මමත්වතා - ඉසුරු චාමර සෝමවීර

 අද උදෑසන වන තෙක්, අන් පොත් කිහිපයක් කියවනා අතර, කවි පොත් දෙකකට ද දවසක් හැර දවසක් හෝ වේලාව උත්පාද කර ගත්තෙමි. එකක්, මා ගිය වසර අවසන කියවීමට තනා ගත් සැලැස්මට ඇතුලත්, ලක්ෂාන්ත අතුකෝරාල ගේ 'ලියසැව් ලිහී ගිය ගනසාමඬුලු" ය. එය කියවීම හේතුන් දෙකක් නිසා මන්දගාමීය (ඒ පොත ගැන යමක් පවසන දිනෙක වැඩිවිස්තර පවසන්නම්). අනෙක මීට සතියකට - දින දහයකට පමණ පෙර, අන් පොතක් එක්කාසු කරගැනීමේ අටියෙන් සරසවි පොත් හලට ගොඩ වූ විට නෙත ගැටී මිල දී ගත් ඉසුරු චාමර සෝමවීර ගේ "මමත්වතා" ය. අද උදැසන එහි කවි පොතේ කවි 45 ම වරක් හෝ බලා අවසන් කෙරුවෙමි. එහි සරලත්වයත්, ඒ සරලත්වය තුල සැඟ වූ ගැඹුරත් එම කවි පොත ඉක්මනින් කියවීමට හේතු සාධක වූයේය. තාණ්ඩව, සහ අප දෙදෙනා මැද මහ මුහුද අප ට ගෙන ආ, ඒආශ්චර්‍යයක් බඳු වූ සරලත්වයක ගැඹුරේ ම අලුත් මානයක්, අප ට මහත් වින්දනයක් ගෙන ආවේය.

මා සිත් ගත් කවි කිහිපයක් තැන නතර වෙමි.

"හැරෙන්නත් බෑ දැන්
පරක්කුයි

බදාදා පොළෙන් ගෙනැවිත්
ගෝවා, තක්කාලි
බටු, මෑ කරල්, කංකුං
බිත්තර, හුරුල්ලන්
ශීතකරණයෙ අසුරමි

ඔෆිස් යමි, එමි
නාඳුනන මුහුණක
යම් හුරුපුරුදු ලකුණක්
සොයා මොහොතක් නවතමි

..."

40 නම් වූ මේ කව සිතට දැනුන එකකි. වෘත්තීය ජීවිතයේ පෞරෂත්ව වර්ධනය වෙනුවෙන් වූ අනේක පුහුණුවීම් තිබුන ද, ඒ මගින් රටාවෙන් මිදීම ගැන උපදෙස් ලැබුවද,  (සහ වෘත්තීය අවශ්‍යතා හේතුවෙන් යම් සුළු වෙනස්කම් සිදුකරගත්ත ද,)  'හැරෙන්නට බෑ දැන් - පරක්කුයි' - කිමද අවදානම් නොගන්නා අප ජීවිත මතින් රෝපනය වන බීජ පැළ වලට අවදානමක් ගෙන ආ නොහැකිය. අපූරු කවියකි.

"උන් මාව දන්නවාද ?
මං උන්ගෙන් එකෙක්ද ?
මට සැකයි
තමුන් ගැන තීරණ ගන්න බැරි
එක එකා එක්කහු වෙලා
මහජනතාව වෙනුවෙන්
තීරණ ගන්නවා

...

අනේ මන්දා
ඇයි නන්දා එහෙම කිව්වේ

මහජනතාව
මහ බයක් ගේනව"

ලංකාවේ මහජනතාව නම් අතිශය බහුතරය නම් කිසිදු වරප්‍රසාදයක් නොලත් කොටසේ එකෙක් වීම ඇත්තෙන්ම මහ බියක් ගේන්න හේතුවක්ම ය. කිමද ඉහලම තැනේ සිට ට්‍රැෆික් පොලිසියේ රාළහාමි දක්වාම ඇත්තන් ඇත්තේ අපට ඉහළින් ය. ලක්ෂ දහයකට ජීවිතයක් ලඝු කෙරෙන ජීවිත සතු මහජනතාවගේ අයෙක් වීම ඇත්තෙන්ම බියට කාරණයකි. දෙකට නැමී වන්දි මුදල් ගන්නා ස්ථාවරය කුඩු පට්ටම් වන දිනයක් දක්වා ම මෙම අවධානම පවතිනු ඇත.

එක්තරා වයසකින් පසුව, පෙර මතක, පැරණි සබඳතා - ඒවා අලුත් නොකර ගත්තද - දෛනික ජීවිතයේ ඒකාකාරි රසය පිරි බනිසේ හමුවන මුද්දරප්පලම් මෙනි.

"ඔබ තුලය තාරා
මඳහසෙහි රාධා
බැල්මක සිටී සීතා

ඔබ

පොලිතින් මල්ලක
එළවළු ලාගෙන
මාළු මැස්ස ළඟ
සාලයන්ට කේවල් කරමින්
මා නොදකිමින්"

කෙවල් කරමින් දෛනික ජීවිතයේ සුළු ජය ගැන සතුටු වන ජීවත් වන ඔබ ද එවන් තත්වයක් විය හැක.

මෙහි අප ට ළබැඳිව අප ආමන්ත්‍රණය කරන ආරේ කවි පංති බොහෝමයකි. එහෙත් කවි එකතුවේ සාරය තේරුම් ගනු වස් ඉහත නිදසුන් ප්‍රමාණවත් වගය, අප විශ්වාසය. මහළු සිංහයෙක්, දෛනික තේ කෝප්පය, සිහින නිවහන, වන දෙවඟන, ඔපූට, මා, ආදි රසවිඳි කවි පංති බොහෝමයකි, මෙහි. එතරම් සාර්ථක කාව්‍ය සංග්‍රහයක් වුව ද, ඉසුරුගේ තාණ්ඩව, සහ අප දෙදෙනා මැද මහ මුහුද තරම් ම මෙහි කවි මා සලිත නොකල බවද කිව යුතුය. එහි කවි වල තිබූ වඩාත් නිදහස වෙනුවෙන් වූ කැමැත්ත, සුලභ නොවූ කවි මැයන්, තමන් කැමති විදිහට ජීවත් වීමේ ඇති ආශාව වෙනුවට,  දැන් ජීවිතය දෙස වඩා උපේක්ෂාවෙන් බැලීමක කවියා නිරත වනවා සේ ය, මේ කවි කියවනා විට අපට දැනුනේ.

එහෙත් සිංහල කවියේ රසිකාවියක් නම් අනිවාර්‍යයෙන්ම කියවිය යුතු කාව්‍ය සංග්‍රහයකි.

ශ්‍රේණිය: ****
ප්‍රකාශනය: විදර්ශන (2023)

The Love of a Good Woman - Alice Munro

 Possibly I may have said this before.

Alice Munro was introduced to me by a book worm friend, early into our friendship. Since then she and a handful of others have grown to be my cherished, and possibly only reading circle - given my introvert ways, and we've discovered other authors. But Alice Munro, was definitely introduced to me, not with standing that by that time I had read other prominent authors - Camus, Naipaul, Coetzee to name a few.  Anyway, I ventured Munro ground with an audiobook of Runaway, abiding my friend's advice, and was blown away. Ever since,  I have made it a habit of reading one short story collection of hers' every year. Last month I read "The Love of a Good Woman", - her ninth, and the tenth overall that I've read to date,  and thought, for the umpteenth time, what a remarkable writer she was. I may not summarize each of the short stories as is my usual practice with short story collections. Instead this is going to be an overall summary of her style - the themes she broaches with such an unhurried subtlety, usually in a style in which an idea is born with a mere fragrance of a hint, and then picks form to make up the whole of the story (e.g. The Children Stay - there is something in Pauline as she holidays with her husband, young kids, and her in-laws, to suggest that she is not all present in the beach). Munro, makes the reader even more keen an observer of life, of Life's Love, of sex lives, of memories which keep the aged hanging on. 
Let's dwell a moment in each;
Life's Love - In Jakarta, it is clear that both Kent and Sonje still love their respective spouses although both have moved on in life, got into other relationships, and have grown children. Some loves are like that, where even though one partner doesn't feel the intensity of a relationship, the impact to life, if not life itself is defined by this same relationship for  the other partner
Sex Lives - what Kath was missing in her relationship with Kent in 'Jakarta'; what Pauline missed with Brian in 'The Children Stay'; possibly her last chance at intimacy for Eve with a girl junkie ('Save the Reaper') when it was clear that Eve was no longer needed in her daughter's life.
Memories that keeps one hanging on - Mr. Willens' has his 'way' with Mrs. Queen - an unmentioned act of force (which could even suggest even a silent consent,) and how Rupert put a 'stop' to it for for good, and how this secret was possibly the most important thing which kept the otherwise terminally Mrs. Queen alive, a little later in her life ('The Love of a Good Woman'). Or Mr. Gorrie, and his secret that he possibly lived over and over again in his mind, in those last paralyzed years of his ('Cortes Island'). It was noted that neither Mrs. Queen nor Mr. Gorrie hinted of any regret given that both acts fall under acts of crime.

Then there are other stories which reflect on somewhat different topics for Munro. Parenthood - good and bad feature prominently in this collection.

As an example of bad parenthood, we find  Karin, hungry for her mother's love trying to find her place as a child while her mother fights her own battles, in 'Rich as Stink'. The last scene in which Karin burns herself accidentally, while retaining her scars on her neck till her college days, which symbolize her becoming comfortable with the scars that life has thrown her way, and maturing through them.

"She came out of that, of course, she came back to being a Karin. Everybody thought she was just the same except for her skin. Nobody knew how she had changed and how natural it seemed to her to be separate and polite and adroitly fending for herself. Nobody knew the sober, victorious feeling she had sometimes when she knew how much she was on her own."

Parental love, genuine, but not shown in obvious ways is captured beautifully in 'Before the Change'. Was it his daughter's admission, which caused too much of a shock, given what he has been practicing as a doctor, that killed the father ? Was it the missing bloodied money that made the daughter realize her father's true love for her ?

'My Mother's Dream' is possibly the most unusual short story of Munro I have read to date, as the narrator is a baby girl of some month's age. The baby's initial dislike of its mother, her preference for her aunt, her fight for her life, her decision to 'lose' and 'survive' which she thinks of as an acceptance of her sex, all make for a deeper analysis.

In summary, all I can say is that this is yet another brilliant short story collection. I still have four of her short story collections lined up to read, and then possibly reread her work from start as she requested her readers to do, when she announced her retirement from writing in 2013.

Rating: *****

අල්බොරාදා (අසෝක හඳගම)

 මට මුල්වටයේ අල්බොරාදා මගැරුනා පමණක් නොව, එනමින් චිත්‍රපටියක් වූ බැව් තබා එතරම් මගේ අවදානයට ලක් නොවිනි. එය ඇත්තටම මට ඒත්තු ගියේ, මහේෂ් හපුගොඩ එනමින් පොතක් පළ කල පසුය. මීට දින දෙක තුනකට පෙර,  හඳගමගේ ම මුහුණ පොත් පිටුවේ අල්බොරාදා දෙවන වතාවට පෙන්වන බව ආරංචි විය. එය බලන්නේ ද නැද්ද කියා සිත සිතා සිටිද්දීය, දිවයින පුරා විදුලිය ඇණහිටියේ. මාත්, මගේ බිරිඳත් හනිකට චිත්‍රපටිය බැලීමට තීරණය කලේ එවිට ය.

මෙය එක් වතාවක් බලා වටහා ගට හැකි චිත්‍රපටියක් යැයි නොසිතමි. එහෙත් මට දැනුනු තැන් කීපයක් ගැන අද සටහනක් තබන්නේ අනාගත දිනෙක හපුගොඩ පොත කියවීමට ද ඉඩ තබා ගනිමිනි.

මෙහි එක් දර්ශනයක මිනිසෙකු තම ගැහැනියට ගුටි බැට දෙමින් බැණ වදින්නේ, ඇය කුලහීනයෙකු හා නිදි වැදුනයි කියමිනි.  පැබ්ලෝ ඊට මැදිහත් වී එම ගැහැනිය බේරා ගනිද්දි, එම මිනිසා පවසන්නේ, තමන්ගේ ගැහැනිය තමන් හදා ගත යුතු බවත්, එසේ පහර දුන් විට ඇගෙන් ලැබෙන කාම සුවය තීව්‍ර වන බවත්‍ ය. පැබ්ලෝ එම ගැටුම මැඩපවත්වන්නේ, ගැහැනියකට පහර දීමට ලැජ්ජා නැද්ද යැයි විමසීමෙනි. පැබ්ලෝ එසේ පහර නොදුන්නද, කතුන් තම කාමාශාව පිනවා ගැනීමට භාවිත කිරීමේදී, බොහෝ ආත්මාර්ථකාමි බවට චිත්‍රපටිය දෙස්දෙයි. විටෙක නෙරූඩා ගේ චරිතෝපාදානය ක ඔහුගේ එම හැසිරීම ගැන කියවී තිබෙන්න ට පුලුවන. ආසියානු කත තමන් ව යටත් කරගෙන ජීවිත් වන පිරිමියෙකු ඉවසන බවකි ඇඟවෙන්නේ. මෙහිදී පැබ්ලෝ සමඟ නිදි වදින්නට ඔහුගේ නිවසට එන්නේ, ඔහුගේ කවිකමට වසඟ වීය. ඉන් ජීවිතයේ සියුම් රසවිඳිම් වලට බටහිර ගැහැනිය ප්‍රියකරනා විට, ආසියානු ගැහැනිය තමනට දෛවය ලබාදුන්නේය යැයි විශ්වාස කරනා පිරිමියා සමඟ දුක සැප බෙදාගෙන මියෙන තුරා ජිවත් වීමට දිවිහිමියෙන් බැඳී සිටියි. මෙහි එන ප්‍රධාන කාරණාවක් වූ වැල්ලවත්තේ කුලහීන කාන්තාවකට නෙරුඩා කල බලහත්කාරකම විෂයේ එම කත දැඩි ලෙස කම්පාවට පත් ව, ඇයට එය විඳදරා ගත නොහැකි තත්වයක් ලෙස පෙන්නුම් කරයි (අන් තැනක ඇය එය ඉටිරූපයක් මෙන්, සියළු හැඟීම් වලින් විනිර්මුක්තව විඳදරගත් බවකි අප කියවා ඇත්තේ - එසේ ලු නෙරූඩා තම සටහන් වල ලියා ඇත්තේ).

රත්නායියා නම් වූ සේවකයා පවා, පළමුවරට නෙරූඩා කුලහීනයන් ස්පර්ශයේ යෙදෙද්දී, නැවත නොනා බංගලාවට නොඑන ලෙස කියමින් තල්ලු කර දමයි.  තම හාම්පුතාට එවැන්නක් කිරීමට නම් කෙතෙරම් දැඩි මතයක් කුලය විෂයේ ඔහු වෙත තිබිය යුතුද ?  කුලහීන කාන්තාව හා එක්වීම රත්නයියා ට තව දුරටත් ඉවසීමට නොහැකි තත්වයකි. ඔහු තම පිළිකුල පෙන්වා සිටින්නේ, තම හාම්පුතා තමනට වෙන්කරගත් වැසිකිලිය භාවිතාවෙනි. අන් තැනෙක මධ්‍යසාරය ප්‍රතික්ෂේප කරන රත්නයියා ගේ හිසට එය හැලීමට පැබ්ලෝ නොපැකිලෙයි. ඉන් 'කාන්තාවන්ට අත උස්සන්නා එපා' වැනි ආප්තයක් වෙනුවෙන් පෙනී සිටියා ද, අන් අයගේ විශ්වාසයන්, ස්ථාවරයන්  සුළුකොට තැකීම ඔහුට සුළු දෙයක් බව කි, අපට පෙන්වන්නේ.

සාගරය ආශ්‍රිත දර්ශන, විසි වෙනි සියවසේ මුල් භාගය ප්‍රතිනිර්මාණය කොට පෙන්වීම, සුවිශේෂි රඟපෑම් - මචාඩෝ, ලුයී රොමෙරො, මගින් සුවිශේෂි දෘ‍ෂ්‍යකාව්‍යයක් නිර්මාණය කර ඇති අතර, නැවතත් කීමට ඇත්තේ, මට මෙම චිත්‍රපටියේ තව 'කියවීමට' ඇති දේ මගැරුණා විය හැක.

'රහස් කියන කඳු' ගැන වචනයක් දෙකක්...

 මිතුරෙකුගේ ආරාධනව සහ සංවිධනාය නිසා ම 'රහස් කියන කඳු' නැරඹුවෙමි. ඒ වාගේ මිතුරන් විටින් විට හමු වීම ම වාසනාවකි. නැත්තං, චිත්‍රපටි නැරඹීම කල් දමා සිට ඒවා කිසිදා නොබැලීම ය.

දශක ගණණාවක් පුරා වරින් වර, අප රට සිදු වූ තරුණ තරුණියන් සමාජ අසාධාරණයන්ට විරුද්ධව නැගිටීම් වලට රාජ්‍ය බලය යෙදවුණු අන්දම ත්, අනේක පැහරගැනීම්, සමූහ මිනි වලවල් ආදිය ත් සැලකිල්ලට ගෙන, ඊට අප සමාජයේ සමස්ත අසංවේදීකම ගන ඇඟිල්ලෙන් ඇහැට ඇන මතක් කරනා ආකාරයේ චිත්‍රපටියකි. පෞද්ගලික සහ සාමාජීය කෲරත්වය, අසංවේදීකම නිසාම එය "දෛනික ජීවිතයේ කොටසක්" වන ලෙසට, අපේ වැඩක් බලාගෙන සිටීම අපට හුරුය. මනුවර්ණගේ චිත්‍රපටියෙන් අපේ සමාජයේ මෙම මානසිකත්වය පිළිඹිබු කිරීමටත්,  කුමන දේ කලත් බලය ඇත්තා ට බේරී සිටීමට ඇති හැකියාවත් ඔහු සාර්ථකව පෙන්වා ඇත.

මෙහි නාභීගත වූ එම රාජ්‍ය බලයේ ආශිර්වාදය රැගත් ත්‍රස්ත මැර කණ්ඩායමේ එක් අයෙකු පමණක් තම ලිංගිකාආසාව, සහ පිරිමි සිරුරේ ශක්තිය ට ඇති කැමැත්ත හමුවේ, ඔහුට ලැබෙන විධානයන්ට එරෙහි වීමට යොමු වේ. එය අභ්‍යන්තර පිපිරීමකට හේතු වන අතර, ඉන් ගම්‍ය වන්නේ කලාව, ලාලිත්‍ය, කාමරසය ආදි සාමාන්‍ය මිනිසුන් විඳිනා, ජීවිතය ට වටිනාකමක් දෙන දේ ට ම වැඩි වැදගම්මක් දීම තුලින් මෙම අනිටු බලපරාක්‍රමයන් සහ කාලයක් තුල අප උර මත පවත්වාගෙන යන සංස්කෘතික අධිභාරයෙන් මිදීමට හැකි බවකි.

මෙහි එන සියළු නළු-නිලියන් ගේ රඟපෑම ගැන අමුතුවෙන් කිව යුතු නොවන්නේ, ඔවුන් සියළු දෙනා තම උපරිම දක්ෂතා විදහා දක්වන නිසාය. මට සාමාන්‍ය රඟපෑමක් ලෙස නෙත ගැටුනු එකම අවස්ථාව සැටලිම ට භාවිත වූ උන බම්බු ටික ගිනි තබා ලොකු හාමුදුරුවන් කල දෙසුම පමණි. එහෙත් මෙහි ප්‍රධාන භික්ෂු චරිතය රඟපානා ලක්මාල් ධර්මරත්න ගේ විශිෂ්ඨ රඟපෑම මා වඩාත් සිත්ගත් අතර, ලාංකීය බහුභාණ්ඩික භික්ෂුවකගේ උභතෝකෝටිය අතිසාර්තකව පෙන්නුම් කරයි.

මං මාවතක මතක මිමිණිල්ල - මලිඳු කාවින්ද කුමාරසිංහ

මෙම කෙටිකතා සංග්‍රහය කියවීමට තෝරාගැනීමට ප්‍රධාන හේතුව වූයේ 2021 වසරේ විද්‍යෝදය සහ ගොඩගේ සම්මාන සඳහා නිර්දේශ වී තිබීමය. පොත මිලදී ගැනීමේදී අප දුටුවේ මෙය කර්තෘ ප්‍රකාශනයක් බවය - කර්තෘ ප්‍රකාශනයක් මෙලෙස සම්මාන දෙකකට නිර්දේශ වී තිබීමද සුවිශේෂීය. 2021 වසරේ කියවීමට කෙටිකතා සංග්‍රහයන් අටෙන් සයවැන්න ලෙස මෙය කියවීමි.

මෙම කෙටිකතා සංග්‍රහයේ ඇත්තේ මිමිණිලි පහළොවකි - එම මිමිණිලි පහලොවට වෙනත් නම් යොදා නැතත්, එම මිමිණිලි හඳුනාගනීමේ පහසුව උදෙසා මා මෙහිදි නම් යෝජනා කරමි.

මෙම සංග්‍රහයේ නෙතට කඳුළක් ගෙන ඒමට සමත්, එලෙසම නොසිතු හැරවුම් මගින් පාඨකයා කම්පනය කිරීමට සමත් නිර්මාණ අපට හමුවිණි. එලෙසම සමහර විටෙක කාව්‍යාත්මක සහ භාවාතීශ රසාස්වාදයක් ඌණනය කිරීමට ම යත්න දැරීම හේතුවෙන්, සමහර නිර්මාණ වල විශ්වාසනීයත්වයට පළුදු ගෙනන අවස්තා ද මතුවේ.

අප මෙහි වඩාත් සාර්ථක නිර්මාණ දෙස යොමු වෙමු. දොලොස්වෙනි මිමිණිල්ල වූ අබ්දුල් නම් සේවකයාගේ කෙටිකතාව මා නෙතට කඳුළක් ගෙනඒමට සමත් වූවකි. ඒ, අනෙකා අප වෙත යොමු කල හෘදයාංගම බැඳීම සුළු කොට තැකූ අවස්ථා තිබූ බවට මෙවන් කතා අපට මතක් කරනා හෙයිනි. එවිට ඒ අනෙකා, තමන් විශ්වාස කල දේ නැති වීම හේතුවෙන්, ඔහු පෙනීසිටි දේ ට විරුද්ධ වූ ඔහුගේම අය හමුවේ අන්තිම අසරණ තත්ත්වයකට පත් වේ. මෙය කෙටිකතාවක ට ඌණනයෙන් ඔබ්බට ගෙනයා හැකි තත්ත්වයකි.

එකොලොස්වැන්න වූ රත්තරන් හදවතක් හිමි ලොකු අයියාගේ මිමිණිල්ල ද මා මහත් රසවිඳි මිමිණිල්ලකි. එහි පාඨකයා නොසිතූ හැරවුමකින් කෙරෙන හෙළිදරව්ව මෙම කෙටිකතා සංග්‍රහයේ එන සුවිශේෂි ලක්ෂණයක ට අපූරු නිදර්ශනයකි. මෙම පාඨකයා විමතියට ලක් කෙරෙන කතාගලනයේ හැරවුම් අනෙක් මිමිණිලි කිහිපයකද අපට හමුවේ. 'සුරංගී නිවෙස' පිළිබඳ මිමිණිල්ලේ සුරංගිගේ රියදුරු හඳුනාගැනීම මගින් ගෙනෙන විමතිය, අටවන මිමිණිල්ල වූ පත්තර පිස්සෙකු ගේ අනාවරණය ගෙනෙන විමතිය, පාලොස්වන මිමිණිල්ල වූ 'වීරේ අයියාගේ' කතාවේ ඔහුගේ සැබෑ අනන්‍යතාව තහවුරුවීම ගෙනෙන විමතිය, සයවන මිමිණිල්ල වූ ඉමා සහ සුපුල්ගේ කතාවේ කතාවේ කර්තෘ කවුද යැයි හෙළිවීමේ දී ගෙනෙන විමතිය,  සාර්ථක නිර්මාණ වලට ද නිදර්ශනයන් ගෙන එයි. එලෙසම මෙම විමතියක් ගෙන ඒමේ තැත් එතරම සාර්ථක නොවූ අවස්තා ද මේ අතර අපට හමු වේ. හත්වෙනි මිමිණිල්ල වූ ටීටර්කාරයකු පිළිබඳ කතාව එවැන්නකි.

මෙහි එන අනෙක් සාර්ථකත්වය මා දුටුවේ, නිර්මාණයන් ට බරක් නොවෙනා ලෙස ජනවර්ග ඇති අතර පරතරයන් පියවීමට යත්න දරා ඇති අවස්ථාවන් හි දී, කතාරසයට කිසිදු අලාභයක් නොගෙන එය එසේ කිරීමට සමත් වී තිබීමයි ( ඉහත අබ්දුල් සහ වීරේ අයියා පිළිබඳ මිමිණිලි). පටු අදහස් ඇති ගුරුවරු හමුවේ සිසුන්ගේ සිප්සැදෑරිමෙන් ඈත් වීම මෙන්ම ( පළමු මිමිණිල්ල - මහසෝනාගේ කතාව), සාර්ථක ගුරුවරුන් ගෙනෙනා ආශිර්වාදයන් ද ( නවවෙනි මිමිණිල්ල - අරලිය) අපට ප්‍රචාරාත්මක නොවී එම පණිවුඩ ගෙන එයි.

කතුවරයා ආදරය වෙනුවෙන් ද තම කෙටිකතාවේ සැලකිය යුතු කොටසක් මිඩංගු කොට ඇත - දහවෙනි මිමිණිල්ල වූ ගල්ටික්කා ගේ කඳුළු ගැන මිමිණිල්ල මෙන්ම, සින්ඩරෙල්ලා ගැන වූ දහතුන්වෙනි මිමිණිල්ලත්, සිව්වෙනි මිමිණිල්ල වූ සුබා අටපිරිකර පිළිබඳ මිමිණිල්ල ද ඊට නිදසුන් ය. පෙර කී ලොකු අයියා ගැන කතාවේ ද ආදරය වෙනුවෙන් සැලකිය යුතු ඉඩක් වෙන් කොට ඇත.

සමස්ත ලෙස කිව හැක්කේ, මෙය 2021 වසරේ ප්‍රකාශ වූ කෙටිකතා සංග්‍රහයන් අතර සාර්ථක පාර්ශවයට එක්කොට හැකි කෙටිකතා එකතුවක් බවටය. මෙය බොහෝ විට මලිඳුගේ පළමු කෙටිකතා සංග්‍රහය වන්නට ඇතැයි සිතෙද්දි, ඔහු ගැන බොහෝ බලාපොරොත්තු තබා ගත හැකි බව හැඟෙනා අතර, 2022 වසරේ ප්‍රකාශ වූ සහ, විද්‍යෝදය සහ ගොඩගේ සම්මාන වලට නිර්දේශ වූ 'ටෙඩියෙකුගේ චේ හදවත' කෙටිකතා සංග්‍රහය කියවීමටද බලාපොරොත්තු වන බව කිය යුතුය.

ශ්‍රේණිය: ***1/2
2021 වසරේ ප්‍රකාශ වූ කෙටිකතා සංග්‍රහයන් කියවීම - 6
කර්තෘ ප්‍රකාශනයකි (2021)

සඳ හැදුන හැටි - ටිම්‍රාන් කීර්ති

 පසුගිය දිනෙක අප පොත් කියවන මිතුරියක් මෙම කෘතිය කියවා කිවේ, මේවා සඳෙහි සැරිසරන විට ගෙතුණු කතා වන්නට ඇති බවකි. තවත් විචාරකයෙක් කියා තිබුනේ මේවා කවි පබැදුමේ ඉතුරු බිතුරු කතා විලාශයෙන් නිමැවී ඇති බවකි. මේවා කෙටිකතා ම ද යන්න සංවාදයට ගත්තෙකුද මා දුටුව අතර, අවම වශයෙන් ප්‍රධාන සම්මාන එකක හෝ නිර්දේශ නොවී තිබීම ද සැලකිය යුතුය. සාමාන්‍යයෙන් බොහෝ විට පිළිගත හැකි නිර්දේශ සපයන ලියනගේ අමරකීර්ති ද මේ පොත ගැන කියා තිබුනි. 

මෙහි තිබෙන රසවත් ම කොටස් එක් එක් කතාවක් තුල එන රසවත් අඩවිය. ඉතින් මේ රස අඩවි අතර යම් සියුම් උපහාසයන් ද, ව්‍යංගයන් ද මෙම නිර්මාණ වලට යම් කටගැස්මක් එකතු කරයි. එසේ ගොඩනැඟී අවසන සිහින මීදුමක් තුල අතරමං වීමය මෙහි සුළඹ. මේ අයාලේ යෑම සහ මාගේ කියවීම් රසය සුසර වූයේ නැත. යම් සාර්ථකත්වයක් ආසන්නයට ඇති නිර්මාණයක් ලෙස රතු කකුළි හැඳින්විය හැකිය. පෙර කිව් රසවත් අඩවි, ටිම්‍රාන්ගේ වඩා සාර්ථක කවිකාරකම ගැනද  මතක් කරයි. එම කොටස් වාක්‍ය ලෙස රචනා වී තිබුනද ඒ ඡේද බන්ධනය ලිහමින්, කවියක හුරුවකින් ම කියවන්නිය ඉදිරියේ පෙනිසිටින්නේ ඒවාහි නිර්මාණකරුවා සමඟ ආරෝවක් ඇතිව, 'මොන මඟුලකට මේ කතා අස්සේ පෛ හිර කරනවාද මන්දා', කියන්නාක් මෙනි.

බලන්න බොරු ද කියා ?

"රෑ කළුව මැද්දෑවේ රෑ බදුල්ලෙක් සිගරැට්ටුවක් උරනව. බුරුත ගස් දෙබලක ඇන තියාගෙන චූටි තරුවක් අත වනනව. සිල් බින්ද පුරඟනක් වගේ රෑ අහස මට පේනව. දහස් ගාණක් කණාමැදිරියන් බුරුත ගහ වහගෙන එළි කිරණ ඉහිනව.

ආලෝක ගහක් යාබදව පුටුවක් තියාගෙන ආලෝක මිනිහෙක්  වෙන්නේ කොහොමද? මම හිතනව."

ටිම්‍රාන් කීර්ති ගේ සියළු ලිවීම් කියවීමෙහි ලා කැමති අයට, සහ පොතකින් කුමන ආරේ හෝ රසයක් උකහා ගන්නට වෙර බඳින, සහ  ඊට කාලය යොමු කිරිමට කැමති අය ට ( මෙය කුඩා පොතකි. එහෙත් අර්ථ සෙවීමට/නිර්මාණයට කාලය යයි),  නම් කියවීමට උචිතය. ඇරත් ඔවුන් මා මේ ටික කීවා හෝ නොකීවා, කොහොමත් පොත කියවන්නෝය.

ශ්‍රේනිය: **1/2
2022 ප්‍රකාශිත කෙටිකතා කියවීම: 3
සිලිකා ප්‍රකාශනයකි (2022)

කියවා පිළිස්සිය යුතු කතාවක් - සුමුදු අතුකෝරල

 2020 ප්‍රකාශ වූ කෙටිකතා සංග්‍රහයන් කියවා අවසනැයි සිතා මද කලකින්, එ වසරේ ප්‍රකාශ වූ තව කෙටිකතා සංග්‍රහයක් කියවීමේ දොළක් ඇති විණි. ඒ  ප්‍රින්ස් ගේ පුස්තකාල පූසා ය - ඒ ඔහුගේ උස කළු මනුස්සයා හමුවීමෙන් පසුවය. සුමුදු ගේ පොතත් එහෙම් මෙහෙන් එබිකම්  කර කර පසු ගිය අවුරුදු තුන පුරාවටම සිටියද, ඒ කියවීමට තුඩු දෙන  හරිහමන් දෙයක් මෙතෙක් හමුවුනේ නැත.  පසුගිය පොත් ප්‍රදර්ශනය අග දිනෙක, සයුර කුටියෙන් 'විජ්ජු' මිලදී ගනිද්දි ඒ මොහොතේ ඇති වූ කැමැත්තක් නිසා 'කියවා පිළිස්සිය යුතු කතාවක්' ද මිලදී ගත්තෙමි. ඇත්තෙන්ම ඒ ක්ෂණික මිලදී ගැනීම ගැන සතූටු වෙමි. ඒ පහත හේතූන් නිසාය (ඉහත කී "කියවීමට තුඩු දෙන ලිවීම", මෙය වන්නේ නම් මම සතුටු වෙමි) .

1- මෙහි එන කෙටිකතා හතෙන් බොහෝමයක බලාපොරොත්තු නොවෙන සංගීත ස්වරග්‍රාමයකින් (scale යන අදහසින් - සිංහල වචනය නිවැරදිද නොදනිමි -මම සංගීතය ද නොදනිමි), ඇරඹෙන, එහෙත් තමන් ව ඉක්මනින් ම කැමති කරගන්නා ගීතයක් මෙනි (නිදසුන a  බලන්න). ඒ ආරම්භයේදී ම ගෙනෙන ආතතිය නිසාය. මෙහි එන, ඉෂා ( අම්මා සබැඳි හීනය, පාන්දර දෙකේ දුරකතන ඇමතුමකට හැරීම), අඹ යාලුවෝ (ස්ත්‍රියකගෙ සිරුර කෙසේ ශීතකරණයක ඇසිරිය හැකිද යැයි සිතීම), හිස සුන් වීනස් පිළිරුව ( හා ලූවර් කෞතුකාගාරය), "මිලා ද බෑඩ් ඈස්" (ශර්මිලා - නිරුවතින් සුදු සිරුරැතිව තියුණු ඇසින් බලන්නි), අද්භූත කුමාරයා ( ඔ.පී. ඩී. කාමරයෙන් ආ විගස අයියා විසින් නංගිට කෙරෙන තරවටුව), කියවා පිළිස්සිය යුතු කතාවක් ( විශාල ජලාශ වලට ඇති බිය) යන කතා හයක ම පළමු පිට පෙරලීමට ප්‍රථමව ම, කියවන්නීය තුල යම් ව්‍යාකූලත්වයකත්, ඊළග පිටුව පෙරලීමට බලාපොරොත්තුවකුත් ඇති කරයි.

2- මෙහි එන කෙටිකතා හයක් ම නූතන ය; පුරුෂයාට, සහ වෙසෙසින් ගැහැනියට ස්වාධීන තීරණ ගැනීමේ අයිතිය ම පෙන්නුම් කරයි. විටෙක මෙහි එන චරිතයකට එනම් ධෛර්‍යයක් කොහෙන් ලැබුනේදැයි සිතෙන සුළුය (අත්භූත කුමාරයා කෙටිකතාවේ එන අනූෂා.) එහෙත් මෙහි එන ගැහැනුන් ගේ ඒ ස්වාධීනත්වය ආකර්ශනීයය. එය විටෙක පුරුෂයාට ඇය කෙරෙහි බැඳීම තීව්‍ර කරයි ( කියවා පිලිස්සිය යුතු කතාවක් හි මේතිස්, "මිලා ද බෑඩ් ඈස්"හි නිම්නා, හිස සුන් වීනස් පිළිරුව හි හිරණ්‍යා ). කියවන්නා ට ද (කියවන්නියට ද?), මෙහි එන ස්ත්‍රී චරිත කෙරෙහි ආකර්ශනයක් ඇති වන සුළුය.

3- මෙහි එන කෙටිකතා වල අවසානය ගුප්තය (ඉෂා) , නැතිනම් කියවන්නිය සතුය (හිස සුන් වීනස් පිළිරුව) , එහෙමත් නැතිනම් අවසානයක් නැත (කියවා පිලිස්සිය යුතු කතාවක්).

4- මෙහි එන කතා වලින් ඇඟවෙන ස්ථාවරයන් අසම්මත වුවත් තාර්කිකය ( අඹ යාලුවෝ); නැතිනම් එසේ ස්ථාවරයක්, තර්කයක්, තේරුම් ගැනීමට යෑම තේරුමක් නැති වැඩකි - ඒවා අඳුරු වර්ණ පසුබිම් වල නිමැවුණු කෙටි චිත්‍රපටි සේය ( ඉෂා, කියවා පිලිස්සිය යුතු කතාවක්).

5- මෙහි එක් මෑත ඉතිහාසයේ කතාවක් ඇත. එනම් ලංකාවේ 1960 දශකයේ පමණ වයඹ ප්‍රදේශය සහ කොළඹ මුල්කොට ගෙනය. එහි පුරුෂාධිපත්‍යය පෙන්නුම් කරන්නේ, කාන්තාව කෙරෙහි එය විකාශනය කිරීමට ඇයගේම පියගේ සිට, ඇයට වසඟ වන පිරිමියාට ඇති අයිතිය පෙන්නුම් කරමිනි (යෝධ ගල් පිලිමය)

සමස්ත වශයෙන් කිව හැක්කේ, මෙය මෑතක ප්‍රකාශ වූ සුවිශේෂි කෙටිකතා සංග්‍රහයක් බවත්, එය කියවීම සිංහල කෙටිකතා රසිකාවිය මග නොහැරිය යුතු බවත්‍ ය.

ශ්‍රේණිය: ****
2020 ප්‍රකාශ වූ කෙටිකතා සංග්‍රහයන් කියවීම - 8
ප්‍රකාශනය: සයුර (2020)

නිදසුන a - Listen to Radiohead's album, OK Computer - the first track, Air Bag, starts with this note/scale - giving a knee jerk reaction the moment the listener starts with the album. (ප. ලි. අවශ්‍යම කෙනෙක් පමණක් අසන්න)