මිරිඟුව ඇල්ලීම - සිරි ගුණසිංහ

  මෑතක වියෝ වූ සිරි ගුණසිංහයන්ගේ කිසිදු නිර්මාණයක් මා කියවා නොතිබිණි. පසු ගිය දිනෙක පුස්තකාලයෙදී එතුමන්ගේ "මිරිඟුව ඇල්ලීම" කෘතියෙහි බොහෝ කලක් සංසරණයේ යෙදුනු, පිටු අග නැමුණු පිටපතක් දැක, එය ගෙන ආවේ, ඒ අඩුව මදක් හෝ මග අරවා ගැනීමේ අටියෙනි. ලේඛනයෙන් පාඨක මනසේ මැවෙන අදහස්  ගැන යමක් පවසන්නේ, සිරි ගුණසිංහයන්ගෙන් මගින් මාර්ටින් වික්‍රමසිංහ, සේන තෝරදෙනිය, ගුණදාස අමරසේකර සහ යම් තරමක ට කේ. ඇන්. ජයතිලක යන අය, අපේ සමාජය පිළිබඳ මැවූ චිත්‍රණයන් හා යම් සමානකමක් සහ ඒ හරහා යම් ලෙන්ගතුකමක් දැනුණි. විශ්ව විද්‍යාල ජීවිතයෙන් පසුව සිවිල් සේවය ට යොමු වීම, ගැමි ජීවිතය සහ නගරය අතර වූ පරතරය, ගමක පරම්පරිකව යමක් කමක් තිබූ පවුල් සහ නගරයේ ව්‍යාපාරයන් මගින් මුදල් පොහොසත් වූවන් අතර තිබූ පරතර, මේ ලේඛකයන්ගේ නිර්මාණ කර්තව්‍යයට හේතු කාරක වී ඇත. මට හැඟෙනා අයුරෙන් තෝරදෙනියගෙන් පසුව මේ තරම් අවබෝධයෙන්, මෑත ඉතිහාසයේ අපේ සමාජය ගැන ලිවීම නතර වනු ඇත.

   ඉතින් මේ නවකථාවේ පසුබිම කුමක් ද? කථකයා වන ආනන්දගේ හොඳම මිතුරා වූ සුනිල් එකල පැවති වටපිටාව අනුව සමාජයේ ඉහළට ම නැගීම ත්, අනතුරුව තම දිවියේ ඔහු ට ද එතරම් වැටහීමක් නැති හේතූන්   නිසා, ජීවිතය ම ප්‍රතාපයක ට වැටීමත්,අවසන දිවි තොර කර ගැනීමත් නිර්මාණයේ සාරාංශයයි. මේ මූලික සිද්ධිය පාදක කොට ගෙන, සුනිල් ගේ සිතුම් පැතුම්, ඔහු පෙළඹ වූ තරඟකාරීත්වය, තම වැරදි සුළු කොට තකා අන් අය තම දෝමනස්සය ට හේතු බව විශ්වස කිරීම ද, රත්නපුර ප්‍රාදේශීය පොහොසතුන් ගේ පවුලක් සහ බොරැල්ලේ අලුත පොහොසත් වූ පවුලක් අතර විවාහ සම්බන්ධය, නැන්දම්මා සහ බෑණා අතර නොපෑහීම, ගැමි දිවියේ ප්‍රාදේශීය වැදගතුන් කෙරෙහි සුනිල් ගේ නොපහන් ආකල්පය සහ අවසන් වන විට තමන් ම එම ආකල්පය ප්‍රශ්ණය ට නැගීම ආදි විවිධ ආනතියන් ඔස්සේ නවකථාව අප රට මෑත සමාජ ඉතිහාස විමර්ශනයක්  මෙහි ඇතුලත් ය.

මෙහි සුන්දරතවය ඇත්තේ, අපි ද දරුවන් අවදියේ එකල ද එතරම් නොවෙනස් වූ පරිසරයක් පිළිබඳ කියවීම ට ලැබීම ය. මෙහි තැනෙක මෙසේ කියවේ:
"පාර දෙපැත්තෙ ඕන පදං දේවල් තිබුනා අපට කතා කරන්න. මහරගමයි හෝමාගමයි ඇරුනාහම පාර දෙපැත්ත වැඩි හරියක් හිස්. ගෙවල් තිබුනෙ බොහොම ටිකයි. අවිස්සාවේල්ලට යන කල්ම අපි කතාබස් කලේ පාර දෙපැත්තෙ තිබුන කුඹුරු යායවල් රබර් වතු වගේ දේවල් ගැනයි."( 284 පිටුව ). අද වන විට මහරගම සහ හෝමාගම අතර මහ පාර ට පෙනෙන කුඹුරු එක් අතක ඇඟිලි වලින් ගණිතැහැකි. රබර් වත්තක් නම් මහ පාරට නොපෙනෙන බවයි මගේ මතකය.

   අද වන විට නවකථා වල ට අලුත් මාතෘකා ලැබී ඇත. ඊට මුඛ්‍ය හේතුව, ගම්බද ද බොහෝ ලෙසින් නාගරීකරණය වී ඇති හෙයිනි. මහියංගන ය ට අසබඩ වැවක් අයිනේ වෙසෙන ලේඛකයකු පවා ජාතීන් අතර තිබිය යුතු බැඳීම් පිළිබඳ සිත් ඇදගන්නා අයුරින් ලියයි. තව ලේඛිකාවක් කෘතීම ව නිමැවූ දූපත් වල ජීවිකාව ගැන රචනා කරයි. අන් ලේඛක ලේඛිකාවන් දුර බැහැර රටක පදංචියට ආ ශ්‍රී ලාංකිකයින් පිළිබඳ නිර්මාණයේ යෙදෙයි. ඉතින් මේ ප්‍රවණතාව ඇත්තෙන් ම සාධනීය යැයි සිතිය හැකිය. එහෙත් අප තුල පෙර යුගයක් පිළිබඳ ඇති සාංකාව, ඒ යුගය පිළිබඳ පොතක් විසින් වේළා ගනී. අපිට පසු පරම්පරාව, එනම් නාවින්න ආර්පිකෝ වෙළඳසල ඉදිරියේ කිසිදා වෙල් යායක් නොදුටු පරම්පරාව, තිස්ස අබේසේකරයන් බෙල්ලන්විල සිට ඇදී එන වෙල්යාය ගැන ලියා තැබූවක් කෙරෙහි අප තරම් බැඳීමක් ඇති කර ගනිතැයි සිතිය නොහැක.

 අවසන මෙය කියා තැබිය යුතු යැයි සිතමි:
"ජීවිත කාලයක් කියන්නේ බොහොම සුලු පරිච්ඡේදයක්. ඔය සුලු කාලෙ ඇතුලත මොනවද මිනිහෙකුට කරන්න පුලුවන් දේ. කරන්න පුලුවන් විසාල දේ. මොකටද කවුරු උනත් විසාල දේවල් කරන්න බලාපොරොත්තු වෙන්නෙ. හිතට ගත්තෝත් මොනවද කරන්න බැරි කියලා තමයි කතාවට කියන්නෙ. කතාවට බොහෝම ලේසියි. කරන එක තමයි අමාරු. ජීවිත කාලයක් තිස්සේ අපි කරන්නෙ විසාල දේවල් කරන්න ලෑස්ති වෙන එක විතරයි. අරාඳින එක විතරයි. අන්තිමට බැලුවහම නටපු තොවිලෙකුත් නැහැ. බෙරේ පලුවකුත් නැහැ. ( 1 පිටුව )

 ඉතින් මේ කථාවේ අදාලත්වයත් අද අභියෝගයට ලක් වී ඇත. තම මිතුරන්ගේ සොයුරියන් අත, සිත් ගත් තරුණියන් ට ලියුම් යැවූ අවසන් පරම්පරාව අප විය යුතුය ( ඒ නැගණියන් අද ට ද හමු වූ විට ඒ ගැන අපට විසිළු කරයි ). අද මගේ සිව් හැවිරිදි පුතු ට ඉස්මාර්ට් ෆෝනයක් නැති, ටැබ් එකක් නැති ලොවක් ගැන සිතිය නොහැක. ඉතින් ඔහු යොවුන් වියට එළඹෙන විට ඔහුගේ ලොව කෙතෙරම් වෙනස් වනු ඇති ද ? ඔහු සමහර විට තමන් සිත් ගත් තරුණිය පිළිබඳ දත්ත විභජනයක් කොට තමන්ගේ රුචි-අරුචි කම් හා කෙතෙරම් පෑහේ දෝ යැයි, තම ජංගම උපාංගය මගින් ම සොයා ගනු ඇත! මා මීට වසරකට පමණ  පෙර පාරිභොගිකයින් වෙත පිරිනැමූ තොරතුරු තාක්ෂණ ක්‍රමවේදයන්, අද අභියෝයට ලක් වෙමින් පවති. මා සතලිස් විය පසූ වූ ද, දිනෙන් දින මේ නව තාක්ෂණයන් උගත යුතුය. ඒ මා නොකෙරුව ද, ලොවේ කොහේ හෝ මිනිසුන් "විසාල වැඩ කොටසක්" දෛනිකව සිදු කරන බැවිණි. ඉතින් මේ කියමන අද වන විට අභියෝගය ට ලක් ව ඇත. එහෙත්, වඩා ගැඹුරු තලයක මෙහි අදට ත් සත්‍යතාවක් නැත්තේ නොවේ.

ඉතින් මේ ආරේ කෘතියකි. පාඨකයා සිතුවිල්ලේ යොදවන, මද වේගයෙන් දිගැරෙන, මොකුත් ම නොවෙන, එහෙත් ජීවිතය "සිදුවෙන" පොතකි. මුළු පොත ම,  ආනන්ද විසින්, තම නැසීගිය මිතුරා පිළිබඳ කෙරෙහි විමර්ශනයකි.  සුනිල් ලියා ඉතුරු කර ගිය සටහන් ඉදිරිපත් කිරීම, සහ සුනිල්ගේ දෙමව්පිය සොයුරු සොයුරියන් බිරිඳ මාමන්ඩි, නැන්දම්මා ආශ්‍රයෙන් සුනිල්ගේ දිවි තොර කර ගැනීම තේරුම් ගැනීමට යත්න දැරීමකි. ඒ උත්සාහය පොත අවසන් වන විට ද අසම්පූර්ණ ය. කියවීම ට නිර්දේශ කිරීමට නොපැකිලෙමි.

(ඉතින් මෙය විචාරයක් ද නොවේ. මේ කාලේ විචාර ලිවීම ට බියක් සිතේ. අයෙක් මගේ සුදුසුකම් ප්‍රශ්ණ කල හැක. එක් මිනිසෙකු පොතක් කියවූ කල් හි සිත් හි ජනිත වූ සිතුවිලි වල මාත්‍රාවක් පමණකි. )