත්තිරි
නොදුටු සේ ඉමි
ඇය ඒවා දකිනා තෙක්"

"හමුවන හැම දිය ඇල්ලම
පයිප්පෙන් නෑම ගැන
මට ඔච්චම් කරයි"

විටෙක අප සිත ට ජනනය කරනා හැඟීමකි:

"හේනේ පැළට නැග
ලණු ඉනිමග
හකුලා ගන්නා තෙක්
තනියක් නොදැනේ"

"ඔබේ සුස්මින්
මහද දූවිලි
ඇවිස්සෙයි"

විටෙක රාගයේ බිඳු කව් මොට්ටු ලෙස අප ඉදිරියට ගෙනවිත් ඇත:

"ළැමේ හොවාගෙන
මගේ නෙත් යුග
පදින්නි ඈ
ඔන්චිල්ලා"

"වෙරළු නෙලද්දී
ඇය දෑත් ඔස්වා
පියොවුරුද
උදවු වෙන්නට හදයි"

"ඇය නාගෙන එන විට
මගෙ සිත
කිළිටි වෙයි"


තවත් තැනෙක දර්ශන නිමිත්තකි:

"බිඳුණි
පරණ බඳුන
විසි කිරීමට සිතා සිටි"


"එක් රාත්‍රියක
ගඟට පැන්නා
සිත් රිදුම්
මා පාලම උඩ සිටිද්දී"

"දකුණත ඔසව
සුබ පතන විට
වමත විරහ දුකින්
සැඟව සිටී"


මේ නිදසුන් සෑහෙතැයි සිතමි. හැකිනම් සොයගෙන පිටපතක් මිලදී ගන්න. කිමද මෙය අයෙකුට සහචරයෙකු විය හැකි ආරක කෘතියකි. මේ සටහන නැවත ලියද්දී නැවත මෙහි මොට්ටු කීයක් නම් මා රස වින්දේද ? කුමක් හෝ අහේතුවකට මේ පැණි බින්දු පිළිබඳ  අප පාඨකයන් අවදි නැත. දැනට මේ කෘතිය වෙළඳ පොළේ තිබෙනවාදැයි ද නොදනිමි. (පළමු මුද්‍රණ ය 2008 ; ගොඩගේ )

Thursday 7 April 2016

රජස් - සුජිත් අක්කරවත්ත

"ඓතිහාසික ඥාන-භාව පරියේෂණ" යන අතුරු නාමයෙන් යුතු මේ කෘතිය පුළුල් වශයෙන් ඉතිහාසය හා බැඳි, සයිබර් අවකාශයට ලියැවුණු ලිපි සැටකින් සුපෝෂිතය. ආශ්‍රිත ග්‍රන්ථ රාශියක් සහ සෙල්ලිපි - සන්නස් මුලාශ්‍ර රාශියක් සඳහන් කරමින් ලියැවී ඇති මෙම ලිපි එක්කාසුව, බොහෝ සෙයින් අප නෙතට යොමු නොවූ ඉතිහාස කරුණුකාරණා ගැන අවධානය යොමු වීමෙන් ලියැවී ඇත. එක් ලිපියක් බොහෝ විට පිටු තුනහමාරකට වඩා ඔබ්බට නොයන නිසා, කියවාගෙන ඉදිරියට යාමට රුකුල් දෙයි. වරෙක මෙම කෙටි ලිපිය තුල රචකයා තමනට අවශ්‍ය කරුණු ඉදිරිපත් කර ලිපිය සාර්ථකව සමාප්ත කරයි, එහෙත් වරෙක කියවන්නා ගේ කුකුස අවුළුවා, එය තව දුරටත් ගවේශණය කල යුතු බව ප්‍රකාශ කරමින් ලිපිය සමාප්ත කරයි. මේ දෙවර්ගයෙන් කිනම් වර්ගයේ ලිපියක් වුව, කතුවරයා සාකච්ඡාවට බඳුන් කරනා මාතෘකා සිත්ගන්නාසුළුය. වෙසෙසින් අප ඉතිහාසය නිතර අවදානය යොමු නොකරනා ඉසවු වෙත ඔහුගේ විමසුමැස යොමු ව ඇත. මෙවන් කෙටි ලිපියකින් කතුවරයා සාකච්ඡා කල සියළු ඉසවු වෙත අවදානය යොමුව, ප්‍රායෝගික නොවන හෙයින්, මා සිත් ගත් ඉසවු කිහිපයක් ඔබ හමුවේ තැබීම ට ලිපිය සීමාන්තය. 

- මෙහි එන කුතුහලය අවුළන මාතෘකාවකි ගැමුණු රජ යුගයේ ඔහු වෙත තිබූ නාගයන්ගේ විරෝධය; එය යක්ෂ-නාග නොපැහීමක ප්‍රතිඵලයක් ලෙස කතුවරයා කරුණු දක්වයි. ගැමුණු කුමරු  යුගයේ එන අනෙක් කථා වස්තුව නම්, ගෝඨයිම්බර සහ රිටිගල ජයසේන අතර ද්වන්ද්ව ගැටුමේ සුලමුල. අදට ද පවතින ගෝඨයිබර ගැන ලියැවුණු සෙල්ලිපි පිළිබඳවත්, ගෝඨයිම්බර කෙරෙහි ගැමුණු මහ රජ  තුල වූ බිය ගැන ද සඳහන් වේ. මේ හා සමගම මේ ලිපි එක්කාසුවේ ඇති දුර්වලතාවක් ද කිව යුතුය. පෙර කී සේ, මෙහි ඇත්තේ පොත අග ඇති ආශ්‍රේය කෘති, සන්නස් හා සෙල්ලිපි ලයිස්තුවකි. ඒ ඒ ලිපියේ ගෙනහැර දක්වන සමහර කරුණු වලින් කිනම් ඒවා, කතුවරයාගේ උපකල්පන ද, කිනම් ඒවා සාධක මත පැවසෙන ඒවා ද යන්න අපැහැදිලිය. නිදසුනක් ලෙස මේ කියනා ගැමුණු රජ තුල ඇති වූ බිය පිළිබඳ මුලාශ්‍ර කුමක් ද ?
- ලිපි 3-4ක් පුරාවට අප රට නාම ගම්, වාස ගම් වල මූලයන් බිහි වී ඇති අයුරු, ඒ පිළිබඳ ව ම ලියැවී ඇති, එහෙත් අදටත් පුස්කොළ පොතකින් මුද්‍රණද්වාරයෙන් එළිදක්වා නැති ලක්වීදිය කෘතිය පිළිබඳ විස්තර, මෙ නම් ගම්, වාස ගම අනුව සතර කුල පාරිශුද්ධ බව කෙසේ අර්ථගැන්වෙන්නේ ද යන්න විස්තර වන ලිපි එක්කාසුව, කියවන්නාගේ ඉතිහාස රසය තීව්‍ර කිරීමට රුකුල් දෙන්නකි ; කියවන්නාගේ උනන්දුව රඳවාගන්නා සුළු ලියැවිල්ලකි. 
- මා සිත් ගත් තවත් ලිපියකි, සඝමිත් තෙරණිය සමඟ මෙහි පැමිණි සිත්තර කුළයේ ආදිතමයා ලෙස සැලකෙන බෝධිපට්ටලමේ මූලචාරියා  පිළිබඳ ලිපිය. කීර්ති ශ්‍රී රාජසිංහ ( 1740-1782 ) යුගයේ එම පරම්පරාවෙන් පවෙතන්නා වූ බෝදිපට්ටලමේ නීලගම බුවනෙකබාහු ගැන සඳහන් අතර, ඒ වන තෙක් මෙම පරම්පරාව පිළිබඳ ලිඛිත ඉතිහාසයක් ඇත. එහෙත්,  ඔහුට පුතුන් නොසිටි හෙයින්, එම පරම්පරාවේ විකාශනය එතනින් ඔබ්බට අපැහැදිලිය. 
- අනුරාධපුර යුගයේත්, පොළොන්නරු යුගයෙත් මෙරට වාණිජ කටයුතු වල නිරත වුණු, නා නා දේසි නම් වූ බහු ජාතික සමාගම පිළිබඳ වූ ලිපිය ද අපූරූ ලිපියකි. කතුවරයා පවසන්නේ පැරකුම් රජ යුගයේ,  අප රට රේගුව අයත් වූයේ මෙම සමාගමට බවත්, "බහු ජාතික ආයෝජන තුළින් ලද අස්වැන්න අප ආඩම්බර වන පොළොන්නරු නටඹුන් තුලින් දිස්වන බවත් ය".
-  සිංහල ඉතිහාසයේ නොමැකෙන, එහෙත් රජ පෙළපතට අයත් නොවන චරිත කිහිපයක් ගැන ද මේ කෘතියේ රසවත් ලිපි කිහිපයක් ඇත. දඹදෙනි යුගයේදි, බෝසත් විජයබා ඝාතනය කොට රජකමේ වාඩි වූ මිත්ත රාජ්‍ය සේනාධිපති ව, රාජ්පුත් පෙළපතකින් පැවතෙමින්, දළදා මාළිගාවේ ආරක්ෂක කටයුතු භාරව සිටි හමීර් සංක් ඨකුරක විසින් ඝාතනය කොට ඊළඟ අනුප්‍රාප්තිකයා වූ බුවනෙකබාහු රජ වෙත ලබා ලබා දුන්නේය.    පිටරටක සිට මෙහි පැමිණ, හෙල්ලය විසිකිරීමෙහි ලා සුවිශේෂි දක්ෂතා පෙන්වූ එරිවීරවරු එවන් තවත් පරම්පරාවකි. අද වන විට එරිවීරවරු, එදිරිවීර යන වාසගම් ප්‍රත්‍ය භාවිත කරමින් සිංහල - දෙමළ බවට පත්ව ඇති බැවි කියා පායි. 
- සාහිත්‍ය රසකාමි අප සතුටු කරන ආරේ ලිපියක් ද මේ අතර වෙයි. එනම්, මඩුවන්වෙළ මහ දිසාවේ සහ ලෙනාඩ් වුල්ෆ් අතර වූ මිත්‍රත්වය හේතුවෙන්, වුල්ෆ් රට හැර යන කල තෑගි කල නීල මාණික්‍ය දෝත, ඔහුට එංගලන්තයට ගොස් "Village in the Jungle" (බද්දේගම ) ප්‍රකාශ කිරීමට ඇවැසි මූල්‍ය අඩිතාලම සැපයු පුවතයි.
- ආලෝක කුමාරසිංහ ප්‍රමුඛ පරම්පරාවේ මුල් පදිංචි ප්‍රදේශය වූ එරියාව, මුල්ලේරියාව වූ අයුරු ද, එය  පළමු රාජසිංහ යුගයේ හේවාගම් කෝරළයට අයත් ගමක්  අලුත් නමකින් ස්වාධීන පාලන ඒකකයක් බවට පත් වූ  අයුරු ද, එහෙත් කුමාරසිංහලා ගේ ඉතිහාසය පස්වන බුවනෙකබාහු යුගය තෙක් ඇදී යන අයුරු ද ඉතා රසවත් තොරතුරුය.  හේවාගම් කෝරළයේ අපිට මේ ඉතිහාසය බෙහෙවින් රසවත් ය.
 - අම්බුලුගල කුමරු හෙවත් අටවන පරාක්‍රමබාහුගේ නිවුන් පුත් කුමරුන් වන සකලවල අභය සහ තම්වල අභය, භාරතයේ මුස්ලිම් ආක්‍රමණ බලපෑම් පැවති යුගයේ, කායෙල්පට්ටලමේ අයිරායන ලෙබ්බේ ප්‍රමුඛ මුස්ලිම් සේනාවක් මෙහි පැමිණ හලාවත මුතුපරය ද, ක්‍රමයෙන් මන්නාරම දක්වා වූ ප්‍රදේශයද තමනට නතු කර ගත් පසු, එම සේනාව පරාජයට මූලිකත්වය ගෙන කටයුතු කොට ඇත. අද ද හලාවත දක්වා දිවෙන ප්‍රධාන මාර්ගයේ මාදම්පේ-මහවැව ප්‍රදේශයේ "තනිවැල්ලේ" දේවාලයෙන් වන්දනාවට ලක්වන්නේ මේ "තම්වල අභය" කුමරු විය යුතුය. මේ ජයග්‍රහණය නිල වශයෙන් ප්‍රකාශයට පැමිනි සොයුරන්ගේ විසිතුරු නැරඹීමට පැමිණි හිදි ජනයා හේතුවෙන් එකල කෝට්ටේ ප්‍රධාන විල් දෙක වන නුගවිල සහ බෙලිවිල ( වර්තමාන නුගේගොඩ සහ බෙල්ලන්විල ) සිඳුණු අයුරු ද කියවේ. ඔවුන්ගේ ජයග්‍රහණය හා ජනප්‍රියතාව ධර්ම පරාක්‍රමබාහුගේ සතුට ට එතරම් හේතු වී නැත.
- මායාදුන්නේ, සිතාවක රාජසිංහ ප්‍රමුඛ සීතාවක රාජධානිය  පිළිබඳ අතුරු කථා ද රැසක් මෙහි එයි. හිරිපිටියේ දිවනරාළ නමවන බුවනකබාහු ට සහ පෘතුගීසින්ට රහසින් දළදා වහන්සේ සොරරහසින් මායාදුන්නේ වෙත ගෙන ඒමත් සමඟ, බෞද්ධයන් මායාදුන්නේ වටා පෙළගැසීම, ටිකිරි රාජසිංහ උප්පත්තිය, මුසල්මානු පියෙකු සහ සිහල මවකට දාව උපන් රහුමාන් සිද්ධි ලෙබ්බේ මුදියන්සේ, මායාදුන්නේ වෙනුවෙන්  සිහළ නියෝජිතයාව යාපා පටුනට ගමන් ගෙන, මල්වාන ගම්වරය දිනා ගැනීම ආදි මේ කාලය හා සබැඳි රසවත් සිද්ධීන් කිහිපයකි.
- මෙහි සමහර ලිපි, දැනට සොයා ගත නොහැකි ආකාරයේ එකල පැවති රාජ්‍ය රහස් පිළිබඳ ලියැවුණු ඒවාය. රහස් යටිය, නම් වූ රජ තෙමේ පෞද්ගලික රහස් මත්න්‍රණය උදෙසා භාවිත කල මෙවලමක් බවත්, මෙම මෙවලම පිළිබඳ කව්සිළුමිණේ, නිකාය සංග්‍රහයේ සහ දඹදෙණි අස්නේ සඳහන් මුත්, ඊට අදාළ ක්‍රමවේදය අද වන තුරුත් රහසක් බව ද ලිපිකරු පවසයි. සිංහල රජ බිසව හා බැඳි එක් රහස් මෙවලමක් වූ මිණි මෙවුල් දම ගැන ලිපිය ද උනන්දුවෙන් කියවූවෙමි. මිණි මෙවුල් දම් මංගල්‍යය, රාජකීය වෙදානෝ රජ කුමරියගේ කුමරි බඹසර පරීක්ෂාව සහ මංගල සිරි යහනෙන් පසු ව මේ උපකරණය භාවිත වූ අයුරු පිළිබඳ විස්තර මෙහි  එයි.
- සමහර ලිපියෙක උලුප්පා දැක්වෙන්නේ අප ඉතිහාසය පුරාවේ සිට අද දක්වා සිදු වූ සමහර දෙයක සමානකම් ය. "අරුම පුදුම තාලය" එවන් එක් තාලයක මතු කරමින් ලියැවුණකි. එනම් අප රට පහළ වූ ප්‍රතාපයන් කිසිවෙකුට තම පුතු හට එම පදවිය නතු කරලීමට නොහැකි වීමය. විජය, දෙවන පෑ තිස්, ගැමුණු, අසේල, කාශ්‍යප, මානවම්ම, මහා විජයබාහු, පරාක්‍රමබාහු, පළමු විමලධර්මසූරිය පමණක් නොව, රජකම සිංහලයන්ට නැති  වූ පසු ද, මෙම තාලය මෙලෙස ම පැවතුණු බව පෙන්වා දෙයි.
- සමහර ලිපි විවාදාත්මකය. උතුරු-දකුණු වාදය, එනම් උතුර එක් තාලයක් ගත කල සහවාදි දකුණු නායකයා සෑම විටම පරාජය වී දකුණ ද සෑම විටම උතුරට සරිලන පිලිතුරක් දීමෙන් රටක් ලෙස අප ගමන් ගෙන ඇත්තේ කොහේ ද යන ගැටළුව පිළිබඳ ලිපිය ඊට නිදසුනකි. කතුවරයා, සද්ධාතිස්ස පරදවා ගැමුණු කුමරුගේ ඉදිරියට ඒම, කේශධාතු කස්සප පරදවා මහා විජයබාහු ජය ගැනීම, සමගිවාදි දෙවෙනි ගජබා පරදවා මහා පරාක්‍රමබාහු ඉදිරියට  ඒම ආදි වශයෙන් නිදසුන් අටක් ඉදිරිපත් කරයි. 
- විටෙක අද දැක ගනට නොමැති එහෙත් මෑතක් වන තුරුම පැවති බවට නිශ්චිත සාක්ෂි පැවති පුස්තකයක් කෙරෙහි අවදානය යොමු වෙයි. වෛද්‍යාන්ත පුස්තකය එවැන්නකි. පාකර් තම "Ancient Ceylon" කෘතියේ ලක්දිව ස්ථූප කලාව පිළිබඳ මෙනමින් පුස්කොළ පොතක් තිබූ බැව් පවසන මුත්, අප රට ශිල්පීන් ව්‍යවහාරිකව ස්ථූප කලාව පිළිබඳ දත් මුත්, මේ පුස්තකය අද වන විට අතුරුදන් වී ඇත.
- මෙරට "සිංහල බුද්ධාගම" යන්නෙහි ආදි කර්තෘ සිංහලයකු නොවුණු නිසා ම සිංහල බව වඩා ඒත්තු ගැන්වීමේ උවමනාවෙන් පෙළි  නිශ්ශංකමල්ල රජතුමා බව කියා පාන ලිපියකි, කාම්බෝජ වාසල. එතුමා ගේ කාලයේ, කාම්බෝජ වැසියන් කෙතෙරම් අප රට වෙසෙසින් අගනුවුර විසූ බව ද එහි කියවේ. කතුවරයා පවසන්නේ රජු නව විලාසිතා නීති පනවා, බුදු දහම, බුද්ධාගමක් බවට පත් කල බවෙකි. එම නීති ප්‍රකාරව මසුන් මැරීම සහ දඩයම තහනම් කොට ඇති මුත්, මෙහි විසූ කාම්බෝජ වැසියන්ට කුරුලු දඩයම සඳහා විශේෂ වරප්‍රසාදයක් ලබා දී ආකාරයත්, මෙම කාම්බෝජ ජාතිකයින් රජුගේත්, රාජ්‍යයේත් ආරාක්ෂාවට සම්බන්ධකර ගත ආකරයත් මෙහි කියවේ.
-මෑත ඉතිහාසය එනම්, බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිත යුගයේදි, අප රට සුවිශේෂි පුද්ගලයින්, හා විශේෂ සිදුවීම් කිහිපයක් කෙරෙහි ද අවධානය යොමු කරන ලිපි වලින් මෙය පොහොසත් ය. කෝල්බෘක්-කැමරන් නිර්දේස වලට අනුව මෙරට විධිමත් පලාත් පාලන රටාවක් බිහිකිරීමේ වගකීම ලත් ආර්. ඇල්. බ්‍රෝහියර් මහතා, ලුවී ද සොයිසා හා මිතුරු වූ අයුරුත්,  සොයිසා මාර්ගයෙන් අප රට කඩඉම් පොත්, මේ කර්තව්‍ය උදෙසා භාවිතාවට ගැනීමට ගත් අයුරු ද, ඉතිහාසය ට ආශා කල සොයිසා මහතා, මෙරට ගම්දනව්, පන්සල් පුරා ඇවිද මේ උදෙසා කරුණුකාරණා එක්කාසු කල ආකාරයත්  කියවෙන ලිපිය මෙවන් එක් රසවත් ලිපියකි.

මා විසින් මෙහි  රසවත් ලිපි සැටකින් තෝරාගත් කිහිපයක් පමණක් සාරාංශිතය. ලිපිය තවද දිගු වීම වලකනු රිසිව වශයෙන් අවදානය යොමු නොකල මාතෘකා රැසකි. නිදසුන් වශයෙන් කාලිදාස්- කුමාරදාස ඉතිහාස කථාව; අප රට නාඩගම් කලාවේ ඉතිහාසය, නයිඳු සහ නරේන්ද්‍රසිංහ රජුගේ කලාකාමි බව; සිංහලයාගේ සරාගි ජීවිතය සහ රාග චාරිත්‍ර;  පුරුෂ නිමිති සහ එහි සෞඛ්‍ය පිළිබඳ වෙසෙසින් බුද්ධදාස රජතුමා ගේ මහා හැදෑරීම ;  රාජගිරියේ ආයුර්වේද වෛද්‍ය විද්‍යාලයේ ඉතිහාසය සහ උබේසේකර වලව්ව ඒ සඳහා කල අනුග්‍රහය ආදිය ය. තව නොකී කථා බොහෝය.  අරොවකට තිබෙන්නේ, සැලකිය යුතු තරම් ලිපි වල අදාළ මාතෘකාව ද පූර්ණ වශයෙන් සාකච්ඡා නොකොට කුකුස උපද්දවා, ලිපිය හමාර කර තිබීම ය. ඒ නයින් බලන කල, ඉතිහාසයේ ඇස නොගැටෙන අතුරුකථා, දිශානති කෙරෙහි පාඨකයන් අවධි කිරීමෙහිලා මේ ලිපි එකතුව ඉතා ප්‍රයෝජනවත් ය. මෙහි සැලිය යුතු තරමක උපකල්පන ද ඇති බව ට සැක කරමි. එහෙත්, ඉතිහාසට කැමැත්තෝ කියවිය යුතු ලිපි එක්කාසුවක් ලෙස සපුරා විශ්වාස කරමි.