රන්කරඬුව-බටුවන්ගල රාහුල හිමි

රන්කරඬුව-බටුවන්ගල රාහුල හිමි
======================

*****

"රන් පාට චිත්‍රයක් අතින් ගත් මහල්ලා" සහ "නයිගලින් උපන් පුත්‍රයෝ" නම් වූ තම නවකථා ද්විත්වය හරහා පිරීක්සා බැලූ නවකථා ක්‍රමය, ආඛ්‍යාන ශෛලීය, අප හිමියෝ "රන්කරඬුව" ඔස්සේ පරිපූර්ණත්වය ට ගෙන්ගොස් ඇත. මීට පෙර මෙවන් සුඛනම්‍ය ලෙස, හා මෙතරම් දක්ෂ ලෙසින් රූපක හා සංකේත භාවිතාව ඔස්සේ සිංහල නවකථාව යන කලාංගයේ අග්‍රකෘතියක් ලියැවුණේ නැති තරම් ය. 

සතර මහා ස්ථාන වන්දනාවේ යෙදෙන භික්ෂුවට කොණ්ඩඤ්ඤ හිමියන් මුණ ගැසී මුල් ධර්ම දේශනාව ඇතුලත් රන්කරඬුව ආරක්ෂාවට භාර දෙන අතර පවසන්නේ සතුරන් ලොබ බඳිනුයේ කරඬුවට මිස අන්තර්ගතයට නොවන බවකි. කරඬුව හරහා බුදු රදුන්ගේ ධර්මය මූල හේතුවෙන් හටගත් ආගම නිරූපනය වෙන බවත්, එම කරඬුව භාවිතා කොට විවිධ පුද්ගලයින් බලය, සත්කාර, ලාභ ආදිය ලැබීමට උත්සක වන බවත් පැහැදිලිය. මෙවන් "කරඬුවක්" නිසා විවිධ නඩේගුරුන් හට බැතිමතුන් "වන්දනාවේ" රැගෙන යාමට අවස්ථාව ලැබෙන බවත් පැහැදිලිය.

"නඩේගුරුන් විසින් තම කණ්ඩායම් පෙරහැරෙන් වෙන් කරගෙන ජයසිරිමහා බෝධිමළුවේ වෙන වෙනම තැන් තැන්වල,  වෙන වෙන ම සිට, වෙන වෙන ම වන්දනා කෙරුණේ ය. නඩේ ගුරුන් විසින් කියනු ලබන ගාථා කවි බැතිමත් හු ශබ්ද නඟා කීවෝය. ඒ සියළු කණ්ඩායම් වල හඬවල් එකට මුසු වී මහා ඝෝෂාවක් ලෙස බාහිරට ඇසෙන්නට පටන් ගත්තේ ය." (79-80 පිටු )

මේ කෘතිය ප්‍රධාන වශයෙන් බුද්ධාගමේ විකාශය සිදු වූ අයුරු, නවකථාව යන මෙවලම තුල, ඊට ඉතා සුදුසු අයුරින් කියා පායි.

• බුදු රදුන්, පෙර ශාස්තෘවරුන්ගේ දහම් එක්කාසුව පෙරා, වැදගත් කුඩා කොටස තම යථාභූතඥාණදර්ශනය සොයාගැනීමට ආසනයක් කර ගත්තේ කෙසේ ද,
• උන් වහන්සේ ඉවත ලූ කොටස තවමත් ආගමේ නාමයෙන් බුද්ධාගමට උරුමකම් පාන්නේ කෙසේ ද, 
• වර්තමානය වන විට බුද්ධාගම එක්තරා අතකින් දෙව්දතුන් අතට ගියේ කෙසේ ද, එය එක් අතකින් වැලැක්විය නොහැකි වූ අයුරු ත්, 
• එහෙත් තවමත් ඇවැසි අයෙකුට මුල් බුදු දහම සොයා ගත හැකි අයුරු - පුරාණ හිමියන් යන සංකේතාත්මක භාවිතාවෙන්              
                           - ආදිය පිළිබඳ ඉතා ඉහළ  නිර්මාණ කුසලතාවකින් පිරිපුන් වැ, බුදු දහම හා බෞද්ධ ඉතිහාසය ගැන පමණක දැනුමක් ඇත්තෙකු වසඟයට පත් කරනාකාරයෙන්, අප හිමියෝ රචනා කල ඇත්තෝය.

එහෙත් නවකථාව බුද්ධාගමේ විකාශය (හා විනාශය ) ගැන පමණක් කියවන්නක් නොවේ. රහල් හිමියන්ගේ කැන්වසය හා ජීවිත දැනුම වඩා පුළුල් පමණක් නොව, නූතන ය.

බුදු දහම දර්ශනය ආගමින් මුදවා ගැනීමට කැස කවන්නන් ඒ සඳහා විද්‍යාව ආයුධයක් කා ගැනීමේ නුසුදූ බව අප හිමියන් මැනවින් ගම්‍ය කරයි - බුදු දහම "ගර්භය" දෙස බලන්නට "අණ්වීක්ෂය" නම් අශූචි ගන්ධය නැගෙන  ආයුධය භාවිත කිරීම ඖචිත නිදසුනකි.(දෛනික ජීවිතයේ විද්‍යාව භාවිතාවේ අවශ්යතාව මින් ප්‍රතික්ෂේප නොවේ. )

අප හිමියන් බොහෝ ආගම් වල බැතිමතුන් "දෑස් අන්ධ කොට" දක්කාගෙන යෑම පිළිබඳ ඉදිරිපත් කිරීමට ද ඉතා අගනා රූපක භාවිත කොට ඇත. එසේ සාර්ථක රූපක භාවිතාවෙන් අනතුරුව, ගුප්ත වෙතින් නැගෙන වාක්‍ය සියල්ල කියා පායි.

"විමුක්තිය, ස්වර්ගය හෝ අවසන් සැපත වෙනුවෙන් ඔවුන් තුළ තිබූ ජීවිත් විශ්වාසයන් සියල්ල ඔවුන් අතේ ඇති අවසන් කාසියටවත් ලබා ගත හැකි යැයි විශ්වාස කිරීම භයානක විශ්වාසයක් නොවේ ද හාමුදුරුවනේ ?" (110-111 පිටු)

කතු හිමියන්, වර්තමාන අර්ථ ක්‍රමය තුල "මිටි මිනිසුන්" උස ඈයන්ගෙන් "පෙරී බිමට වැටෙන දේ" (trickle down effect of the Capitalist System ) වළඳා සැනසීමේ න්‍යාය තුල රැඳෙන අයුරුත්, එම මිටි මිනිසුන් බලැත්තන්ගේ උවමන්වාන්ට කස අතට දී, බලැත්තන්ගේ උවමනාවට පෙරහරේ යැවීමට හැකි වී තිබීම ගැනත් ඉතා මනරම් රූපක භාවිතාවක් මගින් පසක් කරයි. 

"මිටි උන් උස් උන්ගේ ඇඟිලිකරු  අතරින් පෙරී බිමට වැටෙන මිදියුෂ බිඳකින් උන්ගේ දරුවන්ගේ කුස තෙමා උන් බඩැගින්නේ සිට විලාප නැගුවෝය." (115 පිට )

"කරඬුව දෙවූ වතුරෙන් මුහුණ දොවා ප්‍රබොධය ලැබූ ඒ මිටි මිනූන් අතට රාජ පුරුෂයෙක් කස ලබා දුන්නෝය. කස අතට ගත් මිටි මිනිස්සු පෙරහට ඉඩ ගනිමින් කස ගසන්නට පටන් ගත්තෝය" (148 පිට )

පිටු 152ක් වන් අල්ප පිටු පමණකින් මෙතරම විස්මිත, නිර්මාණයක් කල අප හිමියන් ඇත්තෙන් ම පැසසිය යුතුමය. "Midnight's Children" කෘතිය  ට Booker of Booker ලැබුනේ කෙසේ ද, එලෙසම මේ කෘතිය ස්වර්ණ පුස්තක ගොන්නක් මැද ප්ලැටිනම් පුස්තකයකි ( මෙය ට ස්වර්ණ පුස්තක සම්මානය 

හෝ ලැබේ ද නොලැබේ ද යන්න අනෙකකි ). මේ කෘතිය ඉන්ගිලිසියට පෙරලා, මෙහි එන බෞද්ධ ඉතිහසායේ එන චරිත පිළිබඳ ප්‍රමාණවත් සටහනක් එක්කාසු කරන්නේ නම්, මෙය විශ්ව සාහිත්‍ය හා එකට එක සිටීමට තරම් සුදුසු කෘතියක් ලෙස මම තරයේ විශ්වාස කරමි.  

පෙරහන් කොට තෝරා, ධර්මාවබෝධයට ආසනයක් කොට ගත් තණ, හා ඉවත ලූ තණ:

නවකථාව ඔස්සේ බුදු දහමේ විකාශනය ගැන කියවෙන විචාරය සලකා බැලුවහොත්, සිද්ධාර්ථ ගෞතමයන් බුදුබව ලබනා අවස්ථාවේ උන්වහන්සේ වටහා ගත් ධර්මය, එතෙක් ලොව පැවති ඥාණ දර්ශනයක ක්‍රමික අවස්ථාවක්, බුද්ධ ඥාණය මගින් පිරීක්සා වැරදි මත, මිත්‍යා ආදිය ඉවත් කොට, තම ප්‍රත්‍යක්ෂ ඥාණය මඟින් අලුත් දෑ එකතු කොට "යථාභූත ඥාණ දර්ශණය" ලෙස දේශනා කල එකකි. එය අප ලේඛක හිමියන් ඉදිරිපත් කර ඇති අයුරු ඇත්තෙන්ම අපූරු ය.
"ඉරට බය වෙච්ච, සඳට බය වෙච්ච, වැස්සට බය වෙච්ච මිනිස්සුත් ඒ කරඬුව හදන්න සම්මාදම් වුණා" (34 පිටුව )  - බලන්න, අයිතිය කියා පාන්නේ කරඬුව සඳහා ය - අන්තර්ගතය උදෙසා නොවේ.

"බෝසතාණන් වහන්සේ එම කුසතණ බිම එළද්දි තව පිරිසක් බෝසතණන් වහන්සේ වට කර ගත්තෝය. ඔවුහු තමන් ගෙන ආ කුසතණ ස්වල්පය බැගින් බෝසතාණන් වහන්සේට පිළිගැන්නුවෝය. මේ පිරිස අතර කොණ්ඩඤ්ඤ ආදි පස්වග තවුසෝ ද, ආලාරකාලාම හා උද්දකරාමපුත්ත ද ,කපිල ඍෂිවරයා ද සිටියෝ ය. ඉතා පහසු ඉරියව්වකින් බෝමැඬ මුල ඉඳගත් සිද්ධාර්ථ තවුසාණෝ සියළු කුසතණ එක ගොඩකට දමා එම තණ සියල්ල මිශ්‍ර කළෝය. මිශ්‍ර කරමින්, එම තණ අතර තිබූ දිරා ගිය, ඉදී ගිය, මේරු කොළ හා ඊ තණ නොවන වෙනත් තණ වර්ග ඉවත් කළෝය. අවසානයේ බෝ මැඬ එළාගන්නට ඉතිරි වූයේ තණ ස්වල්පයකි.. සිද්ධාර්ථයන් වහන්සේ එම තණ පලස මත එරමිණියා ගොතාගෙන තැන්පත් වුණෝය. "(80-81 පිටු)

බුදුරදුන් ඉවත ලූ තණ බොහෝ අය අසුලා ගත්  බවත්, බුදු දහමේ නාමයෙන් වන්දනාමාන කරන බොහෝ "කරඬු" වල ඇත්තේ මේ ඉවත ලූ කොටස් මත සිට ඉදිරිපත් කෙරෙන  කොටස්  බවත්, බුද්ධඝෝෂ හිමියන් හෙළ අටුවා පාලියට නැඟීමේදි කලෙත් මෙම ඉවත ලූ කොටස ඉහළ ට ගැනීම බවත් අප හිමියන් ගේ අදහසයි. බුද්ධඝෝෂ හිමි ඉදිරිපිට දී, භික්ෂූ පිරිස කුඩා කරඬු "තම දෝත මත තබාගෙන ඔවුන් ඉදීරිපිට තිබූ එම මහා කරඬුවට වන්දනා කරමින් සිටියෝය. මේ භික්ෂූන් වාඩි වි සිටින්නේ බොස්තාණන් වහන්සේ බොමැඬ දී ඊ තණ පත් ශුද්ධ කරද්දි ඉවත ලූ තණපත්‍ර මත බව භික්ෂුව ඉක්මනින් ම අවබොධ කරගත්තෝය." (86 පිටුව ). 

අප ලේඛක හිමියන් මෙවන් මතයක් දැරුව ද, ධර්මය ට සිදුවන හානිය අවම කරගනු වස් එය "ආරක්ෂා කරලීමට" සුදුසු බසකින් ලේඛනගත  කර තබාගැනීමේ අවශ්‍යතාව පිළිගන්නා සෙයකි.

"මෙය හරියන කාරියක් නොවෙයි... අප මේ කිරි මත දුහුවිලි කුණු නොඇලෙන ලෙස මේ කිරි මුදවාලිය යුතුයි' චුල්ල පන්තක හිමියෝ නැවතත් කිරි බඳුන පෙරා ඊට මුහුන් යෙදුවේ ය. මුහුන් යොදා ටික වේලාවකින් එය ආරක්ෂා කලේ ය. කිරි බඳුන මිදී ගියේය... එය තද ඝන ගතියකින් යුක්ත වුයේය. තෙතමනය නැති වී එය වියළී ගියේය. එම ඝන වූ වියළි කිරි වාතයට අභිමුඛ කරගෙන සිටියේය... කණු අංශු රොඩු... සුළඟේ ගසාගෙන ආවේය. කිරි මත ඒවා වැටුණේය. එහෙත් ඒව කිරි මත නොරැඳුණේය." (84 පිට )

බුද්ධඝෝෂ හිමියන් වෙනුවෙන් වචනයක්:

අප ලේඛක හිමියන්ගේ බුදුදහමේ විකාශය පිළිබඳ පෙළගැසීම ට මා බොහෝ සෙයින් එකඟ වුණ ද, බුද්ධඝෝෂ හිමියන් පිළිබඳ කාරණයෙදි මා රාහුල හිමියන්ගේ මතයෙන් බැහැරව, වඩා විමසිලිදායක වීමට කැමැත්තෙමි. බුදුගොස් හිමියන් මාර්ගයෙන් බුදුරදුන් ඉවත ලූ කොටස් නැවත පාළි අටුවා තුලට ඇතුලත් වීමට අවකාශ ඇති කල බව රහල් හිමියන් චෝදනාත්මක ස්වරයකින් අඟවයි. එය එසේ වුවා නම්, අප ජාතික-සංස්කෘතික රාමුව තුල පැවත එන භික්ෂු පරපුර බුදුගොස් හිමියන්ගේ අර්ථකථනයට පක්ෂපාති වී සිටි බවට විශ්වාස කරන්නේ නම්, එහි අරුමයක් නැත. එහෙත් යුදෙව් සංස්කෘතියකට උරුම කම් කියනා, බුදු දහම ගැන පැහැදී, දර්ශනය පිළිබඳ ආචාර්‍ය උපාධිය ලබා, ඉන් අනතුරුව අප ආනන්ද මෛත්‍රේය හිමියන් යටතේ පැවිදි බාවයට ඇතුලත් වුණු, බෝධි ස්වාමීන් වහන්සේ, බුදුගොස් හිමියන්ගේ විශුද්ධිමාර්ගය ගැන පවසන්නේ මොනවා ද ?

"I have relied heavily on the Visuddhimagga (The Path of Purification ), a vast encyclopedic work which systemizes the practice of the path ( i.e. මේ කියනා මග අරි අටැඟි මග යැ ), in a detailed and comprehensive manner" (Preface - The Noble Eight fold Path - Bhikku Bodhi )

නවකථා රචකයෙකු වශයෙන් රහල් හිමියෝ, ශූරයෝ වෙති - ස්වර්ණ පුස්තක සම්මානය හඳුන්වා දීමෙන් අනතුරුව ප්‍රකාශ වූ සියළු පොත් අතරින් ස්වර්ණ පුස්තකය රන්කරඬුව යැයි කියවුනහොත්, මා එහි අසාධාරණයක් දකින්නේ නැත. ඒ බුදු රදුන් පංචශික ගේ රාග නිශ්‍රිත සංගීතය, ඔහුගේ දක්ෂතාව යන කාරණාව පමණක් සළකා වැනුවා සේය (උන් වහන්සේ රාගනිශ්‍රිත කොටස නොසලකා හැරූ සේක ). එහෙත් ධර්ම කාරණා පිළිබඳ තීරණ ගැනීමේදි, බෝධි ස්වාමීන් වහන්සේ වඩා නිවැරදි වීමට ඉඩ ඇති බව මම සිතමි.